15
bilan bir ma’noda bog’langan va qabul qilishda ajratishga imkon beruvchi
ma’lum ahamiyatiga ega signallar;
N
- tizimdagi kanallar soni.
4
- aloqa liniyasi - signallarni peredatchikdan priyomnikga uzatishda
foydalanuvchi muhit. Aloqa liniyasi orqali o’tishda elektr signallari
n(t)
xalallarga va buzilishlarga duchor bo’ladi.
Bu aloqa liniyasining
z(t)
chiqishidagi
signal
va
qabul
qilingan
xabar, mos holda, aloqa liniyasi kirishidagi
signaldan va uzatiluvchi
xabardan farqlanishga olib keladi.
5
- signal o’zgartgichi (priyomnik). Buzilishlar va xalallar ta’sirida
o’zgargan
guruh
signallardan
kanal
signallari
ni
ajratuvchi,
so’ngra
ularni
birlamchi
signallar
ga o’zgartiruvchi qurilma.
6
i
- signalni xabarga o’zgartgich - birlamchi signalni qabul qilingan
a’
i
xabarga o’zgartiruvchi qurilma.
7
i
- xabarni qabul qiluvchi - xabarni o’zlashtiruvchi inson yoki texnik
qurilma.
Hozirda ko’chma ob’ektli tizimlarda ko’p kanalli foydalanishning 3
ta asosiy usuli ishlatiladi:
-
TDMA
(Time Division Multiple Access) – vaqt taqsimoti bilan ko’p
kanalli foydalanish;
-
FDMA
(Frequency Division Multiple Access) – chastota taqsimoti
bilan ko’p kanalli foydalanish;
-
CDMA
(Code division multiple access) – kod taqsimoti bilan ko’p
kanalli foydalanish.
TDMA prinsipiga binoan mavjud
resurs axborot almashish
ishtirokchilari o’rtasida siklik qaytariluvchi vaqt oraliqlariga bo’linadi.
Vaqt oraliqlari "taymslot" (timeslot, TS) nomini olgan (1.8-rasm).
16
1.8-rasm. TDMA sikli strukturasi
Bunda abonent kanal o’tkazish kengligining hammasidan faqat
ma’lum vaqt bo’laklarida foydalanishi mumkin.
Bunday vaziyatda qo’shni taymslotlar signallari
bir birining ustiga
tushmasligi muhim. Bunga uzatish quvvatining haddan tashqari kattaligi,
kanaldagi xalallar, ishlatiluvchi uskunaning
mukammal emasligi sabab
bo’lishi mumkin. Bu kabi slotlararo xalallardan qutilish uchun ko’pincha
maxsus vaqt intervali kiritiladi (1.9 ̵ rasm).
1.9-rasm. TDMA siklidagi vaqt intervali
Shunday qilib, agar bitta peredatchik energiyasining qismi unga
ajratilgan taymslot chegarasidan sizib o’tsa,
u faqat axborot eltmaydigan
himoya intervaliga ta’sir etadi. Bunday intervalning kiritilishi aloqa
kanalining umumiy o’tkazish
qobiliyatini pasaytirsada, xizmat sifatining
berilgan xarakteristikalarini madadlash uchun zarur.
