205
Aloqa masofasini oshirishning boshqa yo‘li bu linzaning
diametrini oshirish hisoblanadi. Zamonaviy OOUT modellarida
linzalar 10
sm tartibdagi diametrga ega, lekin keyingi oshirish
tizimning qimmatlashishiga olib keladi. Katta diametrli Frenel
linzalarini ishlatish mumkin, lekin ular changlanishga sezgir.
Aloqa masofasini nurlanish to‘lqin uzunligini o‘zgartirish yo‘li
bilan atmosferadagi yo‘qotish koeffitsientini kamaytirish hisobiga
oshirish mumkin. Oldin ko‘rsatilganidek,
atmosfera halaqitlari
spektrning turli qismlaridagi nurlanishlarga turlicha ta’sir qiladi.
To‘lqin uzunligini ortishi bilan atmosfera halaqitlarining ta’siri
kamayadi 1800 nm atrofidagi to‘lqin uzunliklarida esa atmosferaning
“shaffoflik oynasi” kuzatiladi. Optik signalni uzatishga yaraydigan
quyidagi “shaffoflik oynalari” mavjud: 400-1050 nm, 1200-1300 nm,
1500-1800 nm, 2100-2400 nm, 3300-4200 nm, 4500-5000 nm, 8000-
13000 nm [36-38].
Aloqa masofasini uzatkichning tarqalish burchagini kamaytirish
bilan ham oshirish mumkin. Lekin bu quyidagi muammolarga bog‘liq:
− uzatkichning tarqalish burchagini kamaytirish OOUTning
sozlanishi va to‘g‘rilanishini murakkablashtiradi
va mos ravishda
tizimni montaj qilish qimmatlashadi;
− ingichka nur qimmatroq obyektiv orqali shakllantiriladi.
Bundan
tashqari,
ko‘plab
OOUTlarda
montaj
qilish
protsedurasini soddalashtirish maqsadida qabul qilish va uzatish
bloklari bitta korpusda joylashtiriladi. Lekin bu holda ishlab chiqarish
jarayonida korpusning ichida qabullagi va uzatkich optik o‘qlarining
parallelligini aniq ta’minlash (aks holda ikki tomonlama aloqa uchun
bloklarni sozlash mumkin bo‘lmay qoladi) zarur bo‘ladi.
Ob’ektlar orasida to‘g‘ri ko‘rinish bo‘lmaganida yoki interval
uzun bo‘lganida retranslyator o‘rnatilishi mumkin. Retranslyatorga
faqat ta’minotni yetkazish va obyektlar orasida to‘g‘ri ko‘rinishni
ta’minlash talab qilinadi.
