Ekoloji proseslərdə ölçmə qurğularında

Ümumi növlü maneələrlə mübarizə aşağıdakı üsullarla aparılır: cihazın giriş hissəsinin düzgün qurulması yolu ilə; ekranlama; qalvanik ayrılma; yerlə birləşdirmə nöqtələrinin düzgün seçilməsi.

Ümumi növlü maneələri ləğv etmək dərəcəsi aşağıdakı kimi təyin olunur:

(13)

Normal növlü maneələrlə mübarizə üçün 4 üsul mövcuddur.

1. SÜZMƏ ÜSULU. Cihazın girişində maneələri ləğv etmək üçün süzgəclər (adətən RC) qoyulur. Bu, cihazın işləmə sürətini azaldır. Şəbəkə maneələrini (50 Hs) süzmək üçün passiv süzgəclər çox böyük olduğundan adətən, aktiv süzgəclərdən istifadə edirlər. Bu üsuldan digərləri ilə yanaşı istifadə edirlər.

2. KOMPENSASİYA ÜSULU. Bu üsulda cihaz üçün maneəni ayırma kanalı (MAK) (şəkil 18) yaradılır. Bu kanalda maneə işarəsini dəyişərək giriş siqnalı ilə toplanır. Nəticədə ideal halda, maneə tamamilə kompensasiya olunur. Real halda isə qismən kompensasiya gedir. Bu üsul cihazın işləmə sürətini azaltmır. Adətən, bu üsul birinci üsulla birgə istifadə olunur.

3. ÖLÇMƏ NƏTİCƏLƏRİNİN STATİSTİK EMALI. Giriş kəmiyyətini n dəfə ölçərək onların riyazi gözləməsini və digər statistik momentlərini tapırlar. Bunun nəticəsində maneələr qismən ləğv olunur. Özü də təkrar ölçmələrin sayı n nə qədər çox olarsa, maneələrin ləğv olunması o qədər yaxşı olur.

Əvvəllər, hesablama qurğusunun tətbiq olunması zərurətinə görə bu üsul mürəkkəb hesab olunurdu. Mikroprosessora qoşulmuş ölçmə cihazlarının inkişafı ilə əlaqədar bu üsul geniş tətbiq olunmağa başlamışdır.

4. MANEƏLƏRİN İNTEQRALLANMASI. Bu cür cihazlara inteqrallayan cihazlar deyilir. Ölçmənin nəticəsi çevirmə vaxtı ərzində siqnalın orta qiymətinə (inteqral qiymətinə) mütənasib olur. Fərz edək ki, cihazın girişinə ölçülən siqnal və sinusoidal maneə təsir edir. Cihazda bu siqnalın ölçmə müddəti ərzində inteqrallanması gedir:

Maneə gərginliyinin orta qiyməti (U_m.orta) aşağıdakı düsturla hesablanır:

U_x+ln

-ln'