|
Yopishqoqlikni aniqlashning Stoks usuli
|
| bet | 4/24 | | Sana | 17.01.2024 | | Hajmi | 55,43 Mb. | | #139587 |
Bog'liq Тажриба (ЭТМ-узб) 2-kurslar Yopishqoqlikni aniqlashning Stoks usuli.
Suyuqlik ichiga tushayotgan qattiq jismga (sharcha) uchta kuch ta’sir etadi.
a) Butun olam tortishish qonuniga ko’ra og’irlik kuchi:
(3.4)
Bu yerda r - sharcha radiusi, ρ - sharcha zichligi, g - erkin tushish tezlanishi.
b) Arximed qonuniga muvofiq itarib chiqaruvchi kuch:
(3.5)
c) Suyuqlik qatlamlari orasida ichki ishqalanish tufayli vujudga keladigan kuch -Stoks kuchi.
FS=6πηvr (3.6)
Bu yerda r - sharcha radiusi, v - qatlamlar harakati tezligi.
Sharga ta’sir etayotgan natijaviy kuch:
F=P-(FA-FS) (3.7)
Dastlab sharchaning harakat tezligi orta boradi, ammo o’z navbatida qarshilik kuchi ham ortadi. Og’irlik kuchi FA va FS kuchlar yig’indisiga teng bo’lganda natijaviy kuch nolga teng bo’lib qoladi:
P-(FA-FS)=0 (3.8)
Shu vaqtdan boshlab sharcha harakati barqarorlashadi.
Agar sharcha barqarorlashgan (v=const) holda harakat qilsa, uning harakat tenglamasini (3.8) ifodaga P, FA, FS larning qiymatlarini qo’yish orqali aniqlash mumkin:
(3.9)
Qovushqoqlik koeffitsienti
(3.10)
deb hisoblab, (3.10) ni quyidagicha yozish mumkin:
(3.11)
bu yerda l-sharchaning tushish balandligi, t–shu balandlikdan tushish vaqti, r– sharchaning radiusi, ρ1, ρs– mos holda sharcha va suyuqliklarning zichligi.
3.2-rasm
3.3-rasm.
7. Aniqlangan natijalar 3.1-jadvalga yozib olinadi.
8. Jadvaldagi natijalardan foydalanib, yopishqoqlikning haroratga bog’liqlik grafigi chiziladi.
3.1-jadval
№
|
R
m
|
l
m
|
t
sek
|
T
0S
|
ρ,
kg/m3
|
η ,
|
1
2
3
4
5
|
|
|
|
|
|
|
Eslatma: Suyuqlik zichligini hisoblashda haroratning farqiga tuzatmani hisobga olish lozim.
ρ ct=[ ρ20-γ(t20-t10)] (3.12)
bu yerda ρ20 - transformator moyining uy harorati sharoitidagi zichligi.
|
| |
