|
-&. Yuz ichida og`zaki hisoblash malakasini shakllantirish
|
| bet | 2/5 | | Sana | 17.12.2023 | | Hajmi | 159,04 Kb. | | #121128 |
Bog'liq Matyazova S . 5-m 1 nazariy (1), O‘tkir Hoshimovning “Dunyoning ishlari”, мусика, презентация 04 МБР, MANTIQIY FUNKSIYALAR, Tarbiya turlari, mazmuni, maqsad va vazifalari, shakl va metodlari, Arxitektura maktabi, EKOLOGIYA FANIDAN Mustqail ishi, Aniq integralni taqribiy hisoblash usullari, 2-t, CANNON 5 июль, FAVQULOTDA VAZIYATLAR DAVLAT TIZIMING ISH REJIMLAR, 2-ma\'ruza, Cartoon Planet Education Presentation-WPS Office2-&. Yuz ichida og`zaki hisoblash malakasini shakllantirish.
Ikki xonali sonlarni nomerlashni takrorlashda sonlarni yozish uchun hammasi bo`lib o`nta belgi – raqamlar mavjud, ular yordamida ixtiyoriy ikki xonali son, umuman istalgan sonni yozish mumkin ekani o`quvchilarga yana bir marta eslatiladi.
Raqamlarning o`rin qiymatni yaxshi o`zlashtirish uchun har bir raqamlar bilan yozilgan sonlarni taqqoslash foydalidir.
Masalan, 91va 19; 36 va 63 sonlarini va hakazo sonlarni taqqoslash kerak.
Yozib qo`yilgan sonlarni o`qish, sonlarni aytib turib yozdirish, sonni xona qo`shiluvchilari yig`indisini ko`rinishida yozish berilgan sondan oldin kelgan (keyin kelgan) sonni yozish kabi mashqlardan foydalanish mumkin. 20+1, 12-1, 70-1 ko`rinishidagi misollarni yechish sonlarning natural qatori xossasiga asoslanadi.
30+1, 9+40, 73-3, 68-60 ko`rinishidagi qo`shish va ayirish usullarini takrorlashda, o`quvchilarning e`tiborini sonning o`nli tarkibiga qaratiladi. Masalan, 30 va 2 sonlarini qo`shib, 3 ta o`nlik va 2ta birlikdan iborat son hosil qilamiz. Bunda qirqma raqamlardan foydalanish maqsadga muvofiq.
Qo`shish va ayirishning umumiy usullarini takrorlashda bu hisoblash usullari asoslangan to`rt qoidaning o`zlashtirishga alohida e`tibor berish kerak.
Masalan, sonni yig`indiga qo`shish qoidasini takrorlashda ko`rgazmali vositalar yordamida har uchala usulni ((2+4)+3) qarab chiqish kerak va ixtiyoriy sonlarni qo`shishni uchala usuli bilan bajarish mumkin bo`lgan bir vaqtda sonni yig`indidan har doim ham uch usul bilan ayirish mumkin bo`lmasligiga e`tiborni qaratish lozim.
Masalan: 1) (6+2)-10
2) (7+2)-5; misollarini keltirish mumkin.
Asosiy usul og`zaki hisoblashlarda keng qo`llash mumkin bo`lgan jadvallar bilan ishlashdir.
Bolalar jadvallar bilan ishlar ekanlar qo`shish (ayirish) amalining u yoki bu komponentlarni topish qoidasini takrorlaydilar, komponentlar nomlarini o`zlashtiradilar.
100 ichida ko`paytirish va bo`lishni o`rganishni boshlashdan oldin bolalarning birinchi sinfda 100 ichida qo`shish va ayirishni o`rgatayotganda olgan bilimlari va ko`nikmalarini mustahkamlashga oid ish bajariladi. Ilgari o`rganilgan materialni takrorlash bilan bir vaqtda, bir qator yangi materiallar ham kiritiladi: qo`shish va ayirishni takrorlash, yig`indini yig`indiga qo`shish, yig`indidan yig`indini ayirish qoidalari hamda bu qoidalardan kelib chiquvchi xossa bo`yicha qo`shish hamda ayirish qoidalari mustahkamlanadi. Shu vaqtning o`zida ko`paytirish va bo`lishga tayyorgarlik ko`riladi, yangi arifmetik amallarning aniq ma`nosi ochib beriladi.
Ko`paytirish jadvallarini tuzishga qadar, ko`paytirish bilan bo`lish orasidagi bog`lanish ochib beriladi, karrali bo`lish va teng bo`laklarga bo`lish o`rganiladi, ko`paytirish va bo`lish amallari komponentlarining hamda natijalarning nomlari kiritiladi. Bunday tayyorgarlik ishini ko`rish avval bitta ko`paytirish jadvalini tuzish va eslab qolish, so`ngra undan ko`paytuvchilarni almashtirish natijasida hosil bo`lgan misollarni yechishda hamda bo`lishga doir misollarni yechishda foydalanish imkonini beradi.
Jadvallarni o`rganishda o`quvchilarning ko`paytirish jadvallarini to`liq o`zlashtirishlari va bo`lishga tegishli misollarni yechishda zarur tez hisoblash malakalarini egallashlari uchun barcha choralarini ko`rish kerak.
Jadvalda ko`paytirish va bo’lishni o`rganishda bu amallarning maxsus xollari ko`rib chiqiladi: birga ko`paytirish va bo`lish, nolni ko`paytirish va nolga ko`paytirish, nolni bo`lish.Jadvalsiz ko`paytirish (bo`lish) va sonni yig`indiga ko`paytirishni o`rganish asosida qaraladi.
|
| |
