|
Namangan Institute of Engineering and Technology
Pdf ko'rish
|
| bet | 43/693 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 15,56 Mb. | | #228860 |
Bog'liq ТўпламNamangan Institute of Engineering and Technology
nammti.uz
10.25.2023
Pg.37
2H
2
O → 2H
2
+ O
2
Jarayon davomida vodorod, tegishli miqdordagi kislorod va degradatsiyalangan issiqlik sikldan
chiqariladi. Agar zarur issiqlik faqat organik yoqilg'ining yonishi asosida olinadigan bo'lsa, u holda
bu termokimyoviy sikllar ochiq sikllarga nisbatan na iqtisodiy, na ekologik jihatdan hech qanday
afzalliklarga ega emasligi aniq. Agar issiqlik olish uchun muqobil, ekologik toza va bundan tashqari,
qayta tiklanadigan manbalardan foydalanilsa, bu jarayon juda jozibali va istiqbolli bo'ladi.[3]
Foydalanilgan adabiyotlar
1.
K. Zeng, D. Zhang, Recent progress in alkaline water electrolysis for hydrogen production
and applications, Prog. Energy Combust. Sci. 36 (2010) 307–326.
2.
M. Carmo, D.L. Fritz, J. Mergel, D. Stolten, A comprehensive review on PEM water
electrolysis, Int. J.Hydrog. Energy 38 (12) (2013) 4901–4934.
3.
F. Ueckerdt, L. Hirth, G. Luderer, O. Edenhofer, L.C.O.E. System, What are the costs of
variable
renewables?,
Energy
63
(2013)
61–75.
ISSN:
0360-5442,
https://doi.org/10.1016/j.energy.2013.10.072
.
VODOROD ENERGIYASI VA UNDAN FOYDALANISH AHAMIYATI
D.M.Jo’raxanov, J.S.Qodirjonov
Namangan muhandislik-texnologiya instituti
Anotatsiya: Ushbu tezis vodorod energiyasidan foydalanish, vodorod texnalogiyalarini
takomillashtirish, vodorodning turli sohalarda qo`llanishi haqida gap ketadi.
Kalit so`zlar: Vodorod, Vodorodning turli sohalarda qo`llanilishi, suv gidroksidi.
Vodorod ( H , lat. Hydrogenium ) tartib nomeri 1 va kimyoviy belgisi H ega davriy sistemaning
eng yengil elementidir . Uning bir atomik shakli – koinotdagi eng keng tarqalgan kimyoviy moddadir,
bu butun massasining taxminan 75% ni tashkil qiladi . Zich yulduzlardan tashqari , boshqa barcha
yulduzlar asosan vodorod plazmasidan iborat.
"Vodorod - koinotdagi eng ko'p tarqalgan element (92%) xisoblanadi. Erkin holatda va normal
sharoitda vodorod - rangsiz gaz, hidsiz va ta'msiz. Odatda suvda kislorod, metanda uglerod va
organik birikmalar kabi boshqa elementlar bilan birgalikda uchraydi. Vodorod kimyoviy jihatdan juda
reaktiv bo'lgani uchun u kamdan -kam hollarda bog'lanmagan element sifatida uchraydi ”[1].
Suyultirilgan vodorod gaz holatining 1/700 qismini egallaydi. Vodorod, kislorod bilan birlashganda,
massa birligi uchun eng yuqori energiya tarkibiga ega: 120,7 GJ / t. Shu sababli u raketalar uchun
yoqilg'i sifatida va kosmik kemalarda energetikada ishlatiladi, buning uchun past molekulyar og'irlik
va vodorodning yuqori o'ziga xos energiyasi muhim vazifani bajaradi. Vodorod kislorodda
yondirilganda issiqlik va suv ajralib chiqadi, bu esa vodoroddan foydalanishni ekologik jihatdan qulay
qiladi Oddiy sharoitlarda vodorod havodan deyarli 15 baravar engilroqdir. Bu metallar bilan
taqqoslanadigan juda yuqori issiqlik o'tkazuvchanligiga ega. Bu vodorod molekulalarining yengilligi
va shuning uchun ularning harakatining yuqori tezligi bilan bog'liq. Vodorodning yonish harorati juda
yuqori - 2800 ° C. Vodorod ajoyib qaytaruvchi vositadir. Zamonaviy sanoat va xalq xo'jaligida
vodorod qo'llanilishi xilma-xildir: ammiak, karbamid va metanol ishlab chiqarishdan raketa
dvigatellari uchun juda samarali yoqilg'i sifatida foydalanishgacha. Texnologiya va sanoat ishlab
chiqarishining rivojlanishi bilan vodoroddan amaliy foydalanishning yangi yo'nalishlari paydo bo'lib,
unga bo'lgan ehtiyoj sezilarli darajada oshib bormoqda. Har yili u butun dunyo bo'ylab 8-10% ga
oshadi[2].
1 -jadval
|
| |
