11.3.5. Yopiq yerdagi sabzavot mahsulotlari tannarxini hisoblash xususiyatlari Yopiq yerda sabzavot mahsulotlari yetishtirish asosan parnik va issiqxonalarda amalga
oshiriladi. Bunday inshootlar ko‘proq yirik shaharlar atrofidagi mintaqalarda keng tarqalgan.
Yopiq yerda sabzavot mahsulotlari yetishtirish xarajatlari ixtisoslashtirilgan fermer xo‘jaliklarida
inshoot turlari (qishki issiqxonalar, oyna yoki shaffof plenka qoplangan bahorgi issiqxonalar,
kichik ko‘lamdagi plyonka bilan qoplangan joylar, isitiladigan yerlar, gidroponika) va ulardagi har
bir ekin bo‘yicha alohida, ixtisoslashmagan fermer xo‘jaliklarida esa har bir inshoot bo‘yicha
hisobga olinadi. Amaldagi qoidalarga muvofiq yopiq yerdagi sabzavotchilikda xarajatlarning
hisob obekti bo‘lib inshootlarning turlari (qishki, bahorgi issiqxonalar, parniklar va h.k) bo‘yicha
aks ettirilgan xarajatlar qabul qilingan. Bunday xarajatlar butun inshoot bo‘yicha hisobga
olinganligi esa har bir issiqxona bo‘yicha har xil mahsulotlar yetishtirilganligi bois, ularni
yetishtirish uchun qilingin xarajatlarni mahsulot turlariga taqsimlash zarurati vujudga keladi.
Bunday taqsimlash belgilangan bazaga mutanosib ravishda amalga oshiriladi. Bunda mazkur
o‘simlik turini parvarishlash uchun sarflangan urug‘likka, ko‘chat va ekish Materiallarigina
bevosita xarajat hisoblanadi.
Issiqxonada yetishtirilgan mahsulotlar tannarxini hisoblashda xarajatlar ekin turlari
o‘rtasida metr-kunlarga mutanosib ravishda taqsimlanadi. Ularni aniqlash uchun issiqxonada
mazkur ekin bilan band bo‘lgan maydon uning vegetatsiya davriga (parvarishlangan kunlar
soniga) ko‘paytiriladi. Ushbu ma’lumotlar har bir inshoot bo‘yicha yuritiladigan vegetatsiya
jurnalidan olinadi. Misol tariqasida bahorgi issiqxonada yetishtirilgan mahsulotlar tannarxini
hisoblashni keltiramiz (11.4-jadval).
