mgh
1
- mgh
2
= F
ишк
(h
1
+h
2
): F
ишк
=mg
2
1
2
1
h
h
h
h
(6)
Harakat tekis tezlanuvchan bo`lgani uchun:
t
а
0
; h=
2
2
at
(7).
t
h
1
2
;
t
h
2
2
1
(8).
Bo`lib, (6), (7), (8) formulalarni (2) ga qo’yib quyidagini hosil qilamiz:
J=mr
2
(g
2
t
2
)
1
)
(
2
1
1
2
h
h
h
h
(9).
(9) – formula inersiya momentining hisoblash formulasi.
Ishni bajarish tartibi.
1. Shkifning diametri o`lchanadi va uning radiusi hisoblanadi.
2. Ipni shkifga o`rab, yuk qo`yilgan maydoncha h
1
balandlikka (150sm)
ko`tariladi.
3. Maydonchaga m yuk qo’ygan holda harakatga keltiriladi va tushish vaqti
aniqanadi.
4. Yuk taglikka urilib qaytgandan so`ng, qaytib chiqish h
2
balandligi
aniqlanadi
va olingan ma'lumotlar jadvalga yozilib boriladi.
5. m yukchani boshqa balandlikka ko`tarib (170-180 sm) yana tajriba takrorlanadi.
6. Maydonchaga m
2
yuk qo’yilgan holda tajriba
ikkala balandlik uchun ham
qaytariladi, har bir hol uchun olingan natijalar jadvalga yozilib, (9)
formula
bo`yicha sistemaning inersiya momenti hisoblanadi.
7. O`lchashning absolyut xatoligi aniqlanadi.
8. Olingan ma'lumotlar quyidagi jadvalga kiritiladi.
№
m
R
T
h
1
h
2
J
J
1.
2.
3.
O’rt.
Sinov savollari.
1. Inersiya momenti va kuch momenti haqida tushuncha bering.
2. Aylanayotgan qattiq jism uchun dinamikaning asosiy
(2) qonunini tushuntiring.
3. Energiyaning balans formulasini yozing.
4. Aylanayotgan qattiq jismning kinetik energiyasi.
5. Hisoblash formulasini chiqarish.
