|
INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE ONBog'liq 12-15 INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL CONFERENCE ON
"MODERN EDUCATION: PROBLEMS AND SOLUTIONS"
Vol.2 No.11 (2023)
13
sonini ko‟paytirishi mumkin. Oqibatda yarim o‟tkazgichning elektrqarshiligi
kamayadi, o‟tkazuvchanligi ortadi, ya‟ni bu o‟zgarishlarni quyidagi ifoda orqali
berish mumkin:
)
(
p
n
q
p
n
, (1)
bu yerda ∆n- , ∆p- yorug‟lik ta‟sirida ortgan elektron va kovaklar konsentratsiyasi
(turg‟un bo‟lmagan zaryad tashuvchilar konsentratsiyasi), ular quyidagicha
ifodalanadi:
n
k
n
,
p
k
p
(2)
bu yerda Ф-yorug‟lik intensivligi, k- yorug‟likni yutilish koeffitsienti, β-kvant
chiqishi (bitta kvantga to‟g‟ri keladigan elektron-kovak juftliklar soni),
p
n
,
-
elektron va kovaklarni effektiv yashash vaqti.
(2) ifodaga ko‟ra (1)- ifodani quyidagi ko‟rinishda yozish mumkin:
p
p
n
n
qk
(3)
Asosan ikki xil fotoo‟tkazuvchanlik mavjud bo‟lib: ular xususiy (I hol) va
aralashmali (II hol).
I holda yutilgan kvant energiyasi hν≥E
g
(taqiqlangan zona kengligiga
teng va undan katta), bunda elektron valent zonadan o‟tkazuvchanlik zonasiga
ko‟tariladi va harakatdagi erkin elektronlar va kovaklar hosil qiladi.
II holda yutilgan kvant energiyasi hν>E
i
(aralashma energiya
ionizatsiyasi) dan katta bo‟lishi donor (yoki akseptor) markazlarini ionlashtiradi,
bu o‟z navbatida harakatdagi erkin elektronlarni (yoki kovaklarni) hosil qiladi.
hν≥E
g
bo‟lganda, kvant chiqishi β ni qiymati “1” ga, hν≤E
g
bo‟lganda esa
taxminan “nolga” teng bo‟ladi, chunki bitta kvant bitta erkin elektrondan (yoki
kovakdan) ortiq “elektron-kovak” juftligini hosil qila olmaydi.
|
| |
