• Etalonning solishtiriluvchanligi
  • Etalonlarning metrologik tasniflanishi
  • “Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”




    Download 3,8 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet167/230
    Sana08.01.2024
    Hajmi3,8 Mb.
    #132465
    1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   230
    Bog'liq
    portal.guldu.uz-O`quv-uslubiy majmua

    Qaytariluvchanlik deganda birlikni etalon yordamida o‘lchash texnikasining rivojlanishi 
    darajasida eng kichik xatolik bilan nazariy imkoniyatda materiallashtirilishi tushuniladi.
    Etalonni qaytariluvchanligi uni tayyorlash jarayonida xatoliklarini cheklash bilan, etalonni 
    tayyorlashda yo‘l qo‘yilgan xatoliklarini uni ekspluatasiya jarayonida va tuzatma kiritishda kelib 
    chiqadigan xatoliklarini aniqlash maqsadida uning xususiyatlarini har tomonlama o‘rganish bilan 
    ta‘minlanadi.
    Etalonning solishtiriluvchanligi deganda - etalonni boshqa o‘lchash vositalari bilan 
    solishtirish jarayonini yuqori aniqlikda ta‘minlash imkoniyati tushuniladi. Bu xususiyat etalonning 
    tuzilishi va ishlashi solishtirish natijalariga hech qanday chetlanish kiritmasligini ta‘kidlaydi.
    Solishtirish jarayonida etalonning xususiyatlari o‘zgarishlarga bardoshli bo‘lishi kerak va 
    etalonlarni o‘zi u bilan solishtiriladigan o‘lchash vositasining parametrlariga ta‘sir etmasligi kerak.
    Sanab o‘tilgan talablarni bajarish uchun etalonli qurilmalarda birlikni qayta tiklash, qoida 
    bo‘yicha, har xil davlatlar orasida kelishilgan alohida qattiq reglamentlangan maxsus (spesifik) 
    yo‘l bilan o‘tkaziladi.


    190 
    Etalonlarning metrologik tasniflanishi  
    Etalonlar konstruktiv ishlanishiga va tarkibiga qarab quyidagilarga bo‘linadi. etalon 
    kompleks, yakka etalon, guruhli etalon, etalon to‘plami.
    Etalon kompleks - fizikaviy kattalik birligi o‘lchamini qayta tiklash, saqlash va uni uzatish 
    uchun mo‘ljallangan o‘lchash vositalarining va yordamchi qurilmalarining majmuidan tarkib 
    topgan etalon.
    Etalon kompleksiga vaqt etaloni va chastota etaloni misol bo‘ladi. Bu etalonlar seziyli 
    generatorlardan (vaqt va chastota birliklarini qayta tiklash uchun mo‘ljallangan), vodorodli 
    generatorlardan (ularning uzluksiz ishlashida vaqt shkalasini saqlash funksiyasini bajaradigan vaqt 
    va chastota birliklarini saqlash uchun qo‘llaniladigan), kvant-mexanik soatlar guruhidan (vaqt 
    shkalasini saqlash uchun mo‘ljallangan) iborat bo‘ladi. etalon-kompleks tarkibiga yana chastotani 
    va yalpi kompleksni funksiyasini ta‘minlaydigan vositalarni ichki va tashqi solishtirish uchun 
    mo‘ljallangan apparaturalar kiradi.

    Download 3,8 Mb.
    1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   230




    Download 3,8 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    “Metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlash asoslari”

    Download 3,8 Mb.
    Pdf ko'rish