Metall va qotishmalarning kristallanishi

Metall va qotishmalarning kristallanishi

METALLAR TUZILISHINI 0‘RGANISH USULLARI VA ULARNING XOSSALARI

• Metall va qotishmalarning tuzilishini makro va mikrotahlil, rentgen, shuningdek, defektoskopiya (rentgen, magnit, ultratovush va boshqa) usullari bilan tadqiq qilinadi. Makrotahlil (makroanaliz) usuli bilan makrostruktura, ya’ni oddiy ko‘z bilan yoki lupa yordamida ko‘rinadigan struktura o‘rganiladi. Bun­ day yirik nuqsonlar, ya’ni darzlar, cho‘kish chuqurchalari, gaz pufak- chalari va boshqalar, shuningdek, aralashmalaming metallda notekis taqsimlanganligi aniqlanadi. Makrostruktura yordamida metallning sin- gan joyi makroshlifi bo‘yicha o‘rganiladi. Makroshlif metall va qotish­ ma namunasi boMib, uning bir tomoni jilvirlangan, yaxshilab moydan tozalangan, maxsus reaktivlar ta’sir ettirilgan boiadi va 5-10 marta kat- talashtiriladigan lupa ostida kuzatiladi

Mikrotahlil (mikroanaliz) yordamida metall yoki qotishmalarning strukturasi mikroshliflar bo‘yicha aniqlanadi. Mikroshliflar makro- tahlilga tayyorlangani kabi tayyorlanadi, lekin u oyna kabi qo‘shimcha jilolanadi. Shliflar 2000 marta kattalashtiriladigan optik mikroskop ostida qaytgan yorugMikda ko‘riladi. Qotishmada struktura hosil qiluv- chilar ham reaktiv ta’sirdan turlicha yeyiladi. Elektron mikroskopda juda mayin strukturaga ega boigan bloklar, fragmentlar, dislokatsiyalar rep- lika-nusxalar 100 000 marta kattalashtirilib tadqiqot qilinadi. Bu muhim tahlil (analiz) bilan donalaming o‘lchamlari va shakli, strukturani tashkil etuvchilar, metall bo‘lmagan aralashmalar va ularning xarakterlari, ter­ mik ishlov berish sifati aniqlanadi.

• Mikrotahlil (mikroanaliz) yordamida metall yoki qotishmalarning strukturasi mikroshliflar bo‘yicha aniqlanadi. Mikroshliflar makro- tahlilga tayyorlangani kabi tayyorlanadi, lekin u oyna kabi qo‘shimcha jilolanadi. Shliflar 2000 marta kattalashtiriladigan optik mikroskop ostida qaytgan yorugMikda ko‘riladi. Qotishmada struktura hosil qiluv- chilar ham reaktiv ta’sirdan turlicha yeyiladi. Elektron mikroskopda juda mayin strukturaga ega boigan bloklar, fragmentlar, dislokatsiyalar rep- lika-nusxalar 100 000 marta kattalashtirilib tadqiqot qilinadi. Bu muhim tahlil (analiz) bilan donalaming o‘lchamlari va shakli, strukturani tashkil etuvchilar, metall bo‘lmagan aralashmalar va ularning xarakterlari, ter­ mik ishlov berish sifati aniqlanadi.