3-Bosqich
Yakuniy
10 daqiqa
Mashg‘ulot yakuni
Yakuniy bosqicha o‘quvchilarga berilgan
topshiriqlarni qabul qilib olish va
kamchiliklari bo‘lgan o‘quvchilarga
amaliy yordam berish va baholarni e’lon
qilish.
Amaliy qilingan ishlarni kelgusi
faoliyatidagi o‘rni va ishlatilishi bilan
tanishtirish.
Kelgusi mashg‘ulot mavzusi, Uyga vazifa
O‘quvchilarni baxolari bilan
tanishtirish.
Toshiqirni yozib olish.
Foydalangan adabiyot
Mavzu:
Axborot muhofaza qilish sohasida litsenziyalash va
sertifikatsiyalash
.
Reja:
1.Axborot muhofaza qilish sohasida litsenziyalash
2. Axborotni kriptografik muhofaza qilish(AKMQ) sohasida faoliyatni
litsenziyalash
3.Axborot muhofaza qilish sohasida sertifikatsiyalash
.
O‘zbekiston
Respublikasining
2000-yil
25-maydagi
«Faoliyatning
ayrim turlarini litsenziyalash to‘g‘risida»gi 71-II-sonli Qonuni1 turli
faoliyat sohasida litsenziyalashni amalga oshirish bo‘yicha asosiy hujjat
hisoblanadi.
Ushbu
qonunning
3-moddasida
quyidagi
asosiy
tushunchalar
keltirilgan:
litsenziya
–
litsenziyalovchi
organ
tomonidan
yuridik
yoki
jismoniy
shaxsga berilgan, litsenziya talablari va shartlariga so‘zsiz rioya etilgani
holda
faoliyatning
litsenziyalanayotgan
turini
amalga
oshirish
uchun
ruxsatnoma (huquq);
faoliyatning
litsenziyalanayotgan
turi
–
O‘zbekiston
Respublikasi
hududida
amalga
oshirilishi
uchun
litsenziya
olish
talab
qilinadigan
faoliyat turi;
litsenziyalash
–
litsenziya
berish
to‘g‘risidagi
arizani
topshirish
va
ko‘rib chiqish, litsenziyaning amal qilishini to‘xtatib turish yoki tugatish, shuningdek
uni bekor qilish va qayta rasmiylashtirish jarayoni bilan bog‘liq tadbirlar kompleksi;
litsenziya
talablari
va
shartlari
–
faoliyatning
litsenziyalanayotgan
turini
amalga
oshirayotganda
litsenziat
tomonidan
bajarilishi
majburiy
bo‘lgan, qonun hujjatlarida belgilangan talablar va shartlarning majmui;
litsenziyalovchi
organlar
– qonun hujjatlariga muvofiq litsenziyalashni
amalga oshiruvchi maxsus vakolatli organlar;
litsenziyat
–
faoliyatning
litsenziyalanadigan
turini
amalga
oshirish
litsenziyasi bo‘lgan yuridik yoki jismoniy shaxs;
litsenziyalar
reyestri
–
berilgan,
to‘xtatib
turilgan,
qayta
tiklangan,
qayta
rasmiylashtirilgan,
bekor
qilingan
litsenziyalar,
shuningdek
amal
qilishi tugatilgan litsenziyalar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan
litsenziyalovchi
organlarning
ma’lumotlar
bazalari
majmusi.
Litsenziyalash
sohasini
davlat
tomonidan
tartibga
solishni
ushbu
qonunning
4-moddasiga
ko‘ra
O‘zbekiston
Respublikasi
Vazirlar
Mahkamasi
hamda
litsenziyalovchi
organlar
amalga
oshiradi.
O‘zbekiston
Respublikasi
Vazirlar
Mahkamasi
vakolatlari
jumlasiga
quyidagilar kiradi (5-modda):
–
litsenziyalovchi
organlarni
va
faoliyatning
ayrim
turlarini
litsenziyalash tartibini belgilash, qonunda nazarda tutilgan hollar bundan
mustasno;
–
O‘zbekiston
Respublikasi
hududida
litsenziyalar
reyestrini
yuritish
tartibini belgilash;
–
faoliyatning
ayrim
turlarini
litsenziyalash
sohasidagi
qonun
hujjatlariga
litsenziyalovchi
organlarning
rioya
etishlarini
nazorat
qilish;
– litsenziyalashning ayrim turlarini amalga oshirish.
Litsenziyalovchi
organlarning
vakolatlari
jumlasiga
quyidagilar
kiradi
(6-modda):
–
faoliyatning
ayrim
turlarini
qonun
hujjatlariga
muvofiq
litsenziyalash;
–
qonunda
nazarda
tutilgan
hollarda
faoliyatning
tegishli
turlarini
litsenziyalash
tartibi
to‘g‘risidagi
nizomlarni
tasdiqlash;
– litsenziya talablari va shartlariga litsenziatlar rioya etishini nazorat
qilish;
– litsenziyalarni qayta rasmiylashtirish;
–
litsenziyalarning
amal
qilishini
to‘xtatib
turish,
qayta
tiklash;
– litsenziyalarning amal qilishini tugatish;
– litsenziyalarni bekor qilish;
– litsenziyalar reyestrini yuritish.
Faoliyatning
litsenziyalanadigan
turlari
jumlasiga
(7-modda)
amalga
oshirilishi fuqarolarning huquqlari va qonuniy manfaatlariga, sog‘lig‘iga, jamoat
xavfsizligiga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan hamda tartibga solib turilishi
litsenziyalashdan tashqari usullar bilan amalga oshirilishi mumkin bo‘lmagan faoliyat
turlari kiradi.
Amalga
oshirilishi
uchun
litsenziya
talab
qilinadigan
faoliyat
turlari
qonunlar bilan belgilanadi. Litsenziya olish uchun litsenziya da’vogari tegishli
litsenziyalovchi
organga
quyidagilarni
taqdim
etadi
(14-modda):
– litsenziya berish to‘g‘risidagi ariza – unda: yuridik shaxs uchun –
yuridik
shaxsning
nomi
va
tashkiliy-huquqiy
shakli,
joylashgan
yeri
(pochta manzili), bank muassasasining nomi va bank muassasasidagi hisob raqami;
jismoniy
shaxs
uchun
–
familiyasi,
ismi
va
otasining
ismi,
fuqaroning
shaxsini
tasdiqlovchi
hujjatning
ma’lumotlari;
yuridik
yoki
jismoniy
shaxs
amalga
oshirishni
mo‘ljallagan
faoliyatning
litsenziyalanayotgan turi (uning bir qismi), shuningdek qonun hujjatlarida nazarda
tutilgan hollarda faoliyatning mazkur turi;
–
yuridik
shaxslar
uchun
–
yuridik
shaxs
davlat
ro‘yxatidan
o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnomaning notarial tasdiqlangan nusxasi;
jismoniy shaxslar uchun – yakka tartibdagi tadbirkor davlat ro‘yxatidan
o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnomaning nusxasi;
–
litsenziyalovchi
organ
litsenziya
da’vogarining
arizasini
ko‘rib
chiqishi
uchun
litsenziya
da’vogari
yig‘im
to‘laganligini
tasdiqlovchi
hujjat;
– faoliyatning ayrim turiga litsenziya olish uchun qo‘yiladigan talablar
va
shartlarni
litsenziya
da’vogari
bajarishi
mumkinligini
tasdiqlovchi
hamda qonun hujjatlarida belgilab qo‘yiladigan boshqa hujjatlar.
Litsenziya
da’vogarining
arizasini
barcha
zarur
hujjatlar
bilan
birga
olgan
kundan
e’tiboran
o‘ttiz
kundan
oshmagan
muddat
ichida
litsenziyalovchi
organ
namunaviy
(oddiy)
litsenziya
berish
haqida
yoki
berishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi va litsenziyalovchi organ
litsenziya
da’vogarini
qabul
qilingan
qaror
to‘g‘risida
uch
kun
ichida
xabardor
qilishi
shart
(16-modda).
O‘zbekiston
Respublikasida
axborotni
kriptografik
muhofaza
qilish
(AKMQ)
sohasida
faoliyatni
litsenziyalash
tizimi
Litsenziyalash talablari va shartlari
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining 2007-yil 21-noyabrdagi 242-sonli qarori1 bilan tasdiqlangan
«Axborotning
kriptografik
himoya
vositalarini
loyihalashtirish, tayyorlash, ishlab chiqarish, realizatsiya qilish, ta’mirlash va ulardan
foydalanish faoliyatini litsenziyalash to‘g‘risidagi Nizom»ning II bo‘limida keltirilgan.
Axborotni
muhofaza
qilish
sohasida
faoliyatning
litsenziyalanayotgan
turlariga
loyihalashtirish, tayyorlash, ishlab chiqarish, realizatsiya qilish, ta’mirlash va
kriptografik himoya vositalarini qo‘llash kiradi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2005-yil 25-noyabr kunidagi
«Axborotlashtirish
sohasida
normativ-huquqiy
bazani
takomillashtirish
to‘g‘risida»gi
256-sonli
qarori4
bilan
tasdiqlangan
«Davlat
organlarining
axborot
tizimini
yaratish
tartibi
to‘g‘risidagi
Nizom»ning IV bo‘lim 24 bandiga muvofiq davlat idoralarining axborot
tizimida
qo‘llaniladigan
axborotni
himoyalash
dasturiy-texnik
vositalari
litsenziyalangan
va
sertifikatlashtirilgan
bo‘lishi
kerak.
Maxsulotni
sertifikatlashtirish
O‘zbekiston
Respublikasining
mahsulotni
(xizmatlarni)
sertifikatsiyalashning
Milliy
tizimi
(SMT)
asosida amalga oshiriladi. SMT faoliyatini reglamentatsiya qiluvchi asosiy meyoriy-
huquqiy akt bo‘lib O‘zbekiston Respublikasining 1993-yil 28-dekabr kunidagi
«Mahsulotlar va xizmatlarni sertifikatlashtirish to‘g‘risida»gi 1006-XII sonli qonuni1
hisoblanadi.
Ushbu
qonunning
1-moddasida
quyidagi
asosiy
tushunchalar
keltirilgan:
sertifikatlashtirish
milliy
tizimi
–
davlat
miqyosida
amal
qiladigan,
sertifikatlashtirish
o‘tkazishda o‘z tartib va boshqaruv qoidalariga ega
bo‘lgan tizim;
mahsulotlarni
sertifikatlashtirish
(matnda
bundan
keyin
sertifikatlashtirish
deb yuritiladi) – mahsulotlarning belgilangan talablarga
muvofiqligini tasdiqlashga oid faoliyat;
muvofiqlik
sertifikati
–
sertifikatlangan
mahsulotning
belgilangan
talablarga
muvofiqligini
tasdiqlash
uchun
sertifikatlashtirish
tizimi
qoidalariga binoan berilgan hujjat;
muvofiqlik belgisi
– muayyan mahsulot yoxud xizmat aniq standartga
yoki boshqa normativ hujjatga mos ekanligini ko‘rsatish uchun mahsulotga yoxud
ko‘rsatilgan xizmatga doir hujjatga qo‘yiladigan, belgilangan tartibda ro‘yxatga
olingan belgi.
Sertifikatlashtirish (2-modda):
– odamlarning hayoti, sog‘lig‘i, yuridik va jismoniy shaxslarning molmulki hamda
atrof-muhit uchun xavfli bo‘lgan mahsulotlar realizatsiya qilinishini nazorat etib
borish;
– mahsulotlarning jahon bozorida raqobat qila olishini ta’minlash;
– mamlakat korxonalari, qo‘shma korxonalar va tadbirkorlar xalqaro
miqyosdagi iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy hamkorlikda va xalqaro savdosotiqda ishtirok
etishlari uchun sharoit yaratish;
– iste’molchini tayyorlovchining (sotuvchining, ijrochining)
vijdonsizligidan himoya qilish;
– mahsulot tayyorlovchisi (sotuvchisi, ijrochisi) ta’kidlagan sifat
ko‘rsatkichlarini tasdiqlash maqsadlarida amalga oshiriladi.
Sertifikatlashtirish majburiy va ixtiyoriy tusda bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasining sertifikatlashtirish organlari (5-modda):
– O‘zbekiston standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish
agentligi;
– bir turdagi mahsulotlarni sertifikatlashtirishga akkreditasiya qilingan
idoralar;
– sinov laboratoriyalari (markazlari). O‘zbekiston standartlashtirish, metrologiya va
sertifikatlashtirish agentligi («O‘zstandart») O‘zbekiston
O‘zbekiston
Respublikasi
hududida
majburiy
sertifikatlashtirilishi
lozim
bo‘lgan
mahsulotlar nomlari «Majburiy sertifikatlashtirilishi lozim
bo‘lgan
mahsulot
turlari
ro‘yxati»da
(O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining 2008-yil 7-may 90-sonli1 va 2011-yil 28-aprel 122-sonli
qarorlari) keltirilgan.
| 