Qurilmaning ish rejimi:
15-vakuum kolonnadagi qoldiq bosim, KPa.........................................13,3
Reaktordagi bosimning o‘zgarishi, MPa...............................................≈0,1
Xom-ashyoni uzatish hajmiy tezligi, soat
-1
............................................1-3
Suyuq xom-ashyoga sirkulyatsion gazning sarfi, m
3
/ m
3
.....................300-500
Sirkulyatsion gazdagi H
2
ning kontsentratsiyasi,%(hajm)......................75
Katalizatorlar: Al-Co-Mo, Al-Ni-Mo tabletkasi o‘lchami......................4-4,5mm
69
6.1-jadval
Asosiy apparatdagi oqimning harorati va bosimi
Xom-ashyoni kiritish
Harorat,
0
S
Ortiqcha bosim, MPa
Pechda
›160
-
Reaktorda
280-330
‹4,0
Separatorda aralashma
Yuqori haroratli
Past haroratli
200-230
≈40
3,5-3,8
3,5-3,8
Gidrotozalangan moy filtrdan oldin
‹130
-
Bug‘latish kolonnasida
190-225
≈0,3
Katalizatorning ishlash vaqti 10 oydan 60 oygacha. Uning sarfi 0,01-0,03 kg 1
tonna xom-ashyoga.
70
6.
1
-
ra
sm
.
Ne
ft
moyl
ar
ini
gi
dr
otoza
las
h
qu
ril
mas
i
texnologi
k
sxe
mas
i.
1
-quvu
rli
pe
ch;
2
-
re
akto
r;
3,
4,
20
-
is
siql
ik
alm
as
hti
rgich;
5,
21,
24
-
sovutgi
ch;
6
-
yi
g‘
gich;
7
-
komp
re
ss
or
;
8
-
re
duks
ti
on
kolonna;
9,
14
-
pa
st
va
yuqor
i
ha
ror
atl
i
yu
qor
i
bos
im
li
se
pa
ra
tor
;
10,
12
-
tom
chi
ulag
ic
h;
11
-
bu
g‘
lat
uvc
hi
kolon
na
;
13
-
dr
os
ell
i
klapa
n
;
15
-
qur
iti
sh
kolonnas
i;
16
-
konde
ns
ator
-s
ovutg
ich;
17,
19,
22
-
na
sos
lar
;
18
-
se
pa
ra
tor
;
23
-
fil
tr
.
71
Benzin distillyatini ikkilamchi haydash
Benzin distillyatini ikkilamchi haydash qurilmasi neftni qayta ishlash
zavodlari tarkibiga mustaqil jarayon ko‘rinishida yoki mujassamlashgan
qurilmalarni bir qismi ko‘rinishida bo‘ladi. Zamonaviy zavodlar qurilmalarida
benzin distillyatini ikkilamchi haydash orqali undan qisqa fraksiyalarni olish
uchun mo‘ljallangan. Bu fraksiyalar keyingi jarayon katalitik riforming uchun
xom - ashyo sifatida ishlatiladi, buning natijasida individual aromatik
uglevodorodlar - benzol, toluol, ksilollar yoki biroz yuqori oktanli benzin
olinadi. Aromatik uglevodorodlar ishlab chiqarishda xom - ashyo benzin
distillyati qaynash haroratlariga ko‘ra quyidagi fraksiyalarga bo‘linadi: 62-85
0
S
(benzol), 85-115(120)
0
S (toluol) va 115(120)-140
0
S (ksilol).
Benzin distillyatini ikkilamchi haydash qurilmasi texnologik tizimi
quyidagi 6.2 - rasmda keltirilgan. Benzin distillyatini keng qamrovli fraksiyasi
(qaynash haroratidan to 180
0
S gacha) 37 - nasos yordamida 28, 31 va 34 -
issiqlik almashtirgichlar orqali haydalib, birinchi 4 - zmeevikli pechga, so‘ngra
3-rektifikatsion kolonnaga beriladi. Bu kolonna bosh mahsuloti qaynash harorati
85
0
S gacha bo‘lgan fraksiya 5 - havoli va 6 - suvli sovitkichlardan o‘tib, 7 -
kondensator yig‘gichga tushadi. Hosil bo‘lgan kondensatning bir qismi 8 -
nasos yordamida 3 - kolonna yuqorisiga “sug‘orish” uchun qolgan qismi esa 9 -
kolonnaga beriladi. Sirkulyatsion flegma (85-180
0
S fraksiya) yordamida 3 -
kolonna pastki qismidagi issiqlik ta`minlanadi. U 2 - nasos yordamida 4 - pech
orqali 3 - kolonna pastki qismiga beriladi. 3 - kolonna pastki qism qoldig‘i 1 -
nasos bilan 20 - kolonnaga yuboriladi.
Bosh fraksiya (q.h- 62
0
S) 9 - kolonna yuqorisidan ajratilib, 10 - havoli
sovutgichda kodensatsiyalanadi, so‘ngra 11 - suvli sovutgichda sovutilgan
kondensat 12 - yig‘gichda to‘planadi. Bu erdan kondensat 13 - nasos yordamida
rezervuarga, bir qismi esa 9 - kolonnaga to‘yintirishga qaytariladi. Qoldiq
mahsulot – 62-85
0
S da qaynovchi fraksiya 9 - kolonna pastki qismidan 16 -
nasos yordamida chiqarilib, 26 - issiqlik almashtirgichdan va 29, 30 –
sovitkichlardan o‘tgandan so‘ng rezevuarga jo‘natiladi. 20 - kolonna yuqorigi
72
mahsuloti sifatida 85-120
0
S fraksiyasi olinadi, qaysiki u 21 va 22 –
sovitkichlardan o‘tib, 23 - yig‘gichga tushadi. Kondensatning bir qismi 20 -
kolonna yuqori qismiga “to‘yintirish” uchun bir qismi esa 24 - nasos yordamida
qurilmadan rezervuarga chiqariladi. Ksilol fraksiyasi (120-140
0
S) 25 -
bug‘latuvchi kolonnasi pastki qismidan 27 - nasos yordamida 31 - issiqlik
almashtirgichda sovutilib, 32 va 33 - sovutgichlardan so‘ng rezervuarga
chiqariladi. 20 - kolonna pastki mahsuloti 140 - 180
0
S dagi fraksiya bo‘lib, u 17
- nasos yordamida 34 - issiqlik almashtirgichda sovutilib, 35 va 36 -
sovutgichlardan so‘ng rezervuarga chiqariladi. 9 va 20 - rektifikatsion
kolonnalardagi bug‘latish sektsiyalari uchun kerakli issiqlik 14 va 19 -
qaynatgichlar orqali ta`minlanadi. Tashqi 25 - bug‘latuvchi kolonnaga 16 -
qaynatgich xizmat qiladi. Qaynatgichlarda issiqlik tashuvchisi suv bug‘i
hisoblanadi. Har bir rektifikatsion kolonnada 60 tadan tarelka mavjud.
Asosiy jihozlardagi harorat va bosim quyidagicha bo‘ladi:
3-kolonnada
Yuqorisida................................................................................................104
0
S
Pastida......................................................................................................170
0
S
9-kolonnada
Yuqorisida..............................................................................................78
0
S
Pastida.....................................................................................................122
0
S
20-kolonnada
Yuqorisida................................................................................................105
0
S
Pastida......................................................................................................168
0
S
120-140
0
C fraksiya
chiqarilishida............................................................................................130
0
S
3-kolonnada.....................................................................................0,23-0,28 MPa
9-kolonnada.....................................................................................0,18-0,22 MPa
20-kolonnada...................................................................................0,02-0,06 MPa
73
6.
2
-
r
as
m
.
B
enz
in
dis
ti
ll
ya
ti
ni
ikki
lamc
hi
h
ayda
sh
qur
il
mas
i
texnolo
gik
s
xe
mas
i:
1,
2,
8
,
13,
15
-18,
24,
27,
37
–
na
sos
lar
;
3,
9,
20
–
kolonnala
r;
4
–
quvur
li
pe
ch;
5,
10,
21
-
ha
voli
s
ovit
kichla
r;
6,
11,
22,
29,
30,
32,
33,
35,
36
-
sovit
kichla
r;
7,
12,
23
–
yi
g‘
gichla
r;14,
19,
26
-
qa
yna
tgi
chlar
;
25
-
bu
g‘
latuvc
h
i
kolonna;
28,
31,
34
-
is
siql
ik
alm
as
hti
rgichla
r;
| 