ATOM
Modern kimya, modern atom kuramı dikkate alınarak geliştirilmistir.atom yapisi ve atomlarin etkilesimlerinin ogrenilmesi kimya icib onemlidir
Maddenin basta atom denilen cok kucuk parcaciklardan olustugu kurami eski yunanlilara kadar uzanir. Milattan once 5.yy da leucippus ve democritus maddenin sonsuz kucuk parcaciklara ayrilamayacagini one surduler . Onlar bir madde daha kucuk parcalara bolunmeye dewam edilirse en sonunda atom denilen bolunemeyen parcaciklarin meydana gelecegini inaniyorlardi. Atom sozcugu yunancadsa bolunemez anlamina gelen atomos sozcugunden turetilmistir. Eski yunan atom kuramlari planli deneylere dayanmiyordu. Bunun icib yaklasik 2000 yillik bir zaman sureci icersinde atom kurami sadece tartisilmaktan oteye gidemedi. Atomlarin varligi Robert Boyle tarafindan The spectical Chymist(1661) ,isaac newton tarafindanda principia (1687) ve opticks (1704) kitaplarinda kabul edilmistir. Fakat john dalton un 1803-1808 yillari arasinda gelistirip onerdigi atom kurami kimya tarihinde en onemli asamalardan birini olusturur.
Dalton un atom kuramina gore elementler kimyasal yonden birbirinin ayni olan atomlar icerirler ve farkli elemnetlerin atomlarida birbirinden farklidir dalton a gore kimyasal bir bilesik iki veya daha cok element in basit sayisal bir oranda birlesmesi sonucunda olusur kimyasal tepkimelere giren maddeler arasindaki maddelerin kutle iliskilerine dayanarak dalton atomlarin bagil kutlelerinide hesaplamistir
Modern atom kurami dalton un kuramina dayanir fakat ileride gorecegimiz gibi modern atom kuraminda dalton kuraminin bazi ayrintilari degistirilmistir
ELEKTRON
Gerek dalton un gerekse yunanlilarin atom maddenin en kucuk tanecigi olarak kabul edilmistir 19.yy in sonlarina dogru atomun kendisinden de daha kucuk taneciklerden olustugu fikri dusunulmeye baslanilmistir. Atom hakkindaki bu dusunceler hakkindaki degisiklige elektrikle yapilan deneyler neden oldu.
1807-1808 yillarinda unlu ingiliz kimyaci humphry Davy bilesimleri ayristirmak icin elektrik kullaarak bes element (pptasyum kalsiyum stronsiyum sodyum ve baryum) buldu. Bu calismalarina dayanarak davy bilesiklerde elementlerin elektriksel nitelikli cekim kuvvetleriyle bir arada tutulduklarini onerdi.
1832-1833 yillarinda michael faraday bilesiklerin element ekimlari ile ayristigi kimyasal elektroliz adi verilen yontem uzerinde bir seri onemli deney yapti faraday bu deneyinde kullandigi elekteik miktari ile ayrisan madde miktari arasindaki iliskiyi ibceledi ve kimyasla elektroliz ile ilgili yasalari formule etti.
1874 te faradayin calismalarina dayanarak george johnstone stoney atomlarda elektrik yuklu birimlerin bulundugunu one surdu ve 1891 de de bunlara eletron adi verilmesini onerdi
Vakumdam elektrik akiminin gecirildigi deneyler 1859 da julius plueker in katod isinlari ni bulmasina yol acti katot isinlarini elde etmek icin havasi oldukca bosaltilmis bir cam tupun iki uclarina elektrotlar yerlestirilir. Bu elektrotlara yuksek gerilim uygulandiginda katot adi verilen negatif elekteottan isinlar cikar bu isinlar negatif yukludur dogrusal yol izler ve katodun karsisindaki tup ceperlerinin isik sacmasina neden olur.
19.yy in son yillarinda katit isinlari ayrintili olarak incelendi bircok bilim adaminin deneyleri sonucunda katot isinlarinin hizla hareket eden eksi yuklu parcaciklar oldugu ortaya cikti ve bu parcaciklara daha sonra stoney in onerdigi elektron adi verildi.
Katottan cikan elektronlar katot icin hangi metal kullanilirsa kullanilsin ayni ozelliklidir zit yukler birbirini cektiginden katot isinlarini olusturan elektron huzmeleri yollari uzerinde ustte ve altta bulunan zit yuklu iki levha arasindan gecerken pozitif yuklusune dogru cekilirler demekki eleltrik alani icerisinde katot isinlari normal dogrusal yollarindan saparlar
PROTON
Notral bir atom veya molekulden bir veya daha cok elektron koparildiginda geriye kalan tanecik koparilan elektronlarin toplam eksi yukune esit miktarda arti yuk kazanir. Bir neon atomundan bir elektron koparildiginda arti bir yulu yneon atomu olusur iki elektron koparilirsa arti iki yulu bir iyon olusur bir elektriksel desarz tupunde katot isinlari tupun icinde bulunan gaz atomlarindan ve molekullerinden elektronlarin cikmasina sebeb olduklari zaman bu tur arti yuklu tanecikler olusir bu arti yuklu iyonlar eksi yuklu elektroda dogru haraket ederler eger katot delikli bir levhadan yapilmissa arti yuklu iyonlar bu delikli levhadan gecerler katot isinlarinin elktronlari ise ters yonde haraket ederler.
Pozitif isinlar adi verilen bu arti yuklu iyon demetleri ilk defa 1886 da eugen golstain tarafindan bulundu.
Pozitif isinlarin elektrik ve manyetik alanlarin etkisinde sapmalari ise 1898 de wilhem wien ve 1906 da j. j thomson tarafindan incelendi arti yuklu iyonlar icin e/m degerinin saptanmasinda katot iainlarinin incelenmesinde kullanilan yontemin hemen hemen aynisi kullanildi
NÖTRON
Atomlar elektrik yuku bakimindan notral olduklarindan bir atomun icerdigi proton sayisi elektron sayisinz esit olmalidir atomun toplam kutlesini aciklayabilmtk icin 1920 de ernest rutherford atomda yuksuz bir tanecigin var oldugunu savundu bu tenecik yuksuz oldugundan onu incelemek ve tanimlamak zordu fakat 1932 de james chadwicks notronun varligini kanitlayan sonuclarini yayinladi chacdwick notronlarin olustugu bazi nukleer tepkimelerin verilerinden notronun kutlesini saptayabildi ve bolelikle notron da kesfedilmis olundu
KIMYASAL BAGLAR
Kimyada genel olarak uc cesit bag buljnmaktadir bunlardan sirasiyla bahs ederek baslayalim
IYONIK BAG
Metal atomlari ile ametal atomlari arasinda eletron alisverisi sonucu olusan bu baglara iyonik bag denilir
KOVALENT BAG
Ametal ametal atomlari arasindaki eletron ortaklasmasina dayanan bag turudur elektronlar atomlar tarafindan ortaklasa kullanilirlar
KOORDINASYON KOVALENT BAG
Merkezi atom uzerinde bulunan bir cift ortaklasmamis elektronu merkezi atomun baga katmasi sonucu olusan baglardir
METALIK BAG
Metal atomlari arasinda bir bosluk yoktur atomun kendi icinde bir bosluk vardir metaller arasindaki bu cekim kuvvetine ise metalik bag denilir
| 