|
Acoustoelectronic amplifier
|
| bet | 7/170 | | Sana | 02.03.2022 | | Hajmi | 2.49 Mb. | | #2390 |
Acoustoelectronic amplifier
– акустоэлектронный усилитель. Активное АЭУ, предназначенное для усиления акутических волн. Принцип действия основан на явлении усиления акустических волн дрейфующими носителями заряда в твердых телах. Акустические волны, подлежащие усилению, возбуждаются с помощью электроакустического преобразователя.
– akustik elektron gücləndirici. Aktiv AEQ-dur, funksiyası akustik dalğaları gücləndirməkdən ibarətdir. Iş prinsipi bərk cisimlərdə akustik dalğaların istiqamətlənmiş hərəkət edən yükdaşıyıcılarla gücləndirilməsinə əsaslanır. Gücləndirilən akustik dalğalar elektroakustik çeviricilər vasitəsilə yaradılır.
Acoustoelectronic device
– акустоэлектронное устройство (АЭУ). Устройства на основе элементов акустоэлектроники. Раз-личают линейные и нелинейные АЭУ. К линейным АЭУ относят ус-тройства частотной фильтрации (фильтры), акустические линии задержки, согласованные (оптимальные) фильтры, кодирующие устройства. Наибольшее распространение получили акустические фильтры: пьезоэлектрические и электромеханические фильтры, фильтры на ОАВ и ПАВ. Основные нелинейные АЭУ – приборы аналоговой обработки сигналов. К ним относят конволяторы и корреляторы, а также устройства акустической памяти. АЭУ позволяют производить различные операции над сигналами:
– преобразования во времени: задержкa сигналов, изменение их длительности;
– частотные и фазовые преобразования:
преобразования частоты и спектра, сдвиг фаз;
– изменения амплитуды: усиление, модуляция;
– сложные функциональные преобразования: интегрирование, кодирование и декодирование, корреляция сигналов и др.
Выполнение этих операций необходимо в радиолокации, технике дальней связи, системах автоматического управления, вычислительных и радиоэлектронных устройствах
В АЭУ используются ультразвуковые (УЗ) волны ВЧ-диапазона и гиперзвуковые волны с частотой от 10 МГц до 10 ГГц, как обьемные (ОАВ), так и поверхностные (ПАВ). АЭУ на ПАВ обладают рядом преимуществ. Например, имеют малые потери на преобразования, обеспечивают возможность управлять распространением волны в любой точке звукопровода, а также управлять характеристиками этих устройств. Поэтому большинство АЭУ выполняются на ПАВ.
– akustik elektron qurğuları (AEQ). Akustik elektron elementlər əsasında qurğular. AEQ xətti və qeyri–xətti kimi qruplara ayrılır. Xətti qurğulara tezlik süzgəcləri, akustik ləngitmə xəttləri, uzlaşdırılmış (optimal) süzgəclər, kodlaşdıran qurğular aiddir. Ən geniş yayılan akustik süzgəclərə misal olaraq pyezoelektrik və elektromexaniki süzgəcləri, HAD və SAD əsasında süzgəcləri göstərmək olar. Ən geniş yayılan qeyri–xətti AEQ siqnalları analoq emal edən qurğulardır. Bunlara konvolyator, korrelyatorlar, akustik yaddaş qurğuları aiddir. AEQ siqnallar üzərində aşağıdakı əməliyyatları aparmağa imkan verir:
– zaman üzrə çevrilmələr: siqnalların ləngidilməsi, onların davametmə müddətinin dəyişdirilməsi;
– tezlik və faza çevrilmələri: tezliyin və spektrin dəyişdirilməsi, fazanin sürüşdürülməsi;
– amplitudun dəyişmələri: gücləndirmə, modulyasiya;
– daha mürəkkəb funksional çevrilmələr: inteqrallama, kodlaşdırma və əkskodlaşdırma, siqnalların korrelyasiyası və s.
Radiolokasiyada, uzaq məsafəli rabitə texnikasında, avtomatik idarəetmə sistemlərində, hesablama və radioelektron qurğularında bu əməliyyatların aparılması zəruridir.
AEQ-da yüksək tezlikli ultrasəs dalğaları və 10 MHs-dən 10 QHs-ə qədər tezlikli hipersəs dalğaları istifadə olunur. Bunlar həm həcmi (HAD), həm də səthi akustik dalğalar (SAD) ola bilər. SAD bir sıra üstünlüklərə malikdirlər. Məsələn, səskeçiricinin istənilən nöqtəsində SAD-nın yayılmasını idarə etmək mümkündür. Odur ki, AEQ-ın əksəriyyəti məhz SAD əsasında qurulur.
|
| |
