• Huquqiy ong
  • 12 Karimova O.A., G ’afforov Z.M . Davlat va huquq asoslari. Т.: 0 ‘qituvchi - 1995. 271
  • N. M. Kayumova




    Download 18,65 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet105/288
    Sana25.01.2024
    Hajmi18,65 Mb.
    #146071
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   288
    Bog'liq
    Maktabgacha pedagogika F.Qodirova 2019

    Huquqiy madaniyat 
    - davlat tomonidan belgilangan 
    qonun-qoidalarga rioya etishdagi shaxsning xulqi, munosabati 
    tushuniladi. Bir so'z bilan aytganda huquqiy madaniyat ongli 
    ravishda huquqiy me'yorlarga rioya qilish va bo'ysunishdir.
    Huquqiy ong 
    - huquqiy madaniyatning ajralmas qismi 
    bo'lib hisoblanadi. Har bir shaxsning huquqiy ongi uning 
    qonun me'yorlariga munosabatidan, ularni qabul qilish 
    xususiyatlaridan, o'rnatilgan qonunni qo'llash, unga rioya 
    qilish tushunchalaridan kelib chiqadi. Jamiyat hayotini huquqiy 
    tartib asosida tuzish to'g'risidagi tushunchalar tizimi, ijtimoiy 
    ong shakli - huquqiy ong deyiladi. Ijtimoiy ong o'z navbatida 
    quyidagi guruhlarga bo'linadi:
    - Siyosiy;
    - Axloqiy;
    - Diniy;
    - Huquqiy.
    Huquqiy ong 
    - O'zbekiston davlati va uning organlari 
    tomonida qabul qilingan qonun hujjatlarini anglash, ularga 
    rioya etish, ulardan ongli ravishda foydalana olish qobiliyatidir.
    Respublikamiz Oliy Majlisi tomonidan 1997-yil 29-avgustda 
    qabul qilingan va qarori bilan tasdiqlangan: "Ta'lim to'g'risidagi 
    qonun1', "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi" "Jamiyatda 
    huquqiy madaniyatni yuksaltirish milliy dasturi", O'zbekiston 
    Respublikasi Oliy Majlisi palatasining qarori qonunlar 
    hisoblanadi.
    12 Karimova O.A., G ’afforov Z.M . Davlat va huquq asoslari. Т.: 0 ‘qituvchi -
    1995.
    271


    Xo'sh qonunning o'zi nima?
    Qonun deganda 
    davlat hokimiyatining oliy organi 
    tomonidan qabul qilingan ijtimoiy munosabatlarni tartibga 
    soluvchi oliy yuridik kuchga ega normativ huquqiy akt 
    tushuniladi. Qonunning asosiy jihatlari quyidagilar:
    1. Qonun davlat hokimiyati yuqori vakillik organi tomonidan 
    chiqariladi;
    2. Qonun yuqori yuridik kuchga ega;
    3. Me’yoriy-huquqiy xarakterga ega;
    4. Unda turli ijtimoiy munosabatlar tartibga solinadi.
    5. Qonunlar davr talablarining bajarilishiga qaratiladi.
    6. Qonun xalqning irodasini mujassamlashtiradi.
    Jamiyat va davlatning yetakchi kuchi uning qonunlaridir.
    O'zbekiston Respublikasining "Ta'lim tofg'risida"gi qo­
    nunning 4-moddasi fuqarolarning bilim olish huquqiga 
    bag'ishlanib, unda jinsi, till, yoshi, milliy mansubligi, e'tiqodi, 
    dinga munosabati, ijtimoiy kelib chikishi, xizmat turi, ijtimoiy 
    mavqeyi, turar joyi, O'zbekiston hududida qancha vaqt 
    yashayotganligidan qat'iy nazar har kimga bilim olishda 
    teng huquqlar kafolatlanadi. Boshqa davlatlarning fuqarolari 
    O'zbekiston Respublikasida xalqaro shartnomalarga muvofiq 
    bilim olish huquqiga ega, ular bilim olishda O'zbekiston 
    fuqarolari bilan teng huquqlarga ega deyiladi.
    "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi"da ham fuqaroning eng 
    asosiy konstitutsiyaviy huquqlaridan biri bilim olish, ijobiy 
    qobiliyatni namoyon etish, intellektual jihatdan rivojlanishi, 
    kasbi bo'yicha mehnat qilish huquqini ta'minlash, uzluksiz 
    ta'lim tizimi orqali har tomonlama barkamol shaxs - fuqaroni 
    shakllantirish nazarda tutiladi.
    Maktabgacha yoshdagi bolalarga huquqiy tarbiya berish 
    nafaqat oila va Maktabgacha ta'lim muassasalarida beribgina 
    qolmasdan, balki bunda mahalla, ko'cha-ko'y, qo'ni-qo'shnilar, 
    kattalar, qolaversa, butun jamiyat a'zolari qatnashishi lozimdir.
    Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqib, huquqiy tarbiya berish 
    shakllarini quyidagicha ifodalash mumkin:
    272


    1. Huquqiy bilim;
    2. Huquqiy ma'naviyat;
    3. Jamoatchilik bilan olib boriladigan ishlar;
    4. Huquqni himoya qiladigan davlat organlari bilan 
    tanishtirish.
    Demak, huquqiy tarbiya davlat tomonidan belgilangan 
    maxsus tarbiya tizimlaridan tashkil topadi va aniq maqsadni 
    ko'zda tutadi.

    Download 18,65 Mb.
    1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   288




    Download 18,65 Mb.
    Pdf ko'rish