Journal of Advanced Research and Stability
ISSN: 2181-2608
www.sciencebox.uz/
106
“Prospects for improving the quality of modern continuing education”
Special Issue | 2022
TA’LIM JARAYONIDA QO’LLANILADIGAN INTERFAOL
METODLAR VA ULARDAN DARS JARAYONLARIDA
FOYDALANISH
Qurbonov Sayqal Sa’dullayevich
Surxondaryo viloyati Uzun tumanidagi 41-maktabning direktori
Annotasiya: Mazkur maqolada ta’lim jarayonida qo’llaniladigan interfaol metodlari, ularning
turlari va qo’llanilishi haqida fikr yuritilgan.
Kalit so‘zlar: Zamonaviy metod, an’anaviy dars, ta’lim oluvchilar, faoliyat, interfaol metod,
dars.
Hozirgi vaqtda ta’lim jarayonida o’qitishning zamonaviy metodlari keng qo’llanilmoqda.
O’qitishning zamonaviy metodlarini qo’llash o’qitish jarayonida yuqori samaradorlikka
erishishga olib keladi. Bu metodlarni har bir darsning didaktik vazifasidan
kelib chiqib tanlash
maqsadga muvofiq. An’anaviy dars shaklini saqlab qolgan holda uni ta’lim oluvchilar faoliyatini
faollashtiradigan turli-tuman metodlar bilan boyitish ta’lim oluvchilarning o’zlashtirish darajasi
o’sishiga olib keladi.
Bugungi kunda bir qator rivojlangan mamlakatlarda ta’lim-tarbiya jarayonining samaradorligini
kafolatlovchi zamonaviy pedagogik texnologiyalarni qo’llash borasida katta tajriba asoslarini
tashkil etuvchi metodlar interfaol metodlar nomi bilan yuritilmoqda. Interfaol ta’lim metodlari
hozirda eng ko’p tarqalgan va barcha turdagi ta’lim muassasalarida keng qo’llanayotgan
metodlardan hisoblanadi.
Shu bilan birga, interfaol ta’lim metodlarining turlari ko’p bo’lib,
ta’lim-tarbiya jarayonining deyarlik hamma vazifalarini amalga oshirish maqsadlari uchun
moslari hozirda mavjud. Amaliyotda ulardan muayyan maqsadlar uchun moslarini ajratib
tegishlicha qo’llash mumkin. Bu holat hozirda interfaol ta’lim metodlarini ma’lum maqsadlarni
amalga oshirish uchun to’g’ri tanlash muammosini keltirib chiqargan.
Buning uchun dars jarayoni
oqilona tashkil qilinishi, ta’lim beruvchi tomonidan ta’lim
oluvchilarning qiziqishini orttirib, ularning ta’lim jarayonida faolligi muttasil rag’batlantirib
turilishi, o’quv materialini kichik-kichik bo’laklarga bo’lib, ularning mazmunini ochishda aqliy
hujum, kichik guruhlarda ishlash,
bahs-munozara, muammoli vaziyat, yo’naltiruvchi matn,
loyiha, rolli o’yinlar kabi metodlarni qo’llash va ta’lim oluvchilarni amaliy mashqlarni mustaqil
bajarishga undash talab etiladi.
Interfaol metod biror faoliyat yoki muammoni o’zaro muloqotda, o’zaro
bahs-munozarada
fikrlash asnosida, hamjixdtlik bilan hal etishdir. Bu usulning afzalligi shundaki,
butun faoliyat
o’quvchi-talabani mustaqil fikrlashga o’rgatib, mustaqil hayotga tayyorlaydi.
O’qitishning interfaol usullarini tanlashda ta’lim maqsadi, ta’lim oluvchilarning soni va
imkoniyatlari, o’quv muassasasining o’quv-moddiy sharoiti, ta’limning
davomiyligi,
o’qituvchining pedagogik mahorati va boshqalar e’tiborga olinadi.
Interfaol metodlar deganda – ta’lim oluvchilarni faollashtiruvchi va mustaqil fikrlashga
undovchi, ta’lim jarayonining markazida ta’lim oluvchi bo’lgan metodlar tushuniladi. Bu
metodlar qo’llanilganda ta’lim beruvchi ta’lim oluvchini faol ishtirok etishga chorlaydi. Ta’lim
