|
Səthin keyfiyyətinin hissələrin istismar xüsusiy-yətlərinə təsiri
|
| bet | 12/33 | | Sana | 27.12.2023 | | Hajmi | 1,26 Mb. | | #128586 |
Bog'liq C fakepathMühazir Səthin keyfiyyətinin hissələrin istismar xüsusiy-yətlərinə təsiri
Səthin keyfiyyəti məhsulun istismar xüsusiyyətlərinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir: yeyilməyədavamlılıq, korroziyaya davamlılıq, yorğunluq möhkəmliyi, uyğunluq sabitliyi, hermetikliyi və s. Səth forması kənara çıxdıqda, hissənin ayrı-ayrı hissələrinin qeyri-bərabər yeyilməsi müşahidə olunur (çəlləkvari - orta hissələr, yəhər formalı - həddindən artıq).
Dalğalılıq (makrokobudluq ilə birlikdə) faktiki təmas zonalarının yerləşdiyi sahələrin ölçüsünü müəyyən edir, yəni təmas sahəsini təyin edir (şək. 4.3).
Şəkil 4.3. Dalğalılıq parametrlərinin yeyilməyə təsiri
Dalğaların mövcudluğu dayaq sahəsini 5 – 10 dəfə azaldır.
Dalğalığının hündürlüyü Wz, Sw-ə nisbətən daha əhəmiyyətlidir, çünki o dayaq sahəsinin ölçüsünə daha çox təsir edir. Hissələrin yeyilməsinə nahamarlığın təsiri istismar müddətiylə (işləmə vaxtı) bağlıdır. Təcrübi olaraq müəyyən edilmişdir ki, ən az yeyilmə minimum kələ-kötürlüklə deyil, onun optimal qiyməti ilə əldə edilir (şək. 4.4).
Şəkil 4.4. Yeyilmənin optimal nahamarlıqdan asılılığı
R> Ropt vaxtı – mexaniki ilişmənin artması, qırılmaların və pozuntuların kəsilməsi hesabına yeyilmə artır.
Ropt vaxtı – sürtgü materialının ekstruziyası və güzgü səthlərinin zəif nəmləndirilməsi, səthlərin molekulyar yapış-ması və tutulması səbəbindən yeyilmə kəskin şəkildə artır. Nümunə:
1. Kələ-kötürlü səthlər, vibrasiyalı səthlərə nisbətən daha yaxşı işləyir, çünki onlarda yağın saxlanması üçün "cibləri" var.
2. Sürüşmə yastıqlarının işi.
Nahamarlıq həmçinin təsir göstərir:
1) hərəkətsiz oturtmaların (presləmədə) sabitliyi. R-nin artması ilə ilişməli hissələrin faktiki təması və qoşulan hissələrin birləşməsinin möhkəmliyi azalır;
2) dövri yüklər altında hissənin möhkəmliyi;
3) korroziyaya davamlıdır, çünki kələ-kötür səthdə daha yüngül ilkin qoruyucu nazik pərdə daxili gərginliklərin təsiri altında dağılır.
|
| |
