|
Нормаллаштириш
|
| bet | 3/4 | | Sana | 15.01.2024 | | Hajmi | 60,5 Kb. | | #137407 |
Bog'liq Tupik normal formalarNormal formalar
Birinchi normal forma:
Jadval birinchi normal formada deyiladi , qachonki hech bir undagi qator istalgan maydonda bittadan ortiq bo`lmagan mahnoga ega bo`lmasa va birorta kalit maydoni bo`sh bo`lmasa ;
Ikkinchi normal forma:
Jadval ikkinchi normal formada deyiladi , qachonki agar u birinchi normal formadagi ifodalarni ,maydonlarni qanoatlantiradi va birlamchi kalit bo`lmaganda hamda birlamchi kalitga to`liq Funsional qaram bolmaganda ;
Uchinchi normal forma:
Jadval uchinchi normal formada deyiladi, qachonki u 2NF ning barcha shartlarini qanoatlantirsa va birorta ham uning kalitsiz maydonlari boshqa bir kalitsiz maydonlar bilan bog`liq bo`lmasa;
Boysa-Kodd normal formasi
Jadval Boysa-Kodd normal (BKNF) formasida bo`ladi, agar maydonlar orasidagi har qanday funksional bog`lanish to`liq funksional bog`lanishga ega bo`lsa.
Beshinchi normal forma:
Jadval beshinchi normal formada (5NF) bo`ladi, qachonki har bir to`liq dekompozitsiya barcha proyeksiyalari mumkin bo`lgan kalitlarni saqlasa. Birorta to`liq dekompozitsiyaga ega bo`lmagan jadval ham beshinchi normal formada (5NF) bo`ladi.
To`rtinci normal forma agar to`liq dekompozitsiya ikkita proyeksiya birlashmasidan iborat bo`lsa beshinchi normal formaning xususiy holi bo`ladi.
Normallashtirish protsedurasi
Normallashtirish – bu jadvallarni ma`lumotlarni yangilanishda, qo`shishda va o`chirishda bir nechaga bo`lishdir
Normallashtirish – bu jadvallarni barcha dekompozitsiyalari bilan ketma ket almashtirish jarayoni bo`lib, bu almashtirish jadvallarning barcha dekompozitsiyalar 5NF joylashmagancha davom etadi. Amaliyotda esa jadvallarni BKNF ga keltirish kifoya va katta kafolat bilan aytish mumkin-ki, ular 5NF joylashadi.
Jadvallarni NFBK utkazish protsedurasi
Bu protsedura, ixtiyoriy jadvalda yagona funksional bog`liqliklar K->F kurinishda bo`lishga asoslanadi, bunda K – dastlabki kalit, F - esa qandaydir boshqa maydon. Shuni inobatga olish kerak-ki, bu dastlabki kalit tahrifidan kelib chiqadi, yani K->F bog`lanish berilgan jadvalning barcha maydonlari uchun bajariladi. "Bir joyda bir fakt" degani boshqa funksional bog`liqliklar hech qanday kuchga ega emas mahnoni bildiradi. Normallashnitishdan maqsad K->F kurinishdagi bog`lanishdan tashqari boshqa bog`lanishlsrdan vos kechishdir.
Agar norlashtirish vaqtida birlamchi(tashqi) kalitlar kodlarini boshlang`ich kalitlarnikiga almashtirilsa, u holda quyidagi ikki holni kurib chiqish kerak bo`ladi:
Jadval birinchi tarkibli kalit ko`rinishida bo`lsin, aytaylik (K1,K2). Bundan tashqari, bu kalitning biror qismiga funksional bog`liq, lekin to`la kalitga bog`liq bo`magan, masalan K2, F maydonni o`z ichiga olsin. Bu holda K2 va F(K2-birlamchi kalit) ni o`z ichiga oluvchi boshqa jadval tashkil qilish taklif etiladi va boshlang`ich jadvaldan F o`chiriladi:
Almashtirilsin T(K1,K2,F) , birlamchi kalit (K1,K2), FZ K2->F
T1(K1,K2)ga, birlamchi kalit (K1,K2),
va T2(K2,F), birlamchi kalit K2.
Jadval birlamchi K kalitga ega, F1 maydonning mumkin bo`lgan kaliti bo`lmagan holda, qaysiki albatta Kga funksional jihatdan bog`liq va boshqa kalitsiz F2 maydoni, qaysiki F1ga funksional jihatdan bog`liq. Bu erda echim, aslida, avvalgining o`zi – F1 va F2 ni o`zida aks ettirgan jadval shakllantiriladi, boshlang`ich kalit F1 bo`lgan holda va F2 boshlang`ich jadvaldan olib tashlanadi:
Almashtirilsin T(K,F1,F2), birinchi kalit K, FZ F1->F2
T1(K,F1)ga, birinchi kalit K,
va T2(F1,F2), birinchi kalit F1.
Berilgan har qanday jadval uchun, ko`rib chiqilgan 2 qoidalarga asoslangan o`zgaruvchilarni takrorlab, deyarli barcha holatlarda oxir-oqibat ko`p jadvallarni olish mumkin, ular “oxiri” normal ko`rinishda (Formada) bo`ladi va shunday qilib K->F dan farqli bo`lgan hech qanday funcsional bog`lanishga ega bo`lmaydi.
|
| |
