|
Nazariy qism. Derivatografik analiz
|
| bet | 1/5 | | Sana | 06.12.2023 | | Hajmi | 0,59 Mb. | | #112221 |
Bog'liq Amaliy 4 (1)
4-AMALIY MASHGULOT.
TERMIK TAXLIL USULIDA KERAMIK NAMUNANI TEKSHIRISH. KIMYOVIY JARAYONLARDAGI ENDO- VA EKZO- EFFEKTLARNI ANIQLASH. (“KLASTER” USULI, “VENNA DIAGRAMMASI)
Nazariy qism.
Derivatografik analiz.
Bu usulga K.Xonda 1915 yili asos solgan va ilk bor termotarozlar yaratgan. 1915-1920 yillar davomida usulning termogravimetriya qismi Gay-char tomonidan rivojlantirilgan.O’tgan asrning 40-50 yillarida Dyuval usul afzalliklarini amalda sinab ko’rsatgan . 50-chi yillarda esa yuqori sifatli sanoat termotarozlari paydo bo’ldi. Bu esa derivatografiyani paydo bo’lishiga olib keldi.
Derivatografiyaning an’anaviy DTA dan farqi shundaki, bir na-munaning o’zida entalpiya va og’irlikni yo’qotish qayd etiladi. Oddiy xoldagi differentsial termotaxlilda temperatura namunada, termogravi-metriyada esa-pechdagi muxitda o’lchanadi. Bu egriliklarni mos ravishda qo’yishda qiyinchiliklarni yuzaga keltiradi va xatolarga yo’l qo’yishga olib keladi.
1955 yilda venger fuqarolari F.Paulik, I.Paulik va L.Erdan deri-vatografiya usuli bo’yicha taklif kiritishgan. Bu usul bo’yicha avtomatik ravishda to’rtta egrilik qayd etiladi: 1) temperatura egriligi; 2) DTA eg’riligi; 3) termogravimetrik egrilik (TG); 4) differentsial termo-gravimetrik egrilik (DTG).
DTG bo’yicha qizdirish jarayonida og’irlik tezligining o’zgarishi aniqlanadi. Bu esa o’z navbatida termografik egrilik TG ustiga ustma-ust tushgan protsesslarni ajratishga imkon beradi.
Bunga erishish uchun derivatograf torozisi chashkalaridan biriga permanent magnit o’rnatilgan bo’lib, u obmotka ichida vertikal o’qda joylashgan. Materialni qizdirish bilan og’irligini o’zgarishida magnit qizdirish tezligiga proportsional ravishda suriladi. Magnit maydonida xosil bo’lgan tok magnit uzatish tezligiga proportsional bo’ladi va uning kuchlanishi priborda fotografik yo’l bilan qayd etiladi.
Misol tariqasida yuqorida toza tsement xamiri (yuza ko’rsatkichi 4000 sm2/g ga, suvtsement nisbati 0.25, qoliplash temperaturasi 293 K ga va yoshi 28 sutkaga teng)ni qizdirishda hosil bo’ladigan derivatogramma berilgan (28-rasm).
28-rasm. Toza tsement xamiriga oid derivatogramma.
|
| |
