• Butun sonlar
  • Butun bo‘lmagan sonlar.
  • O‘nlik sonlar
  • VI. MA’LUMOTLARNING XILLARI. BUYRUQLARNING




    Download 9.08 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet10/57
    Sana19.04.2022
    Hajmi9.08 Mb.
    #19982
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   57
    Bog'liq
    c6a0026cad2c48e15947f151b862f2f7 Kompyuter arxitekturasi
    1mus, ариза
     
    VI. MA’LUMOTLARNING XILLARI. BUYRUQLARNING 
    FORMATLARI VA XILLARI. ADRESLASH. BOSHQARISH OQIMI VA 
    UZILISHLAR 
     
    Kompyuterlarda ifodalanishi mumkin bo‘lgan ma’lumotlarning xillarini ikkita 
    turkumga ajratish mumkin: 
    1. Raqamli ma’lumotlar, ya’ni sonlar bilan ifodalanuvchi ma’lumotlar.
    2. Raqamli bo‘lmagan ma’lumotlar. 
    Raqamli ma’lumotlar va ularni kompyuterda qanday ifodalanishini ko‘rib 
    chiqamiz. 
    Butun sonlar. Raqamli ma’lumotlarning asosiysi – bu butun sonlardirButun 
    sonlar kompyuterda ikkilik sonlar ko‘rinishida saqlanadi. Ular odatda 8, 16, 32 va 
    64 bitli uzunliklardan biriga ega bo‘lishlari mumkin. Kompyuterda butun sonlar 
    ishorali va ishorasiz ko‘rinishlarda ifodalanishi mumkin (1.12-rasm). 32-razryadli 
    so‘z (rus tilida – slovo) yordamida 0 dan 2
    32
    -1 gacha bo‘lgan ishorasiz, hamda -
    2
    31
    -1 dan +2
    31
    -1 gacha bo‘lgan ishorali butun sonlarni ifodalash mumkin. 


    31 
    Butun bo‘lmagan sonlar. Butun bo‘lmagan sonlarni (3,14; 0,495; 0,0056; 
    …) ifodalash uchun suriluvchi nuqtali sonlar ishlatiladi (rus tilida - chisla s 
    plavayuщey tochkoy). Ularning uzunliklari 32, 64 yoki 128 bitgacha bo‘lishi 
    mumkin (1.13-rasm). 
    1.12.-rasm. Butun sonlar. 
    1.13-rasm. Suriluvchi nuqtali sonning IEEE standartidagi formatlari.


    32 
    Misollar: 3,14 = 0,314 * 10

    0,495 = 0,495 * 10

    0,00056 = 0,56 * 10
    -3 
    2014 = 0,2014 * 10

    314; 495; 56; 2014 - mantissalar.
    1; 0; -3; 4 – eksponentalar (darajalar, tartiblar) (1.14-rasm). 
    1.14-rasm. Suriluvchi nuqtali sonlarga misollar. 
    O‘nlik sonlar. Bunda o‘nlik sistemasida yozilgan har bir raqam, ikkilik 
    sistemasidagi to‘rtta raqam bilan almashtiriladi. Ikkita o‘nlik raqam, bitta baytga 
    joylashtiriladi (1.15-rasm). Bu ikkilik-o‘nlik formati deb ataladi. (rus tilida –
    dvoichno-desyatichnыy format). 
    Misollar: 25 --- 0010 0101 
    367 --- 0011 0110 0111 
    1987 --- 0001 1001 1000 0111 


    33 
    1.15-rasm. O‘nlik sonlarga misollar. 
    Raqamli bo‘lmagan ma’lumotlar va ularning xillari. 

    Download 9.08 Mb.
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   57




    Download 9.08 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    VI. MA’LUMOTLARNING XILLARI. BUYRUQLARNING

    Download 9.08 Mb.
    Pdf ko'rish