|
Səthin keyfiyyətinə təsir edən amillər. Nahamarlığın emal şəraitindən asılılığı
|
| bet | 15/33 | | Sana | 27.12.2023 | | Hajmi | 1,26 Mb. | | #128586 |
Bog'liq C fakepathMühazir Səthin keyfiyyətinə təsir edən amillər. Nahamarlığın emal şəraitindən asılılığı
Pəstahların və emal edilmiş hissələrin səthi qatının keyfiyyəti bir sıra amillərdən asılıdır. Pəstahların alınması prosesi ilə bağlı amillərin təsiri müxtəlifdir. Pəstahın hazırlanması yayma valiklərinin nahamarlığına uyğun gəlir. Sərbəst döymə ilə əldə edilən pəstahların kələ-kötürlüyü 1,5…4 mm-dir. Pəstahların isti ştamplamaları üçün ştampların səthi yenidən istehsal olur, kələ-kötürlükləri isə 150… 500 mkm təşkil edir.
Tökmələr üçün – tökmə formaların divarlarının nahamarlıqları, qəlibləmə qarışığının dənlərinin ölçüləri, kipləşdiricinin sıxlığı, məsələn: böyük pəstahların tökməsi vaxtı 1500 mkm çatırlar, təzyiq altında tökmə vaxtı– 10 mkm, tökmə maşın vaxtı – 300 mkm.
Emal vaxtı pəstahların nahamarlığına bir sıra amillər təsir edir. İlk növbədə nahamarlıq emal üsulundan asılıdır. Kələ-kötürlük hündürlüyünün müəyyən diapazonu hər metoda cavab verir, alətin cizgilərinin forması və onların yerləşməsinin sxemi pəstah haqqında kəsici alətin hərəkət kinematikasıyla təyin edilir. Kəsmə rejimlərinin təsiri əhəmiyyətlidir. Kəsmə sürəti ən böyük təsirə malikdir, ≈25 m/dəq-ə qədər artımla, kələ-kötürlüyün hündürlüyü maksimum qiymətə çatır (şək. 4.5). Bütün digər şərtlər dəyişməzsə, sürətin daha da artması nahamarlığı azaldır. Nahamarlığa plastik hissələr, metal təbəqələrin tutulması və ayrılması (polad üçün) və hissəciklərin kövrək çəkilməsi (boz çuqun) təsir göstərir. Nahamarlığa veriş müxtəlif üsullarla fərqli təsir edir. Məsələn, geniş kəsici kənarı olan kəsicilərlə yonarkən, təcrübi olaraq verişin təsiri yoxdur, bu da tamamlama əməliyyatlarının məhsuldarlığını yüksəltməyə icazə verir. Burğulama, zenkerləmə, yonma və silindrik frezləmə zamanı verişin nahamarlığa əhəmiyyətsiz təsiri müşahidə olunur.
Şəkil 4.5. Nahamarlığın kəsmə sürətindən asılılığı
Sistemin sərtliyi yüksək olarsa, kəsmə dərinliyi nahamarlığa nəzərə çarpacaq dərəcədə təsir göstərmir. Alətin kəsici hissəsinin forması da nahamarlığa təsir göstərir. Cilalanma vaxtı nahamarlıq pəstahın dairəvi fırlanma sürətinin və abraziv dənələrinin ölçüsünün artması ilə azalır. Səthin nahamarlığına mexaniki xüsusiyyətlər, kimyəvi tərkib və materialın strukturu təsir edir, məsələn: yəni aşağı nahamarlıqla, zəif karbonlu poladlardan yüksək emal səviyyəsinə malik səthləri əldə etmək çətindir.
|
| |
