-MODUL. HUSNIXATGA O‘RGATISH METODIKASI

Download 5,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	34/163
Sana	12.01.2024
Hajmi	5,58 Mb.
	#136140

1 ... 30 31 32 33 34 35 36 37 ... 163

Bog'liq
12590 2 CE8BD3CE1F03505534B64BE6967001D373895E4B

Husnixatga o‘rgatishning maqsad va vazifalari, ahamiyati.

3-MODUL. HUSNIXATGA O‘RGATISH METODIKASI

3-MAVZU: HUSNIXATGA O‘RGATISHNING MAQSAD VA
VAZIFALARI, AHAMIYATI

Tayanch so‘zlar: Yozuv tarixi, analiz mashqlari, sintеz mashqlari, fikr
almashish, yozma nutq, idrok qilish, yordamchi chiziqlar, ko‘chirib yozuv,
diktovka bilan yozuv, ijodiy yozuv, o‘zini-o‘zi tеkshirish, xattotlik san’ati, yozuv
qurollari, ruchkadan foydalanish, qo‘lda ko‘chirish.
Husnixatga o‘rgatishning maqsad va vazifalari, ahamiyati. Inson o‘z
fikrini boshqa kishilarga og‘zaki va yozma shaklda yetkazishi mumkin.
Nutqning bu shaklining o‘xshash va farqlash tomonlari mavjud bo‘lib ular o‘z
o‘rnida afzalliklarga ega. Og‘zaki nutq tovush chiqarib aytiladi va eshitilish
uchun mo‘ljallanadi. U kishilarning nutq jarayoni vaqtidagi aloqa vositasi bo‘lib
xizmat qiladi. Yozma nutq esa tosh, yog‘och, teri, metall, qog‘oz kabilarga
ko‘rish asosida idrok qilinadigan doimiy belgilar orqali yozib qo‘yiladi. Yozuv
kishilarning o‘zaro fikr almashishi va bilimlarni egallashning qudratli vositasi
hisoblanadi. Yozma nutq avlodlarni bir-biriga bog‘laydi, uzoq saqlanadi. Yozuv
tufayli kishi fikri, insoniyat qo‘lga kiritgan bilimlar avloddan-avlodga yetib
boradi, abadiy yashaydi.
Boshlang‘ich sinflarda o‘quvchilarni husnixatga o‘rgatish extiyoji
yuqoridagi talablar asosida yuzaga keladi. Boshlang‘ich sinflarda o‘quvchilarni
husnixat bilan yozishga o‘rgatish metodikasi ularda aniq , chiroyli va tez yozish
imkonini hosil qilishi lozim. Bu kabi vazifalarni amalga oshirish uchun dastur
mazmunini va uning talablarini o‘qitish usullarini yozuviga o‘rgatishning
gigeyenik shartlarini, o‘quvchilarning yozuvidagi individual kamchiliklarini
tahlil qilish sabablarini aniqlash va tuzatish usullarini ishlab chiqish zarur.
Demak yozuv kishi hayotida pedagogik va ijtimoiy ahamiyatga ega.
Yuqoridagi talab asosida yozishga o‘rganishi boshlang‘ich sinflardan
boshlanadi. 1-4-sinf o‘quvchilarini chiroyli yozishga o‘rgatish uchun

66
o‘qtuvchining o‘zi husnixat bilan yozishi, shu bilan birga o‘quvchilarni chiroyli
yozishga o‘rgata olishi kerak.
Husnixat va uni o‘rgatish fani amaliy fan bo‘lib u chiroyli yozishga
o‘rgatish bilan bir qatorda o‘qitish tarbiyalash, vazifalarini bajaradi.
Pedagogika oliy o‘quv yurtlarida o‘qitiladigan Husnixat va uni o‘tilish
metodikasi fanining maqsadi:
1. Talabalarga husnixat metodikasidan nazariy ma’lumot berish.
2. Talabalarni-bo‘lg‘usi o‘qituvchilarni husnixat talablari asosida
yozishga o‘rgatish.
3. Boshlang‘ich ta’limida o‘quvchilarni husnixatga o‘rgatishning metod
va usullari bilan qurollantirish.
Boshqa fanlar kabi husnixat va uni o‘qitish metodikasining o‘z predmeti
bor. Bu fanning predmeti ta’lim berish jarayonida chiroyli yozuvni egallash,
grafik jihatdan to‘g‘ri chiroyli yozishga o‘rgatish hisoblanadi.
Husnixat va uni o‘rgatish metodikasi fani o‘z oldiga quyidagi vazifalarni
qo‘yadi:
- talabalarga chiroyli yozuv haqida nazariy bilim berish;
- o‘z dastxatlari ustida ishlash yuzasidan malakalar hosil qilish;
- boshlang‘ich sinflarda husnixat darslarini rejalashtirish, va tashkil etishga
o‘rgatish;
- boshlang‘ich sinflar uchun husnixat materiallarini tanlay olish tamoyillari
bilan tanishtirish.
Birinchidan husnixat bilan yozish o‘quvchilardan mehnat madaniyatini
tarbiyalaydi. Topshiriqlarni toza, aniq va madaniyat bilan bajarish ko‘nikmasini
hosil qiladi.
Ikkinchidan dastxatga pala-partish va be’etibor munosabatda bo‘lish
o‘quvchilarning imloviy savodsizligini keltirib chiqaradi. Natijada o‘quvchilar
qiladigan ishlariga o‘ylab o‘tirmay bajaraveradilar, o‘z xato kamchiliklarini ham
o‘ylab ko‘rmaydigan bo‘lib qoladilar.

67
Uchinchidan husnixat bilan to‘g‘ri yozish ijtimoiy ahamiyatga ega bo‘lib
turli rasmiy hujjatlarni yuritishda kishilar unga ehtiyoj sezadi. Husnixat bilan
yozilmagan, to‘ldirilmagan hujjatlarni o‘qishga kitobxonning ko‘p vaqt
sarflashiga to‘g‘ri keladi. Vaholanki, maktabda har kuni o‘qituvchi 30 nafar
o‘quvchilar daftarini tekshiradi. Agar o‘qib bo‘lmaydigan qilib yozgan bo‘lsa
o‘qituvchining ham unga ko‘p vaqti sarf bo‘ladi. Aniq va ravon qilib yozgan
dastxati o‘qituvchining ishini yengillashtiradi, keyingi ta’limiy maqsadlarini
amalga oshirishlari uchun imkoniyat yaratadi.

Download 5,58 Mb.

1 ... 30 31 32 33 34 35 36 37 ... 163

Download 5,58 Mb.

Pdf ko'rish