Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Nukus filiali Kompyuter injiniringi fakulteti Kompyuter injiniringi guruhi talabasi Atajanova Gulnozaning Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish fanidan




Download 151.94 Kb.
bet3/3
Sana25.10.2023
Hajmi151.94 Kb.
#90489
1   2   3
Bog'liq
Schmitt trigger tarkibi va ishlash prinsipi Gulnoz
2 5402245315568865435, o\'quvchilarning ilmiy dunyoqarashini shakllantirish. aqliy tarbiya 2, svetafor 11 (1), jangi-zbekiston-02.02.22.-23, Вазирлар Махкамасининг 2020 йил 31 декабрдаги 831 сон қарори (2), Artiqbaeva Ziywar Qonisbay qizi, Buxgalteriya xisobining axborot tizimlari 2018 @iqtisodchi kutubxonasi, Audit fanidan mustaqil ish-fayllar.org, tex xarita shablon.docx informatika, Futbol to, Tovushli ma, qadam ataggggg, 7-sinf-variativ-biologiya, Jizzax – 2018 Til haqida umumiy ma’lumot-fayllar.org
S

R

Qn

Qn+1

0

0

0

0

0

0

1

1

0

1

0

0

0

1

1

0

1

0

0

1

1

0

1

1

1

1

0

x

1

1

1

x






S,R — triggerning kirish yо‘llari;
Qntriggerning oldingi holati;
Qn+1 — triggerning keyingi holati;
x — noaniqlik shartli belgisi;











RS — triggerining belgilanishi



D trigger xabarni qisqa vaqt (1taktga) saqlab turish triggeri

D

Qn

Qn+1

0

0

0

0

1

0

1

0

1

1

1

1








Dtriggerining belgilanishi




T-trigger — bir xonali sanagich. Har bir xabarga о‘z holatini о‘zgartiradi.

T

Qn

Qn+1

0

0

0

0

1

1

1

0

1

1

1

0








T — triggerining belgilanishi

DV, TV triggerlarning D va T — triggerlaridan farqi qо‘shimcha ruxsat beruvchi (boshqarish) V kirish yо‘lining mavjudligi. Arap V=0 bо‘lsa, DV, TV triggerlar ishlaydi, ya’ni oldingi holatini saqlab turadi. V=1 bо‘lsa, DV trigger D trigger singari, TV— trigger esa T — trigger singari ishlaydi.







DV va TV — triggerlarining belgilanishi



JK – triggeruniversal trigger




J

K

Qn

Qn+1

0

0

0

0

0

0

1

1

0

1

0

0

0

1

1

0

1

0

0

1

1

0

1

1

1

1

0

1

1

1

1

0
















Murakkab mantiqli triggerlar






Ikki pog‘onali sinxron RS-trigger

Triggerlar – sifat jihatidan raqamli texnikaning yangi tarkibiy elementidir. Uni mantiqiy element deb qarab bо‘lmaydi, chunki u yangi sinf elementidir.
Trigger bu yakunlangan qurilma bо‘lib, u faqat bitta turg‘un holatda bо‘la oladi. Umuman olganda mantiqiy elementlarning kirishlari ham kuchsiz trigger effektini bera oladi. Mantiqiy nolni ifodalaydigan va mantiqiy birni ifodalaydigan kuchlanishlar о‘rtasida har doim oraliq diapazon mavjud bо‘ladi. Bu diapazon mantiqiy noaniqlik deb ataladi. Agar mantiqiy kirishda kuchlanish shu diapazonga tushib qolgan bо‘lsa, natija qanday bо‘linishi aytib bо‘lmaydi.
Bir qancha jarayonlar hattoki chiziqli rejimga ham о‘tib qolishi mumkin. Bunday holatlarni oldini olish uchun Shmitt trigeridan foydalaniladi. Bu trigger ikkita aniq chegaraga ega bо‘lib, kirish kuchlanishi (signali) ushbu chegaralar orqali triggerdan о‘tganda ikki holatdan aniq bir turg‘un holatga keladi.

Asosiy fikr


Shmitt trigger sxemasining blok diagrammasi. Bu ijobiy qayta aloqaga ega bo'lgan tizim bo'lib, unda kirishga qaytarilgan chiqish signali A kuchaytirgichining kirish chegarani kesib o'tganda bir to'yingan holatdan ikkinchisiga tez o'tishiga olib keladi.


A > 1 - kuchaytirgichning kuchayishi
B < 1 - fikrni uzatish funktsiyasi
Histerezli sxemalar ijobiy fikrga asoslanadi. Har qanday faol kontaktlarning zanglashiga olib, ijobiy qayta aloqani qo'llash orqali Shmitt triggeri sifatida harakat qilish mumkin, shunda tsiklning daromadi birdan ortiq bo'ladi. Ijobiy teskari aloqa kirish kuchlanishiga chiqish kuchlanishining bir qismini qo'shish orqali kiritiladi. Bu sxemalar komparator vazifasini bajaradigan kuchaytirgichga qo'shimcha ravishda attenyuator (o'ngdagi rasmdagi B qutisi) va qo'shimcha qurilmani (ichida "+" bilan aylana) o'z ichiga oladi. Ushbu umumiy fikrni amalga oshirish uchun uchta maxsus texnika mavjud. Ulardan birinchi ikkitasi umumiy ijobiy qayta aloqa tizimining ikkilamchi versiyalari (ketma-ket va parallel). Ushbu konfiguratsiyalarda chiqish zo'riqishida solishtirgichning samarali farqi kirish kuchlanishini "bo'sag'ani pasaytirish" yoki "sxemaning kirish kuchlanishini oshirish" orqali oshiradi; chegara va xotira xususiyatlari bir elementga kiritilgan. Uchinchi texnikada chegara va xotira xususiyatlari ajratiladi.

Xulosa
Elektronikada Shmitt triggeri - bu taqqoslash yoki differentsial kuchaytirgichning o'zgarmas kirishiga ijobiy qayta aloqani qo'llash orqali amalga oshiriladigan histerezli taqqoslash sxemasi. Bu analog kirish signalini raqamli chiqish signaliga aylantiruvchi faol sxema. Sxema trigger deb ataladi, chunki kirish o'zgarishni boshlash uchun etarli darajada o'zgarmaguncha chiqish o'z qiymatini saqlab qoladi. Inverting bo'lmagan konfiguratsiyada kirish tanlangan chegaradan yuqori bo'lsa, chiqish yuqori bo'ladi. Agar kirish boshqa (pastki) tanlangan chegaradan past bo'lsa, chiqish past bo'ladi va kirish ikki daraja o'rtasida bo'lsa, chiqish o'z qiymatini saqlab qoladi. Ushbu ikkilamchi chegara harakati histerezis deb ataladi va Shmitt triggerining xotiraga ega ekanligini va bistable multivibrator (latch yoki flip-flop) sifatida harakat qilishi mumkinligini anglatadi.



Foydalangan adabiyotlar
Multimediyali aloqa tarmoqlari‖ fanidan darslik. 5350100
- Telekommunikatsiya texnologiyalari (Telekommunikatsiya, Teleradioeshittirish, Mobil tizimlar) ta‘lim yo‗nalishi bo‗yicha bakalavriatura talabalari uchun. TI kafedrasi majlisida ko‗rib chiqildi va nashr etishga ruxsat etildi, 27.03.2018 yil 34-sonli bayonnoma TT fakulteti IUK majlisida ko‗rib chiqildi va nashr etishga ruxsat etildi
, 03.04.2018 yil 8- sonli bayonnoma TATU ilmiy-uslubiy kengashi majlisida ko‗rib chiqildi va nashr etishga ruxsat etildi, 20.04.2018 yil 9 (110)- sonli bayonnoma Mualliflar: R.I. Isayev D.X. Ibatova Mas‘ul muharrir: A.M.Eshmuradov Musahhih: N.D ―Multimediyali aloqa tarmoqlari‖ fanidan darslik. 5350100 - Telekommunikatsiya texnologiyalari (Telekommunikatsiya, Teleradioeshittirish, Mobil tizimlar) ta‘lim yo‗nalishi bo‗yicha bakalavriatura talabalari uchun. TI kafedrasi majlisida ko‗rib chiqildi va nashr etishga ruxsat etildi, 27.03.2018 yil 34-sonli bayonnoma TT fakulteti IUK majlisida ko‗rib chiqildi va nashr etishga ruxsat etildi, 03.04.2018 yil 8- sonli bayonnoma TATU ilmiy-uslubiy kengashi majlisida ko‗rib chiqildi va nashr etishga ruxsat etildi, 20.04.2018 yil 9 (110)- sonli bayonnoma Mualliflar: R.I. Isayev D.X. Ibatova Mas‘ul muharrir: A.M.Eshmuradov Musahhih: N.D
Download 151.94 Kb.
1   2   3




Download 151.94 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universiteti Nukus filiali Kompyuter injiniringi fakulteti Kompyuter injiniringi guruhi talabasi Atajanova Gulnozaning Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish fanidan

Download 151.94 Kb.