Ikkilamchi material resurslar (VMR) (IMR)




Download 134,21 Kb.
Pdf ko'rish
bet2/4
Sana15.06.2024
Hajmi134,21 Kb.
#264013
1   2   3   4
Bog'liq
6 MARUZA (1)

Ikkilamchi material resurslar (VMR) (IMR) 
- ishlab chiqarish va iste’mol 
chiqindilarining yigindisi bo’lib, ulardan maqsadli mahsulot chiqarish uchun asosiy 
yoki yordamchi material sifatida foydalanilishi mumkin.Ishlab chiqarish va atrof-
muhpt o’rtasida hozirgi paytgacha ham ochiq turdagi bogliqlik ustunlik qilib ksladi. 
Ishlab chiqarish jarayoni tabiiy resurslardan foydalanishdan boshlanib, ularni ishlab 
chiqarish vositasi, iste’mol predmetiga aylantirilishi bylan tugallanadi. Ishlab 
chiqarish jarayoni ketidan ularni iste’mol qilinish jarayoni keladi, so’ig esa 
foydalanib bo’lingan mahsulotlar tashlanadi. Shunday qilib, ochiq tizim tabiatning 
dastlabki materialidan bir martalik foydalanish tamoyiliga tayanadi. Ishlab 
chiqarish har safar ba’zi yangi tabiiy resurslardan foydalanishdan boshlanadi va har 
gal ham iste’mol qilish chiqindilarining atrof-muhitga chiqarib tashlanishi bilan 
tugaydi. Yuqorida ko’rsatib o’tilganidek, tabiiy resurslarning juda ham kam qismi 


maqsadli mahsulotga aylantiriladi, ularning katta qismi chiqitga chiqariladi. 
Biosfera tizimlarning qatorlashgan tamoyili bo’yicha amal qiladi: har qaysi shakl 
boshqa shakllarning buzilishi hisobiga tuziladi. Ishlab chiqarish faoliyati oxirgi 
vaqttacha ham boshqa tamoyil asosida - tabiiy resurslardan maksimal tarzda 
foydalanish va ishlab chiqarish hamda iste’mol chiqindilarining destruktsiyalash 
muammolariga e’tibor bermagan holda qurilib keldi. Bu yo’l chiqindilar ko’lami 
ekologik tizimlarning o’z-o’zini o’iglash layoqati chegaralaridai ortib ketmaslik 
holatigacha mavjud bo’lishi mumkin edi. Shunday qilib, ishlab chiqarish bilan atrof-
muhig oraligidagi bogliqlikning tamoiliy jihatdan yangicha shakliga, ya’ni ishlab 
chiqarish jarayonlarini moddaning tabiatda umum aylanishidagi goqori qatorlanishi 
mumkinligini taxmin qiluvchi - ishlab chiqarishning yopiq tizimlariga o’tish 
zaruriyati pishib yetildi. 
Yopiq tizimda ishlab chiqarish quyidagi fundamental tamoyillarga tayangan holda 
quriladi: 
1.
dastlabki tabiiy xom ashyodan mumkin qadar to’liq foydala- nish; 
2.
ishlab chiqarish va iste’mol chnqindilaridan mumkin qadar to’lik foydalanish 
(chiqindilarni regeneratsiyalash va ularni ishlab chiqarishning keyingi 
bosqichlari uchun boshlangich xom ashyoga aylantirish); 
3.
foydalaniluvchi ishlab chiqarish va iste’mol chiqindilari ekologik tizimlar 
tomonidan aseimilyatsiyalanishlari mumkin bo’lgan sifatlarga ega bo’lgan 
oxirgi mahsulotlarni yaratish. 

Download 134,21 Kb.
1   2   3   4




Download 134,21 Kb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Ikkilamchi material resurslar (VMR) (IMR)

Download 134,21 Kb.
Pdf ko'rish