|
Mustaqil ish №3
|
| bet | 6/9 | | Sana | 30.05.2022 | | Hajmi | 168.32 Kb. | | #22339 |
Bog'liq Eshpulatov D sssd, diplom 9 ga, faxriy yorliq 11 ta, Make friends with microbes, linux server, umar 1, imtixon yakuniy, САРИК ИСИТМАНИНГ КЕЛИБ ЧИКИШ САБАБЛАРИUmumiy ma’lumotlar. Signal manbai quvvati yetarli bo’lmaganda yuklama RYu deb ataluvchi bajaruvchi qurilma normal ishlashi uchun kuchaytirgich qurilmalardan foydalanish zarurati tug’iladi. Akustik tizimlar, elektron – nur trubkalar, keyingi kuchaytirgich kaskadning kirishi va boshqalar yuklama bo’lib xizmat qilishi mumkin.
Kirish signali manbai yoki datchik turli noelektr kattaliklarni elektr signalga birlamchi o’zgartiradi. Mikrofon, detektor, fotoqabulqilgich, avvalgi kuchaytirgich qurilma chiqishi va boshqalar kirish signallari manbai bo’lib xizmat qiladi. Yuklamada hosil qilinishi zarur quvvat yordamchi kuchlanish manbaidan (to’g’rilagich, akkumulyator, batareya) olinadi. Energiyani kuchlanish manbaidan yuklamaga uzatishda kuchaytirgich qurilma yoki kuchaytirgich “vositachilik” qiladi.
Ideal kuchaytirgichning eng umumiy xususiyati kirish quvvati RKIR ni RCHIQ
ga quyidagicha ko’rinishda o’zgartirishdan iborat:
CHIQ
�P���IR .
Ya’ni, chiqish kuchlanishi qiymati kuchaytirgich ishlayotgan sharoitga, xususan, yuklama qarshiligi va kirish signali manbaining ichki qarshiligiga bog’liq bo’lmasligi kerak.
Bu shart ideal kuchaytiirgichlardagina bajariladi. Ularning chiqishida cheksiz quvvat ajraladi va kirishda mutlaqo energiya sarflanmaydi. Real kuchaytirgich xususiyatlari esa ideal kuchaytirgich xususiyatlariga biroz yaqinlashadi.
Kuchaytirgich deb manba energiyasini kirish signali qonuniyatiga mos ravishda chiqish signali energiyasiga o’zgartiruvchi qurilmaga aytiladi.
Kuchaytirishni ta’minlash uchun ideal kuchaytirgich o’z tarkibida kirish signali ta’sirida qarshiligini chiziqli o’zgartuvchi elementga ega bo’lishi zarur. Lekin, hozirgi kungacha qarshiligini chiziqli o’zgartuvchi kuchaytirgich elementlar
mavjud emas. Shuning uchun kuchaytirishni amalga oshirishi mumkin bo’lgan boshqariluvchi element sifatida BT va MTlar ishlatiladi. Nochiziqli VAXga ega bo’lgan holda, tranzistor amalda boshqariladigan qarshilikni ifodalaydi. Qarshilik qiymati tranzistorning ulanish usuli, boshqaruvchi signal qiymati va ishorasiga bog’liq bo’ladi. Tranzistorlarning asosiy kamchiliklari bo’lib VAXining nochiziqligi va temperaturaga bog’liqligi hisoblanadi.
Kuchaytirgichning tuzilish sxemasi 1.3 – rasmda ko’rsatilgan bo’lib, u kirishR KIR va chiqish R CHIQ qarshiliklari hamda kuchlanish manbaidan tashkil topgan. Kuchaytirish kaskadi, ko’p kaskadli kuchaytirgich yoki OK kuchaytirgich bo’lib xizmat qilishi mumkin. Kuchaytirgichning 1 va 2 kirish elektrodlariga kuchaytirilishi zarur bo’lgan signal manbai (datchik) ulanadi. Datchik EYUK generatoriliE G ekvivalent ikki qutblilik (1.3, a – rasm) yoki ichki qarshiligi RG bo’lgan tok generatori IG (1.3, b – rasm) sifatida ko’rsatiladi.
b)
– rasm. Kuchaytirgichning tuzilishi sxemasi.
AgarR KIR>>RG bo’lsa, kuchaytirgichni boshqarish kuchlanish bilan amalga oshiriladi. Bu holda kirish toki e’tiborga olmasa bo’ladigan darajada kam va kuchaytirgich kirishida UKIR signal EG ga yaqin bo’ladi. RKIR<G bo’lganda esa, EG/RG ga yaqin kirish toki IKIR bilan ifodalanadi, bu vaqtda kirish kuchlanishini e’tiborga olmasa ham bo’ladi. Bu holda kuchaytirgichni boshqarish tok bilan, RKIR � RG bo’lganda esa boshqarish quvvat bilan amalga oshiriladi.
Yuklama 3 va 4 elektrodlarga ulanadi. Agar R Yu>>RCHIQ bo’lsa, kuchaytirgich yuklamada kuchlanish manbai EYUK EG ga qadar UCHIQ kuchlanish hosil qiladi, bunda chiqish toki e’tiborga olmaydigan darajada kam bo’ladi. Bunday rejim potensial chiqish deb ataladi. R Yu<CHIQ bajarilganda esa, chiqishda kuchaytirgich qisqa tutashuvga yaqin rejimda ishlaydi va chiqish toki EG/RCHIQ ga qadar, chiqish kuchlanishi esa e’tiborga olmasa bo’ladigan darajada kichik bo’ladi. Bu rejim tokli chiqish deb ataladi.
|
| |
