• ShK-moslashgan tizimning qatlamlarga shartli bo‘linishi.
  • BIoS.  Basic Input/Output System –




    Download 8,13 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet105/143
    Sana17.05.2024
    Hajmi8,13 Mb.
    #240066
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   143
    Bog'liq
    shaxsiy kompyuter va ofis qurilmalariga texnik xizmat korsatish

    BIoS. 
    Basic Input/Output System –
     
    kiritish chiqarishning 
    aso siy tizimi. Bu kompyuterning diskka murojaat qilmasdan 
    foydalana 
    digan, apparatli joylashtirilgan dasturiy ta’minotidir. 
    BIOS mikro 
    sxemasida klaviaturani, videokartani, disklarni, 
    portlarni va boshqa komponentlarni boshqarish uchun zarur 
    bo‘lgan dasturiy kod saqlanadi.
    Odatda, BIOS kompyuterning tizimli platasiga joylashtirilgan 
    ROM BIOS 
    deb ataluvchi doimiy xotira qurilmasi (DXQ) 
    (ROM, Read-Only Memory) mikrosxemasiga o‘rnatiladi. 
    Bunday texnologiya tizimli plataga nisbatan tashqi qurilma 
    hisoblangan komponentlarning ishlash xususiyatidan qat’iy 
    nazar BIOSdan doimiy foydalanishni ta’minlash imkonini beradi 
    (masalan, yuklovchi disklar).
    Kompyuter tizimini bir-biri bilan o‘zaro aloqa qiluvchi bir 
    nechta apparat va dasturiy vositalarning qatlami ko‘rinishida 
    ifoda qilish mumkin. Asosan to‘rtta qatlam mavjud bo‘lib, 
    ularning har birini nimbosqichlarga ajratish mumkin (9.1-rasm).
    9.1-rasmda apparat ta’minoti bilan operatsion tizimning 
    ilovalar orasidagi interfeys sifatida BIOSdan f oydalangan ikkita
    «A» tizimning 
    apparat ta’minoti
    «B» tizimning 
    apparat ta’minoti
    «A» tizim ROM BIOS 
    qurilmalar drayveri
    «B» tizim ROM BIOS 
    qurilmalar drayveri
    Operatsion
    tizim
    Operatsion 
    tizim
    Ilova
    Ilova
    Nostandart 
    interfeys
    Standart 
    interfeys
    Standart 
    interfeys 
    (AРГ)
    9.1-rasm. 
    ShK-moslashgan tizimning qatlamlarga shartli bo‘linishi.


    153
    har xil kompyuterlar tasvirlangan. Bu kompyuterlarda bir 
    xil dasturiy ta’mi 
    notni ishga tushirish imkoni bo‘lgan har 
    xil qurilmalarni (protsessor, qattiq disk, monitor va boshqa) 
    o‘rnatish mumkin. Operatsion tizim va ilovalarning o‘zaro 
    aloqasi mos bo‘lgan API (Application Programming Interface) 
    yordamida amalga oshiriladi.
    Ilovalar apparat ta’minotiga bog‘liq bo‘lmaganligi sababli, 
    uning hamma so‘rovlariga operatsion tizim ishlov beradi.
    Operatsion tizim bevosita BIOS orqali apparat ta’minotiga 
    murojaat qiladi. Bu aloqa qurilmalarning drayverlari ko‘rinishida 
    amalga oshiriladi.
    Tizimli BIOS apparat ta’minotiga bog‘liq bo‘lmagan holda, 
    operatsion tizim uchun o‘zgarmay qoladi, operatsion tizim esa 
    turli xil kompyuterlarda ishlashi mumkin.
    Masalan, agar Windows XP operatsion tizimini har xil 
    protsessorli, qattiq diskli, videoadapterli kompyuterga o‘rnatilsa, 
    uning ishlash tamoyili o‘zgarmaydi, chunki drayver apparat 
    komponentlari qanday bo‘lishidan qat’iy nazar o‘zining asosiy 
    funksiyalarini bajaradi. 9.1-rasmdan ko‘rinib turibdiki, ilovalar 
    va operatsion tizim ko‘p kompyuterlarda aynan bir xil, BIOS 
    esa aniq apparat komponentlari bilan ishlashga «moslashadi» va 
    o‘rnatilgan qurilmalardan mustaqil holda operatsion tizim uchun 
    standart interfeysni ta’minlaydi.

    Download 8,13 Mb.
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   143




    Download 8,13 Mb.
    Pdf ko'rish