Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti r. R. Ibraimov, D. А. Davronbekov, M. O. Sultonova, E. B. Tashmanov, U. T. Aliyev «simsiz aloqa tizimlari va dasturlari»

Download 3,49 Mb. Pdf ko'rish
bet	17/117
Sana	11.08.2024
Hajmi	3,49 Mb.
	#269375

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 117

Bog'liq
Muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari u

l
= l
gacha oshirilishi nurlanish qarshiligini ortishiga olib keladi. Lekin
u keyinchalik kamayadi, keyin yana ortadi. Umumiy holda
R
nurl

kompleks xarakterga ega. Masalan, ingichka yarim to‘lqinli vibrator
uchun
R
nurl
= 73,1 Om va
X
nurl
= 42,5 Om. Vibratorning qalinligini
oshirish to‘lqin qarshiligini kamayishiga olib keladi
Antennaning to‘lqin qarshiligi.

Antennaning
Z
OA
to‘lqin
qarshiligi muhim parametrlardan biri hisoblanadi. Simmetrik vibrator
ko‘rinishidagi antenna kiritilishi mumkin bo‘lgan
l
uzunlikli bittali
silindrik sim uchun hisoblash formulasi quyidagi ko‘rinishga ega:
,
bu yerda
r
p
– simning radiusi.
Kirish qarshiligi.

Antennaning kirish qarshiligi antennaning
uchlaridagi kuchlanishning ular orqali oqib o‘tadigan tokka nisbatidan
iborat ko‘rsatkich hisoblanadi. Umumiy holda bu qarshilik kompleks
xarakterga ega bo‘ladi:
Z
Akir
=
R
Akir
+
iX
Akir
bu yerda
R
Akir
– kirish qarshiligini aktiv tashkil etuvchisi;
X
Akir
– kirish qarshiligini reaktiv tashkil etuvchisi.
Yo’qotishlar qarshiligi
.
Yo’qotishlar qarshiligi quyidagicha
aniqlanadi:
R
p
=
R
n
+
R
i
+
R
yer ,
bu yerda
R
q
– simlarning qizishiga yo‘qotishlar qarshiligi;

26
R
i
– antennaning izolyatorlaridagi yo‘qotishlar qarshiligi;
R
yer
– yer va yerga ulash tizimlaridagi yo‘qotishlar
qarshiligi.
Antennaning samarali maydoni
.

Antennaning samarali maydoni
antenna radiochastotalar energiyasini “ajratadigan” frontning o‘sha
qismini xarakterlaydi. Antennaning samarali maydoni tushunchasi bir
vibratorli, ko‘p vibratorli va boshqa murakkab qabul qilish antennalari
uchun qo‘llaniladi. Miqdoran u antenna bilan moslashtirilgan
qabulagichning kirishiga antennadan keladigan quvvatni
R
mos

quvvatini qabul qilish nuqtasidagi radioto‘lqinning quvvati oqimi
zichligiga nisbati sifatida aniqlanadi:
A
e
=
R
mosl
/ S
.
Taqsimlangan sirtli ko‘p vibratorli, parabolasimon, linzali va
boshqa antennalar uchun
A
e
qiymat ularning
S
A
geometrik maydoni
bilan quyidagicha bog‘langan:
A
e
=
K
A
S
A
,
bu yerda
K
A
– tok amplitudasi va fazasi antennaning sirtida
taqsimlanishi xarakteriga va antennaning tayyorlanishi aniqligiga
bog‘liq bo‘lgan maydondan foydalanish koeffitsienti. Yo‘naltirilgan
antennalarning katta qismi uchun
K
A
~ 0,8, lekin 0,5 dan 0,9 gacha
o‘zgarishi mumkin.
Antennaning samarali maydon va yo‘naltirilgan ish koeffitsienti
orasida quyidagi bog‘lanish mavjud:
A
e
=
l
2
D /
4p .

Antennaning ekvivalent sxemasi. Antennaning ekvivalent
sxemasi 1.11-rasmdagi ko‘rinishga ega. Bu yerda qabul qilish
antennasi yuklamaga nisbatan (
E
to‘g‘
)

EYUK hosil qiladigan va bu
antenna uzatish rejimida ishlagandagi kirish qariligiga teng bo‘lgan
ichki qarshilikka ega bo‘lgan generator sifatida qaraladi. Ma’lumki,
generator, agar yuklama qarshiligi va generatorning ichki qarshiligi
kompleks uyg‘unlashtirilgan hisoblansa, yuklamagan maksimal
quvvatni beradi

27
1.11-
rasm. Antennaning ekvivalent sxemasi
Bu holda yuklamga maksimal quvvatni uzatilishi sharti
Z
kir
=
Z
yuk
ko‘rinishga ega bo‘ladi, ya’ni antennaning kirish qarshiligi
va yuklamaning qarshiligi (fiderning to‘lqin qarshiligi) teng bo‘lishi
kerak.
Antennaning
shovqin
harorati

Download 3,49 Mb.

1 ... 13 14 15 16 17 18 19 20 ... 117

Download 3,49 Mb.

Pdf ko'rish