• Pul ekvivalentlari
  • Moliyaviy va boshqaruv tahlili pv doc




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet347/429
    Sana13.05.2024
    Hajmi2,53 Mb.
    #228361
    1   ...   343   344   345   346   347   348   349   350   ...   429
    Bog'liq
    642a946f5e25f

    Pul mablag‘lari
    – majburiyatlarni zudlik bilan to‘lash uchun 
    ishlatilishi mumkin bo‘lgan turdagi mablag‘larni o‘z ichiga oladi. Pul 
    mablag‘lariga moliyaviy muassasalardagi joriy hisobvaraqlardagi 
    qoldiqlar, naqd kupyuralar, tangalar, valutalar, kichik kassaning naqd 
    pullari va moliyaviy muassasalar tomonidan muddatli depozitlar va 
    muomaladan chiqarish uchun qabul qilingan, korxona kassasidagi 
    konkret o‘tkazib beriladigan pul hujjatlaridir.
    1
    Bu o‘tkaziladigan pul 
    hujjatlariga oddiy cheklar, kassa orderlari, mijozlar cheklari, pul 
    o‘tkazmalari va boshqa hisob-kitob vositalari kiradi». Balansning «Pul 
    mablag‘lari» moddasidagi qoldiq pul hisobvaraqlariga kiradigan barcha 
    turdagi mablag‘larni aks ettiradi. 
    Pul ekvivalentlari -
    bu pul mablag‘lariga o‘xshaydigan, lekin 
    boshqacha tasniflanadigan aktivlardir. Ular xazina veksellari, tijorat qo-
    g‘ozlari va depozit sertifikatlardan iborat. Kechikishlar va jarima sank-
    siyalari pul ekvivalentlarini pul mablag‘lariga almashtirilishiga ta’sir 
    qilishi mumkin. Shuning uchun, ekvivalentlar kassa hisobvarag‘idan 
    olinadi. Ko‘pincha, pul ekvivalentlarini hisob-kitob vositasiga aylanti-
    rish ehtiyoji yo‘q. Ekvivalentlar, odatda, qisqa muddatli investitsiya 
    hisobvarag‘iga olib boriladi. 
    Pul mablag‘laridan samarali foydalanishni tashkil etish ko‘p jihat-
    dan korxonalarda pul mablag‘larining harakatini optimal boshqarishni 
    tashkil etish va ular ustidan nazoratni yaxshilashga bog‘liq. Pul mab-
    lag‘lari nazoratini tashkil etishning asosiy elementlaridan biri esa 
    korxonaning hisob-kitob schotidir, ya’ni hisob-kitob schotidan samarali 
    foydalanishni maksimal darajada ta’minlash, barcha kirib kelayotgan pul 
    mablag‘larini albatta bank orqali hisobga olish, barcha turdagi 
    to‘lovlarni banklar chiqargan cheklar yoki shunga o‘xshash yozma 
    topshiriqnomalar va ularning maxsus pul mablag‘lari fondi orqali 
    amalga oshirish lozim. Agarda ko‘rsatilgan tartib qat’iy amal qiladigan 
    bo‘lsa, u holda pul mablag‘larining hisobi ikki tomonlama bo‘ladi: 
    birinchisi – korxonaning o‘zida, ikkinchisi – bankda. 
    Moliyaviy axborot bilan ishlashning eng muhim jihatlaridan biri uni 
    tahlil qilishdir. Tahlil qilishda xo‘jalik faoliyatini o‘rganishda hamda 
    1
    («Moliyaviy hisob» buxgalteriya hisobining Milliy va Xalqaro standartlari asosida tayyorlangan o‘quv 
    qo‘llanma. Toshkent, 2000-yil. 


    484
    xulosalar chiqarishda asos bo‘ladigan bir qator ko‘rsatkichlardan foyda-
    laniladi. 
    Korxona moliyaviy ahvolini tahlil qilish bilan shug‘ullanayotgan 
    har bir xodim moliyaviy hisobot shakllarini, shu jumladan, «Pul oqimi 
    to‘g‘risidagi hisobot» shaklini erkin o‘qiy olishi, uning moddalarini 
    tushunishi, shuningdek, xulosalar chiqarish va tavsiyalar berishni bilish-
    lari kerak. 
    Moliyaviy hisobot moddalaridan foydalanib, korxona to‘g‘risida 
    katta hajmda ma’lumot olish, uning moliyaviy ahvolini xizmat va bozor 
    faolligini tahlil qilish mumkin. 

    Download 2,53 Mb.
    1   ...   343   344   345   346   347   348   349   350   ...   429




    Download 2,53 Mb.
    Pdf ko'rish