Muqobil energiya manbalari yo‘nalishi 341-19-guruh talabasi

O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi Andijon mashinasozlik instituti

MUQOBIL ENERGIYA MANBALARI YO‘NALISHI

341-19-GURUH TALABASI

KOMILOV JASURBEK DADAJON O‘G‘LINING

KICHIK QUYOSH ELEKTR STANSIYASINI ISHLASH PRINSIPINI O‘RGANISH

BITIRUV MALAKAVIY ISHI HIMOYASI

TAQDIMOTI

Ilmiy rahbar PhD Sh. Daliyev

Bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi: Dunyo miqiyosida foydalanish bo‘yicha keng tarqalib borayotgan quyosh energiyasidan foydalanish va u asosida elektr energiya olish usullarini O‘zbekiston sharoitida foydalanish ko‘rsatkichlarini oshirish. Bitiruv malakaviy ishining maqsad va vazifalari: Bugungi kunda elektr energiyasiga bo‘lgan talabni qondirish maqsadida va energiya ishlab chiqarish va iste’mol dinamikasini muvozanatga keltirish, aholini sifatli energiya bilan ta’minlash doirasida olib borilayotgan ishlardan biri bo‘lgan kichik quyosh elektr stansiyalarining umumiy tuzilishi, ishlash prinsiplari va o‘rnatilish texnikasini o‘rganib chiqish.

TARKIBIY QISIMLARI: I.BOB. QUYOSH ENERGIYASIDAN FOYDALANISH ASOSLARI II. BOB. QUYOSH ENERGIYASINI ELEKTR ENERGIYAGA AYLANTIRISHNING FOTOELEKTRIK USULI III. BOB. QUYOSH ELEKTR STANSIYALARINING TARKIBIY QISMLARI VA TURLI MUHITLARDAGI ISH JARAYONLARINI.

Mamlakatimiz uchun gorizontal holatda tushayotgan quyosh nurlanishi quvvatining oʻrtacha qiymati ~0,20 kVt/m2 ni tashkil etadi. Agar joylashgan quyosh fotoelektrik modulini janubga nisbatan 40o÷45o gorizontal qiyalik burchagida joylashtirilsa, quyosh nurlanishi quvvatining oʻrtacha yillik qiymati soatiga ~0,23 kVt/m2 ga oshadi. Quyosh fotoelektrik modulining samaradorligi 15% ga teng boʻlganda ham, 1 m2 yuzadan quyidagi energiyani olish mumkin: W = 0,23 kVt/m2∙*0,15*10*365 1 m2 ≈ 126 kVt. Agar Oʻzbekiston Respublikasining elektr energiyasiga boʻlgan yillik ehtiyoji ~70 mlrd. kVt/soat atrofida boʻlsa, bu miqdordagi elektr energiyasini ishlab chiqarish uchun 555,6 km2 maydonda Quyosh fotoelektrik modullarini oʻrnatish kerak boʻladi. Bu esa Respublika hududi umumiy maydoni 448978 km2 ga teng bolsa, unda umumiy maydonning 0,12% dan kam boʻlmagan maydonini egallaydi.