|
O‘qitish materiallari to‘plami internet ilovalarini ishlab chiqish toshkent – 2023Bog'liq 6.Internet ilovalar. Xajibayev BaxtiyorKo‘rinadigan nurlar.
Yuqorida ta'kidlanganidek, ko‘rinadigan nurlar, ya'ni, elektromagnit nurlanishlar
spektrining bizga ko‘rinadigan yorug‘lik nurlaridan iborat qismi 400 nm dan 800
nm gacha bo‘lgan to‘lqin uzunligidagi nurlanishlarni o‘z ichiga qamraydi. Inson
ko‘zi ushbu diapazondagi elektromagnit nurlanishlarni sezish, qayd qilish va tahlil
qilish uchun eng ideal vosita o‘laroq yaratilgandir. Buning ikkita sababiyati
mavjud. Birinchidan, aytilganidek, ko‘rinadigan nurlar spektriga oid elektromagnit
to‘lqinlar, ular uchun shaffof bo‘lgan yer atmosferasida deyarli hech qanday
qarshilikka uchramasdan tarqaladi. Ikkinchidan, Quyosh sirtining harorati
(taxminan 6000 °C) shundayki, Quyosh nurlari energiyasining eng yuqori nuqtasi
aynan bizga ko‘rinadigan yorug‘lik nurlari diapazoniga to‘g‘ri keladi. Shunday
qilib, sayyoramizdagi hayot va energiyaning bosh omili bo‘lmish Quyosh, o‘z
energiyasinintg eng katta qismini aynan ko‘rinadigan nurlar diapazonida
nurlantiradi; qolaversa, bizni o‘rab turgan atrof-muhit ham ushbu nurlar uchun
deyarli mutlaqo shaffofdir. Shu sababli ham, inson ko‘zining evolyutsion
taraqqiyoti natijasida, aynan ushbu turdagi elektromagnit to‘lqinlarni qabul
qilishda moslashib qolgani bejiz emas.
Yana bir bora ta'kidlash kerakki, fizika nuqtai nazaridan, odamga ko‘rinadigan
yorug‘lik nurlari diapazoniga tegishli elektromagnit to‘lqinlarning (ya'ni, oddiy
nurlarning) boshqa turdagi elektromagnit to‘lqinlardan hech bir farqi yo‘q. Ular
elektromagnit nurlanishlar yaxlit diapazonning torgina bir qism(cha)sini tashkil
qladi xolos. Bu turdagu nurlarning inson uchun ahamiyati shundaki, odam ko‘zi va
miyasi biologik jihatdan faqat shu turdagi nurlarni qayta ishlash va tahlil qilishga
yaraydigan qilib yaratilgandir (yana kim biladi deysiz, inson miyasi va
tafakkurining biz bilmagan qanchada-qancha imkoniyatlari bo‘lishi mumkin...)
|
| |
