MOLIYA INSTITUTI
“Moliya va moliyaviy texnologiyalar” yo’nalishi
“Moliya” fanidan
MUSTAQIL ISHI
Investitsiya loyihalarini moliyalashtirishning manbalari va usullari
Tayyorladi: SMMT-76 guruh talabasi
Rustamov Mansurbek
Reja:
Iqtsiodiy va moliyaviy soha.
Investitsion loyihalar.
Investitsiyani turlari
Kirish
Bugungi kunda mamlakatimizda investitsiya salohiyatini va uni rivojlantirishga katta ahamiyat berilyapti.Bundan tashqari investitsiyalrni jalb qilish va iqtisodiy sohalarni rivojlantirish nafaqat Davlatimizning balkim barcha tadbirkorlarning ham maqsadiga aylangan desak xato bo’lmaydi. Buning uchun biz avvalambor kelajak avlodga iqtisodiy bilimlar ayniqsa aynan investitsiyaning Davlatimiz Moliyasida qanchalar ahmaiyatli ekanligi haqida chuqur bilim va ko’nikma berishimiz darkor
Iqtsiodiy va moliyaviy soha
Iqtsiodiy va moliyaviy sohani yaxshi o’rganib va unda bo’layotgan jarayonlarni tahlil qilaolishimiz uchun, avvalo investitsiya o’zi nima? degan savolga javob olishimiz kerak. Investitsiya (lotincha: investio — „oʻrash“) — iqtisodiyotni rivojlantirish maqsadida oʻz mamlakatida yoki chet ellarda turli tarmoqlarga, ijtimoiy-iqtisodiy dasturlarga, innovatsiya, tadbirkorlik loyihalariga uzoq, muddatli kapital kiritish (qoʻyish).Investitsiya bu sodda qilib tshuntiradigan bo’lsak, Biron bir sohani rivojlantirish uchun unga sarmoya kiritish ya’ni pul tikish. Va o’sha sohadan yoki tadbirkorlik faoliyatidan kelajakda ko’riladigan daromadga sherik bo’lishdir. Investitsiyani turlari ko’p. Misol uchun: Davlat investitsiyalari, Chet el investitsiyalari, Xususiy investitsiayalar. Davlat investitsiyalariga davlat byudjeti va moliya manbalari hisobidan kiritiladigan investitsiayalar kiradi. Chet el investitsiayalari- xorijiy davlatlar, banklar, kompaniyalar, tadbirkorlar tomonidan kritiladi. Xususiy investitsiyalar korporativ xo’jalik va tashkilotlar, fuqarolar hamda shaxsiy va jalb qilingan mablag’lar hisobidan qo’yiladi. Moliyaviy (portfel) investitsiya — aksiya, obligatsiya va b. qimmatli qogʻozlarni sotib olishga qoʻyiladigan investitsiya, real investitsiya — moddiy ishlab chiqarish (sanoat, qishloq xoʻjaligi, qurilish va b.) sohasiga, moddiy-ashyoviy faoliyat turlariga uzoq, muddatli mablagʻlar qoʻyish shakllarida amalga oshiriladi. Jahon tajribasida investitsiyani moliyalashtirish turli usul va shakllarda, shu jumladan, korxonalarni aksiyadorlashtirish va aksiyalarni joylashtirish, byudjet mablagʻlari, bank kreditlari, lizing, bevosita chet el investitsiyalari, ipoteka, byudjetdan tashqari maxsus fondlar, amortizatsiya va xoʻjalik yuritish subʼyektlarining boshqa mablagʻlari hisobiga amalga oshiriladi. Investitsion hamkorlik umumkjahon va milliy muammolarni hal qilishga yordam beradi. Yildan yilga butunjahon bo’yicha investitsiya hajmi oshib bormoqda. 1980 yillarda jahon bo’yicha investitsiya 450 ming $ni tashkil qilgan bolsa, bu ko’rsatgicha 1990 yilga kelib 2 trillion $ ga yetgan.
|