• Mikroto‘lqinlar
  • O‘qitish materiallari to‘plami internet ilovalarini ishlab chiqish toshkent – 2023




    Download 9,79 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet57/101
    Sana22.02.2024
    Hajmi9,79 Mb.
    #160542
    1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   101
    Bog'liq
    6.Internet ilovalar. Xajibayev Baxtiyor

    Radioto‘lqinlar: 
    Yuqorida ham qayd etilganidek, radioto‘lqinlar uzunligiga ko‘ra sezilarli va yaqqol 
    katta farqlarga ega bo‘lishi mumkin. Ularning to‘lqin uzunligi bir necha 
    santimetrdan boshlab, bir necha yuz, hatto ming kilometrlargacha ham cho‘zilishi 
    mumkin va ularning uzunligi hattoki Yer radiusi bilan taqqoslanarli darajalarda 
    ham bo‘ladi (ma'lumot uchun, Yerning radiusi ?6400 km). Radioto‘lqinlar 
    diapazoninig barcha to‘lqinlari texnikada juda keng qo‘llaniladi. Xususan, 
    detsimetrli va ultraqisqa uzunlikdagi to‘lqinlar televizion dasturlarni hamda, 
    radioeshittirishlarni uzatishda qo‘llanadi. Chastotaviy modulyatsiyalanuvchi 
    ultraqisqa to‘lqinlar diapazoni (UKV/FM) to‘lqinlarning to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
    tarqalishi hududida nihoyatda katta aniqlik va sifat ko‘rsatkichi bilan, signalning 
    tiniq yetkazib berilishini ta'minlay oladi. Kilometrlik to‘lqin uzunligiga ega 
    radiouzatmalar esa, olis va uzoq masofalarga signal uzatish-qabul qilish 
    maqsadlarida qo‘llanadi va ularni amplituda bo‘yicha modulyatsiyalanadi. Bunda 
    siganlning sifati sezilarli darajada yo‘qotilsa hamki, lekin, kilometrlik 
    to‘lqinlarning Yer atmosferasi ionosferasidan akslanishi evaziga, Yer sharining 
    istalgan nuqtasiga yetkazish imkoni mavjuddir. Kezi kelganda aytish joizki, 
    bugungi kunda, aloqaning ushbu turi asta-sekinlik bilan o‘tmishga aylanib 
    bormoqda. Buning bosh omili esa, aloqaning boshqa bir turi - sun'iy yo‘ldosh 
    orqali aloqaning rivojlanayotganligidir. 
    Mikroto‘lqinlar: 
    Mikroto‘lqinlar hamda, o‘ta yuqori chastotali radioto‘lqinlar 300 mm dan 1 mm 
    gacha bo‘lgan uzunlikka ega bo‘ladi. Huddi detsimetrli va metrli uzunlikdagi 
    to‘lqinlar singari, santimetrli uzunlikdagi to‘lqinlar ham atmosferada deyarli 
    qarshiliksiz tarqaladi (ya'ni, ularni atmosfera deyarli yutmaydi). Ayni omilga ko‘ra 


    ular ham sun'iy yo‘dosh aloqasini ta'minlashda, hamda boshqa muhim 
    telekommunikatsion tizimlarda keng qo‘llanadi. Biz uylarimiz tomlarida ko‘rib 
    ko‘nikib qolgan odatiy sun'iy yo‘ldosh likopchasi (parabola antennasi 
    tarelkasi)ning o‘lchamlari, aynan shunday turdagi elektromagnit to‘lqinlardan bir 
    nechtasining 
    uzunligiga 
    tengdir. 
    Ushbu ko‘rinishdagi elektromagnit to‘lqinlarning nisbatan qisqaroqlari sanoatda
    hamda, maishiy turmushda o‘zining mustahkam o‘rniga egadir. Uzoqqa bormay, 
    har birimizning oshxonalarimizda mavjud bo‘lgan mikroto‘lqinli pechlarni eslash 
    kifoya. Mikroto‘lqinli pechning ishlash mohiyati, klistron deb ataluvchi 
    qurilmadagi elektronalrning o‘ta tezkorlik bilan aylanishi tamoyiliga bog‘liqdir. 
    Ushbu aylanish natijasida elektronlar muayyan chastotadagi o‘ta yuqori chastotali 
    elektromagnit nurlanishlarni tarata boshlaydi va ushbu nurlanishlarni suv 
    molekulalari osonlik bilan o‘ziga singdiradi (yutadi). Mikroto‘lqinli pechga taom 
    qo‘yilganida, taom tarkibidagi suv molekulalari o‘ziga kelib tushayotgan 
    mikroto‘lqinlarning energiyasini yutib oladi hamda natijada tezkorlik bilan 
    harakatlana boshlaydi. Molekulalarning ushbu jadal harakati natijasida tarkibida 
    ushbu molekulalar bo‘lgan taomning qizishi (isishi yuzaga keladi). Boshqacha 
    aytganda, taomni tashqaridan turib qizdirish-isitishni amalga oshiruvchi oddiy 
    pech 
    yoki, 
    duxovkalardan 
    farqli 
    o‘laroq, 
    mikroto‘lqinli 
    pech 
    mahsulotni ichidan isitadi. 

    Download 9,79 Mb.
    1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   101




    Download 9,79 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘qitish materiallari to‘plami internet ilovalarini ishlab chiqish toshkent – 2023

    Download 9,79 Mb.
    Pdf ko'rish