undagi ranglar (yorugʻlik xususiyatlari) uzluksiz oʻzgarib boradi. Yorugʻlik
spektrini spektroskopiya fani oʻrganadi.
Spektr (lot. spectrum — tasavvur, tasvir) (fizikada) — 1)
tizimni yoki jarayonni
tavsiflovchi birorbir fizik kattalikning barcha qiymatlari majmui. S. diskret
(uzlukli) va uzluksiz boʻladi; 2) birorbir nurlanishda mavjud boʻlgan toʻlqin
chastotalari majmui; 3) har bir yoʻnalishda muayyan uzunlikli yoki chastotali
monoxromatik toʻlqin tarqaladigan qilib ajratilgan
elektromagnit nurlanish; 4)
ekran, fotoplastinkadagi tasvir; 5) elektromagnit nurlanish koʻrinadigan
yorugʻlikdan iborat boʻlganda S. hosil qiladigan rangli yoʻl. Turli xil
nurlanishlarning modda tomonidan yutilish va chikarish S.lari,
elektromagnit
toʻlqinlar oʻzgaruvchan toklarining chastota S.lari, Quyosh xromosferasining S. va
boshqa koʻpgina S.lar oʻrganilgan. Bu ishlar optik spektral asboblar, toʻlqin va
chastota oʻlchagichlar va boshqa yordamida amalga oshiriladi. Koʻpincha tebranish
chastotasi S.idan foydalaniladi. Tebranishning tabiatiga
qarab elektromagnit
tebranishlar Si, akustik S, optik S. xillari mavjud. Elektromagnit tebranishlar Si,
ayniqsa, optik diapazondagisi (toʻlqin uz. 103—10~3 mkm)
yetarli daraja
oʻrganilgan. Optik S.ning chiqarish (obʼyektdan yorugʻlik chiqayotganda hosil
boʻladi), yutilish (moddadan yorugʻlik oʻtayotganda hosil boʻladi), sochilish va
qaytarish jarayonlarida sodir boʻladigan xillari bor. U kimyoviy taxlidda, atom va
molekulyar fizikada va boshqalarda qoʻllanadi. Tebranish
Si chizikli va tutash
xillarga boʻlinadi. Chizikli S. chastotalari birbiridan maʼlum kattalikda farq
qiluvchi garmonik tebranishlarni, tutash S. esa chastotalari turlicha boʻlgan
garmonik tebranishlarni oʻz ichiga oladi.
