Mavzu:O’zgarmas kuchlanish sathini siljitish
qurilmasi. Ikki taktli chiqish kaskadlari.
mReja:
1. O’zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmasi.
2 / Ikki taktli dvigatel
3. Ikki taktli chiqish kaskadlari.
O’zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmasi.
Integral
kuchaytirgichlar
bevosita bog’langanbosqich
sxemalari
ko’rinishida quriladilar. Bu vaqtda bosqichdanbosqichga o’tgandasignal
doimiy tashkil etuvchisining o’zgarishi kuzatiladi. Bu holat esa keyingi
bosqichlarni ishlab chiqarishda qiyinchiliklar tug’diradi. Bu kamchilikni
bartaraf etish maqsadidao’zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmalari
qo’llaniladi. Ular sath transformatorlari deb ham ataladilar. Bu vaqtda sath
siljitish qurilmasi signalo’zgarmas tashkil etuvchisini keyingi bosqichga
o’zgarishlarsiz uzatishi kerak, ya‘ni kuchlanish bo’yicha kuchaytirish
koeffisienti Kn~1 bo’lishi kerak.
Operatsion kuchaytirgichlarda Uchiqsathini siljitish VT1 tranzistorda
bajarilgan emitter qaytargich asosida amalga oshiriladi. Uning emitter
njiriga Ri rezistor va VT2 hamda VT3 tranzistorlarda bajarilgan barqaror
tok generatorlari ulanadi (5.1 - rasm). Signal mavjud bo’maganda Ukirkirish
potensiali oldingibosqich chiqish kuchlanishining o’zgarmas tashkil
etuvchisi qiymatiga teng bo’ladi.
Uchiq chiqish potensiali siljitish sxemasi hisobiga kattalikka kamayadi.
tok barqaror bo’lganligi sababli siljish kuchlanishi ham o’zgarmas bo’ladi.
Ixtiyoriy Ukir qiymatida Uchiq chiqish potensiali nisbatlarni to’g’ri tanlash
natijasida nolga teng qilinishi mumkin. BTG dinamik chiqish qarshiligi Ri
dan ancha katta bo’lganligi sababli, siljish sxemasida signal deyarli
so’nmaydi.
O‘zgarmas tok
— tok kuchi va yo‘nalishi vaqt o‘tishi bilan
o‘zgarmaydigan elektr toki. O‘zgarmas tok o‘zgarmas elektr yurituvchi kuch
ta’sirida o‘tkazgichdan yasalgan berk zanjirda vujudga kelishi mumkin.
Agar elektr zanjiri tarmoqlanmagan bo‘lsa, uning hamma qismlaridan
o‘tayotgan tok kuchi bir xil bo‘ladi. O‘zgarmas tokning asosiy qonunlari Om
onuni va Joul — Lens qonunidan iborat. Ishtirok etayotgan qarshiliklar va
elektr yurituvchi kuchlardan foydalanib, zanjir tarmoqlarining har biridan
oqayotgan tok kuchi va yo‘nalishi Kirxgof qoidalari asosida hisoblanadi.
O‘zgarmas tokdan turli sanoat tarmoqlarida, mas, elektrometallurgiya,
transport, aloqa, avtomatika va boshqalarlarda foydalaniladi.
I
Rt
RJ
{ = }
r
:
C D -
I
11
112
КЛ
О
13
R4 L L .
CZF
o
c
f S
R)
— >
C D -
r . t y
| 