|
Operatsion tizimlar
|
| bet | 1/3 | | Sana | 18.04.2023 | | Hajmi | 1.01 Mb. | | #52477 |
Bog'liq OT murodil template, 16-17, 16-20 labaratoriya
O’zbekiston Respublikasi
Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini
rivojlantirish vazirligi Muhammad al-Xorazmiy
nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
Farg’ona filiali
“OPERATSION TIZIMLAR”
fanidan
LABORATORIYA ISHLARI
Sohibov Murodil
Farg’ona 2023
1-Amaliy mashg’ulot
Mavzu; BIOS da ishlash
BIOS - bu termin bazali kiritish - chiqarish sistemalarisining asosidir. BIOS dastur va apparat simlari o’rtasidagi bog’lovchi hisoblanadi. Bazali kiritish - chiqarish istemalarining asosi, bu kombinatsiyalash BIOS lar va qiymatlar uchun yuklanadigan drayverlardir. BIOS ning bir qismi tizim platadagi mikrosxemaga joylashadi va u Firm Ware deb nomlanadi (aynan mana shu mikrosxema foydalanuvchi BIOS ni kompyuterdan apparat qismiga o’tkazadi). Operatsion sistema o’z o’rnida BIOS orqali apparat taminotiga murojaat қилади. Bu bog’lanish drayver qurilmalar ko’rinishida amalga oshiriladi. BIOS quyidagi vazifalarni bajaradi:
— kompyuterni faollashtirish, barcha elementlarini boshlang’ich holatga keltirish;
— kompyuter qurilmalarini dastlabki tekshiruvini amalga oshiradi(POST-test);
— kompyuter qurilma qismini dastlabki sozlash ishlarini amalga oshiradi;
— tizim resurslarini taqsimlaydi;
— PCI qurilmalarini ro’yxatdan o’tkazish va sozlash;
— operatsion tizimni dastlabki yuklanishini amalga oshiradi(bootmgr);
— qurilmalarni bir-biri bilan moslashuvini tekshiradi;
— elektr ta‘minotini boshqarish, kompyuterni o’chirish, uxlash holatiga o’tkazish.
BIOSni to’g’ri sozlash, kompyuter ishlashiga ta’sir ko’rsatadi, shuning uchun dastlab shu dasturchani yaxshi o’rganib olish lozim. Har xil turdagi motherboar‘lar har xil BIOS turlarini ishlatishadi, shuning uchun bitta yagona qo’llanma qilishning iloji yo’q, lekin asosi baribir bir xil. Protsessorlarning turi rivojlangan sari, BIOS sozlashlari ham qiyinlashib bormoqda. Bu esa, qo’shimcha qiyinchiliklar tug’dirmoqda. 8 BIOS dasturini asosan quyidagi firmalar ishlab chiqishadi:
1. American Megatrends (AMI);
2. Award Software;
3. Phoenix Technologies.
BIOS parametrlari dasturini o’rnatish (Setup BIOS) – bu dastur kerakli klavish bosilganda ishga tushadi. Eski kompyuterlarda bu dastur uchun disk kerak.
Sistemali boshlang’ich yuklovchisi - diskli qurilmalarda bosh yuklovchi sektorni izlaydi.
BIOS – drayverlar to’plami. Dos yoki Windows da himoya uchun faqat BIOS drayverlari ishlatiladi. Barcha zaruriy qurilmalarni o’rnatilgandan so’ng operatsion tizimda ulardan foydalanish imkoniyati tug’iladi. Masalan, multimedia texnologiyasi. Multimedia foydalanuvchiga fantastik dunyoni (virtual haqiqiy) yaratishda juda ajoyib imkoniyatlarni yaratib beradi, bunda foydalanuvchi chekkadagi sust kuzatuvchi rolini bajarmasdan, balki u yerda avj olayotgan xodisalarda faol ishtirok etadi; shu bilan birga muloqat foydalanuvchi uchun odatlangan tilda - birinchi navbatda tovushli va videoobrazlar tilida bo’lib o’tadi.
|
| |
