25
Ushbu chizmani, kompyuterda uncha ko‘p bo‘lmagan
ish tajribasiga ega
foydalanuvchilar ham qaysidir darajada tushuntirib bera oladilar. Ammo zamonaviy
kompyuterning ichki tuzilishi, uning qanday ishlashi, uning qanday dasturlanishi va
umuman uning qanday tashkil qilinganligiga, ya’ni kompyuterning arxitekturasiga
taaluqli bo‘lgan tushunchalarni, shu sohaning mutaxassisi
sifatida mukammal
tushunish, hamda ulardan o‘zining kundalik faoliyatida samarali foydalana olish
ancha murakkab masala hisoblanadi.
Zamonaviy
kompyuter
arxitekturasini
o‘rganishga
bag‘ishlangan
adabiyotlarda [1,2,16]
kompyuter arxitekturasini, bir nechta sathlar ierarxiyasidan
iborat ko‘rinishda ifodalab o‘rganish amalga oshirilgan. Ko‘pgina zamonaviy
kompyuterlar ikki va undan ortiq sathlardan iboratdir. 1.2-rasmda kompyuter
arxitekturasining olti sathdan iborat tuzilishga ega ko‘rinishda ifodalangan chizmasi
keltirilgan.
1.2-rasm. Olti sathli kompyuter.
26
Avval ushbu chizmadagi sathlarga qisqacha tushuntirishlar berib o‘tamiz,
so‘ngra esa kompyuterlarning tuzilishini bunday o‘rganish bilan, nimalarga erishish
mumkinligi va kompyuter arxitekturasi deganda – nimani tushunish kerakligi
haqidagi xulosalarni keltiramiz.
