Titratma harakatli kanal sirtida sirpanib yuruvchi beton
yotqizuvchi mashina. Bu m ashinalar uncha katta bo‘lmagan
kanal
(tubining eni 2,5 m gacha va perim etri 4 ,5-5 m) sirtini betonlashga
moMjallaugan. Uning umumiy ko‘rinishi
4.6, a, b -rasmda keltiril
gan.
Kanal sirtida sirpanib yuruvchi mashinaning o ‘ichamlari kanal
o ‘lchamlariga moslashtirilgandan so ‘ng, beton qutisi 3, beton bilan
to'idiriladi va arqonni o ‘rovchi chig‘ir 2 yordamida mashinaga harakat
beriladi, mashina sirpanib, betonni kerakli
qaiinlikda kanal sirtiga
yotqizadi. Beton yotqizilishidan oldin, kanal sirti suv yordamida
namlanadi, suv, mashinaga o ‘rnatilgan maxsus idishdan suv nasosi 12
orqali beriladi. M a’lum qaiinlikda yotqizilgan beton titratgich 10
yordamida zichlanib, suv berish orqali betonni
silliqlovchi moslamalar
6,11 yordamida silliqlanib, tekislanadi. Kanal sirtiga yotqizilgan beton
qatlamini qirqish maxsus pichoq 7 orqali amalga oshiriladi, pichoq,
harakatni vintli mexanizm 13 yordamida oladi.
Barcha harakatlar,
elektrmotor 4 va unga tegishli reduktorlar orqali beriladi. Tebranma
harakatni, maxsus mexanizm (debalans), y a’-ni o‘qlari siljitilgan vallar
yordamida hosil qilinadi.
Qirqilgan betonlarda hosil qilingan tirqish (chok) lar maxsus rezina
yoki suyoq qorishmalar bilan toidiriladi.
Yangi yotqizilgan betonlarni qirquvchi mashinalar. Betonni
qirqishdan
asosiy maqsad; havoning (issiq yoki sovishi) ta ’sirida be
tonlarni yorilishini oldini olish, kanal sirti o ‘tirishi, y a’ni cho‘kishini
(tabiiy zichlanishi) yotqizilgan beton bilan birgalikda bo'lishiga va
yotqizilgan betonlarni qayta ta’mirlashga sharoit yaratishdir.
Beton qirquvchi uskunalar ham, qirquvchi ish jihozining
harakatiga qarab ko‘ndalang va bo‘ylama (kanal o ‘qiga nisbatan) turiari
mavjud.
Qirquvchi pichoqlar ham, sifatli tirqish (chok) hosil qilish
maqsadida, ularni qizdirish yoki tebranma harakat berish orqali amalga
oshiriladi.
Odatda kanal sirtini suv shimilishiga qarshi qoplamlar o‘rnatuvchi
mashinalar zavoddan bir butun (komplekt) y a’ni, kanal sirtini
tekislovchi, unga beton yotqizuvchi va
yotqizilgan beton qatlamini
qirquvchi mashinalar jamlanmasi holatida chiqariladi. Barcha mashi
nalar uchun yagona harakat manbai, dizelgenerator bo‘lib, u energiyani
tegishli mexanizmlarga elektr motor va reduktorlar orqali uzatadi.
48
