4.4-jadval. Shamolli suv ko‘taruvchi qurilmalarning xarakteristikasi
Asosiy
ko‘rsatkichlar
UV
EV-1
UVM-
2
UVM-
3
UVM-4
VS V6-
4-40
UV EV-6s nasos bilan
VE 20/3
Km8-18
Shamol
g‘ildiragining
diametri a, m
2
2
3
4
6,6
6,6
6,6
Tayanch
balandligi, m
5
4
4
5,5
9
9
9
Suyanchiqning
o‘rtacha
yillik
tezligi m/s, kam
bo‘lmagan
3,5
4,0
3,0
4,0
5,5
5,5
5,0
N ko‘targichning
balandligidagi
nominal ishlab
chiqarish, m
3
/soat
0,36N
=15m
0,8N=
10m
0,25N
=20m
0,5N=
10m
1,0N=
20m
2,0N=3
0m
4,0N=2
5-30m
6,0N=10
30m
8N=5
10
m
Nominal
ishlab
chiqarish ta’min-
langandagi
shamolning tezligi
m/s
8,0
7,0
5,0
6,0
8,0
7,0
7,0
Og‘irligi, t
0,2
0,2
0,25
0,75
2,0
2,0
2,0
a) b)
4.9-rasm. UVM-2 shamol qurilmasi, a – ko‘p parrakli qurilmaning tashqi
ko‘rinishi; b - uch qanotli tezyurar shamol generatorining megovatt quvvatlisi
Sekin yuruvchi ko‘p qanotli shamol dvigatellari yog‘och yoki metalldan
ishlanadi. Foydali ishni faqat g‘ildirakning birgina qismining qanotlar orqali ishlab
chiqaradi, boshqa qismi esa unga qarshilik ko‘rsatadi. Bu g‘ildirakning o‘lchamini
katta qilib ishlashga sabab bo‘ladi. Bunday shamol dvigatellarini FIKi 0,08-0,1.
Tez yuruvchi shamol dvigatellari odatga ko‘ra, ko‘p kuraklar (2 ta yoki 3 ta
qanotli), har xil ob-havoga chidamli, baquvvat va yengil qilib po‘lat, alyuminiy,
plastmass materiallar yoki maxsus daraxt navidan ishlanadi. Bunday shamol
dvigatellari shamol energetikasi qurilmalarida elektr energiya olish uchun
qo‘llaniladi. Qumli shamol, bo‘ron va shtorm paytida markazdan qochma kuchlar
dvigatellarining qanotlarini buzishi mumkin, shuning uchun SHEQ jamlamaga
flyugerning joylashishiga qarab bir vaqtning o‘zida qanotlarning burilishi uchun
maxsus qurilmalar o‘rnatiladi. Ularning FIKi etarlicha yuqori: 0,3-0,46.
Dvigatellarning aylanma tezligi shamol tezligidan oshmaydi, birlik quvvatiga
og‘irligi katta emas. Ularni mahsulot qayta ishlashi yuklanishisiz aylanishni boshlash
mumkin, o‘sha joyda kichik aylantirish moment qurilmalar uchun ishlatiladi, ya’ni
umuman salt yo‘lida. Bunga esa maxsus markazdan qochma mufta yordami bilan
ishlaydi, u transmissiyani bo‘sh ishlashi uchun uzib qo‘yadi, hamda berilgan aylanish
chastotasiga erishishda avtomatik ulash bilan shamol g‘ildiragi ishlashiga olib keladi.
Aylanishning katta tezligi markazdan qochma va elektrgeneratori bilan
birgalikda ularning ishlashiga ta’sir ko‘rsatadi.
Shamolning yo‘nalishi o‘zgargan vaqtida shamol agregatining boshchasi
avtomat holda bakovoy shamol g‘ildiraklari – vindrozlar bilan mo‘ljalga olinadi.
Shamol g‘ildiragining aylanish chastotasi 360130 yil/min 6-40 m/s diapozonda
boshqariladi.
Shamol elektr agregatlarining ba’zi bir turlarining xarkteristikalari 4.5-jadvalda
ko‘rsatilgan.
Generatorning aylanish chastotasi shamol dvigateli rotorining aylanish
chastotasidan 4 marta va undan ko‘p oshishi kerak. Bunga esa generator turini yoki
uzatib berish qurilmasini to‘g‘ri tanlash bilan erishish mumkin. O‘zgaruvchan tok
generatorlari keng ko‘lamda ishlatishga ega, chunki ular arzonroq, osonroq va elektr
energiyani rotorning ancha past aylanish chastotasida olish mumkin.
|
