Microsoft Word 13-атэ-лотин-маъруза doc




Download 0,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/81
Sana02.02.2024
Hajmi0,81 Mb.
#150608
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   81
Bog'liq
Avtomobil transporti ekspluatatsiyasi

Havoning namligi ta'sirida avtomobil detallari, mexanizmla-ri, agregatlari, kabina, 
kuzov qismlari zanglay boshlaydi. Dengiz satxidan 2500 m balandroq (Tog'li-
Badaxshonga o'tadigan yo'l dengiz satxidan 3000 m balandlikda joylashgan bo'lib, shu 
yo'l kesib o'tadigan dovonlarni balandligi 5000 m ga yetadi) joylardagi havo bosimining 
pastligi (havoning siyrakligi) dvigatel quvvatini anchagina kamaytirib yuboradi. Bu o'z 
navbatida avtomobilning ish unumini pasaytiradi va yuk tashish tannarxini oshiradi. 
Havoning zichligi kam sharoitlarda avtomobilni to'xtatish, ta'minlash, yondirish 
tizimlarini ishlashida ham o'zgarishlar yuz beradi. 
Yuqorida qayd qilinganlarning hammasi, bu sharoitlarda avtomobillardan 
foydalanilganda, boshqarish mexanizmlari, yoritish anjomlari va ogohlantirish 
priborlariga e'tibor katta bo'lishi, hamda qotirish ishlarini tez-tez bajarib turish kerakligini 
taqazo etadi. 
Buning uchun TXKdan avval diagnostika o'tkazish shart va TXK, T me'yorlarini 
sharoitga qarab korrektirovka qilish zarur. 
Agarda sovutish tizimida suv qo'llanilsa tezda nakip (quyka) hosil bo'ladi, bu o'z 
navbatida issiqlik almashishini yomonlashtiradi, dvigatel qizib ketadi, uning quvvati
iqtisodiy ko'rsatkichlari va buzulmaslik xususiyatlari kamayadi. Bu sharoitlarda 
buzuqliklarning 6% gachasi sovitish tizimiga to'g'ri keladi. 
Dvigatelni me'yoriy ishlashini ta'minlash uchun, sovutish tizimida 50 markali 
antifriz va Tosol-40, hamda sovutish suyuqligi uzluksiz harakatlanib turuvchi yopiq 
tizimli avtomobillardan foydalanish tavsiya qilinadi. 
Tog' yo'llarida, avtomobillarni tormoz tizimlari, juda og'ir sharoitda ishlaydi. 
Dovondan tushish paytlarida tormoz tizimi doimo ishlatilib turilishi sababli qizib ketadi, 
natijada g'ildirak disklarining harorati GAZ-53A avtomobilida 400...450 
°S gacha, ZIL-
130 avtomobilida esa 250...350 
°S gacha ko'tarilib ketadi. Bu esa o'z navbatida, 
g'ildiraklarda zichlamalarni va ishchi tormoz mexanizmini rezina monjetlarini ishdan 
chiqaradi. 


93 
Bundan tashqari, bu g'ildiraklarning sovushi uchun avtomobil davondan tushgach, 
kamida 20 km yo'l bosishi kerak, demak bu oraliqda haydovchi tormoz mexanizmidan 
to'la foydalana olmaydi, chunki g'ildirak diskining harorati 350...400
°S bo'lganda, 
avtomobilni to'xtatish yo'li me'yoridagidan 3 barobar ortiq bo'ladi. 
Har 1000 m dengiz satxidan balandlikda karburatorli dvigatellarni quvvati o'rtacha 
12% ga kamayadi, chunki havoning zichligi kamayadi va yonuvchi aralashma tarkibidagi 
benzin oshib ketadi. 
Havoni kamayib ketishi yonilg'i sarfini oshib ketishiga atrof muxitni ko'proq 
zararlanishga olib keladi. (Masalan: ZIL-130 avtomobili me'yoridagi sharoitda har 100 
km ga 30...35 l yonilg'i sarflasa, baland tog'li nohiyalarda esa 55...60 l sarflaydi. Bu 
holatlar o'z navbatida avtomobil ishi unumini kamaytirib yuboradi va atrof muhitni 
zaharlanishiga oshib keladi. 
Qaytarish uchun savollar 
1. Avtomobillarni maxsus ishlash sharoitlari.
2. Avtomobillarga maxsus ishlash sharoitlarda saqlash turlari.
3. Maxsus sharoitlarga moslab chiqariladigan avtomobillar 
4.Sovuq iqlim sharoitida avtomobillarni saqlash va saqlash anjomlaridan foydalanishning samarali 
usullari.
5.Avtomobil dvigatellarini bir zumda isitish usuli 
6.Avtomobil dvigatellarini uzluksiz isitish usuli 
7.Sovuq iqlim sharoitida avtomobil agregatlarini issiq sharoitda saqlab turishning usullari.
8. Dvigatelni isitmasdan turib, sovuq holda o't oldirish. Ishga tushirish suyuqliklari va maxsus 
motor moylari. 
9. Avtomobillardan sahro-qumlik va issiq iqlim sharoitlarda foydalanishda ta'sir qiluvchi omillar. 
10. Avtomobillardan tog'lik sharoitda foydalanishda ta'sir qiluvchi omillar. 

Download 0,81 Mb.
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   81




Download 0,81 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Microsoft Word 13-атэ-лотин-маъруза doc

Download 0,81 Mb.
Pdf ko'rish