180
4.1rasm.
Shtangenasboblar:
a)
Oddiy
shtangensirkul:
b)
tako‘lillashiirilgan
shtangensirkul; v) shtangenchuquro‘lchagich; g) shtangenreysmus: 1 -shtanga; 2-
lablar ; 3- ramka; 4- vint; S- nonius shkalas i ; 6- chizg‗ ic h (line yka ); 7- xo‘lul ;
8- ramka; 9- kronsht e yn; 10- o‘lchas h oyoqchas i ; 1 l- qo‘shimc ha xo‘lut :
12- laglik.
Shtangenasboblar nonius hisoblash qiymati bo‘yicha 0,1 mm va 0,05 mm
chiqariladi. Eng ko‘p tarqalgan 0,1 mm noniusli shtangenasboblar 10 bo‘linishli 9
mm uzunlikdagi nonius shkalasiga egadir. Nonius shkalasi ikki qo‘shni shtrixlari
(bo‘linmasi) orasidagi masofa 0.9 mm ga teng, ya'ni nonius shkalasi bo‘linmasi
shtanga shkalasi bo‘linmasid a n 0.1 mm ga kaltad ir.
O‘lchash
vaqtida nonius qurilmasi bo‘yicha hisoblash asosiy shkalada
millimetrning
kasr
ulushlarini
aniqlashdan
iborat.Noniusning
nol
shtrixi
ko‘rsatkich bo‘lib xizmat qiladi, bo‘linmaning tushlari esa ushlari esa nonius
shtrixl ar id a n birini n g asosiy