IDS tizimini konfiguratsiyalashga
imkon beruvchi
, IDS va himoyalangan tizim
holatini kuzatuvchi, tahlil qism tizimlari aniqlagan mojarolarni
kuzatuvchi boshqaruv
konsoli. Bu tizim ikkita asosiy sinfga ajratiladi. Tarmoqqa ruxsatsiz kirishni aniqlash
tizimi (Network Intrusion Detection System) va kompyuterga ruxsatsiz kirishni
aniqlash tizimiga (Host Intrusion Detection System) bo‘linadi.
Tarmoqqa ruxsatsiz kirishni aniqlash tizimi (NIDS) ishlash tamoyili
quyidagicha:
1. tarmoqqa kirish huquqiga ega bo‘lgan trafiklarni tekshiradi;
2. zararli va ruxsatga ega bo‘lmagan paketlarga cheklov qo‘yadi.
IDS tizimiga asoslangan tarmoq tuzilishi
IPS – (Intrusion Prevention System) esa kompyuter tizimlari yoki tarmoqlarida
yuz berayotgan hodisalarni kuzatish va kompyuter xavfsizligi siyosati yoki standart
xavfsizlik qoidalarini buzishga olib keladigan holatlarning
tahlili bilan birgalikda
aniqlangan holatlarni to‘xtatishga, hujumlarga qarshi javob qaytarish qobiliyatli
harakatlar yig‘indisidir.
IPS texnologiyasi IDS texnologiyasini mustaqil ravishda nafaqat xavfni
aniqlabgina qolmay, balki uni muvaffaqiyatli bloklashi bilan to‘ldiradi.
Ushbu
taxminiy IPS funktsiyasi IDSga qaraganda ancha kengroq:
IPS hujumni bloklaydi (xavfsizlik siyosatini buzadigan, resurslarga,
hostlarga,
dasturlarga kirishni taqiqlovchi foydalanuvchi sessiyasining to‘xtatilishi);
IPS himoyalangan muhitni o‘zgartiradi (hujumlarni oldini olish uchun tarmoq
qurilmalarini qayta tuzish);
IPS hujum tarkibini o‘zgartiradi (masalan, virusi bilan yuborilgan faylni xatdan olib
tashlaydi va uni allaqachon tozalagan yoki proksi-server sifatida yuboradi, kiruvchi
so‘rovlarni tahlil qiladi va paketli sarlavhalarda ma’lumotni tashlab ketadi).
Biroq, bu tizimlar aniq afzalliklaridan tashqari, ularning
kamchiliklariga ham
ega. Masalan, IPS har doim axborot xavfsizligi intsidentini aniq belgilab bera olmaydi,
yoki xatti-harakatlarning odatdagi xatti-harakatlarini noto‘g‘ri qabul qiladi yoki
foydalanuvchini hodisa sifatida qabul qiladi. Birinchi variantda yolg‘on salbiy hodisa
haqida gapirish odatiy holdir, ikkinchi variantda esa noto‘g‘ri ijobiy hodisalar aytiladi.
Shuni esda tutish kerakki, ularning paydo bo‘lishini to‘liq bartaraf etishning iloji yo‘q,
shuning uchun tashkilot har bir holda ikki guruhning qaysi xavfini kamaytirish yoki
qabul qilish kerakligini mustaqil ravishda hal qilishi mumkin.
IPS texnologiyasidan foydalangan holda hodisalarni
aniqlashning turli usullari
mavjud. Ko‘pgina IPS ilovalari ushbu texnologiyalarning summasini ko‘proq xavf
tahdidini ta’minlash uchun foydalanadi.
IPS tizimiga asoslangan tarmoq tuzilishi
