156
Bu sodda buyruqlar majmuasi insonlarning kompyuter bilan muloqatini
ta’minlovchi tilni tashkil etadi. Bunday til mashina tili deb ataladi.
Yangi kompyuter yaratuvchilari kompyuterning mashina tiliga qanday
buyruqlarni kiritish kerakligi masalasini hal qiladilar.Bu kompyuterning ishlatilish
maqsadiga bog‘liq bo‘ladi, ya’ni kompyuter qanday masalalarni echishga
muljallanganligiga. Odatda mashina buyruqlarini mumkin qadar sodda qilishga
harakat qilinadi. Bu kompyuter konstruksiyasi murakkablashuvi oldini oladi va
zaruriy elektronikaga nisbatan xarajatlarni kamaytiradi. Ko‘pchilik mashina tillari
o‘ta sodda bo‘lib, ularni ishlatish murakkab va mashaqqatlidir.
Oddiy kuzatishlar vaqt o‘tishi bilan turli darajadagi abstraksiyalarni yaratishga
olib keldi. Har bir abstraksiya o‘zidan qo‘yi darajadagi abstraksiya ustiga quriladi.
Huddi shunday yo‘l bilangina kompyuter bilan bo‘ladigan muloqat mashaqqatini
engib o‘tish mumkin. Inson kompyuter muloqatiga bunday yondoshuvni kompyuter
tashkil etilishidagi ko‘psathlilik deb ataladi.
Kompyuter tashkil etilishidagi ko‘p sathlilik
Insonlarga qulay bo‘lgan muhit bilan kompyuterga qulay bo‘lgan muhit
o‘rtasida katta farq bor. Insonlar X turdagi amalni bajarishni xoxlaydi, kompyuter
esa faqat U turdagi amallrnigina bajara oladi. Bundan esa muammo kelib chiqadi.
Ushbu fanning maqsadi muammoni qanday xal qilish mumkinligini tushuntirishdan
iborat.
