• Kredit tamoyillari
  • Foiz stavkasi
  • O‘qitish materiallari to‘plami mutaxassislikka kirish o‘qitish materiallari to‘plami




    Download 13,3 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet137/195
    Sana04.12.2023
    Hajmi13,3 Mb.
    #110935
    1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   195
    Bog'liq
    Biznes asoslari fanidan OMT F. Xakkulova[1]

    Kredit va uning tamoyillari Har bir tadbirkor ham o‘z faoliyatini yuritish 
    uchun yetarli moliyaviy mablag‘ga ega bo‘lmasligi mumkin. Yoki korxonani 
    kengaytirish, biron-bir loyihani amalga oshirish uchun mablag‘i yetmay qolishi 
    mumkin. Bunday hollarda qo‘shimcha mablag‘ topishning keng tarqalgan va 
    samarali yo‘li – bank krediti olish hisoblanadi. Kredit berish bir qator tamoyillarga 
    asoslanib, uning quyidagicha ifodalash mumkin. 
    Kredit tamoyillari:
    • Maqsadlilik
    • Muddatlilik
    • Qaytarilishi
    • Ta’minlanganlik 
    • To‘lovlilik
    Bundan ko‘rinadiki, siz bankdan kredit olishda uni qay maqsadda 
    olayotganingizni bildirishingiz lozim. Ushbu maqsaddan kelib chiqqan holda 
    kredit muddatlari aniqlanadi va kredit to‘lovlari foizlari belgilanadi. Bunda siz 
    olingan kredit va u bo‘yicha hisoblangan foizlarni o‘z vaqtida qaytarilishiga 
    kafolat berishingiz kerak bo‘ladi. Ko‘pincha ushbu kafolat bank tomonidan 
    berilayotgan kredit summasidan ko‘proq qiymatdagi garov ta’minoti orqali taqdim 
    etiladi.
    Foiz stavkasi Sizni bank kreditidan foydalanish yoki foydalanmaslik 
    to‘g‘risidagi qaroringizga ta’sir etuvchi asosiy omillardan biri – bu kredit bo‘yicha 
    hisoblanuvchi foiz stavkasidir.
    Foiz stavkasi – kredit oluvchi tomonidan to‘lanadigan to‘lov miqdorini 
    kredit miqdoriga nisbatining foizdagi ifodasi.
    Kredit ta’minoti Kredit ta’minoti – kredit bo‘yicha kelishuvning qarz 
    oluvchi tomonidan uni belgilangan muddatda qaytarish imkoniyatini oshiruvchi 
    qo‘shimcha sharti. Kredit ta’minoti sifatida garov tariqasidagi mol-mulklar, turli 
    tashkilotlarning kafolatlari, uchinchi shaxs kafilligi va boshqalar xizmat qilishi 
    mumkin.


    Misol uchun, “Ipak yo‘li” AITBda garov ta’minoti sifatida quyidagilar qabul 
    qilinishi mumkinligi belgilab berilgan:
    1) mol-mulk (ko‘chadigan va ko‘chmas mulk) garovi. Garov shakli 
    O‘zbekiston Respublikasi “Garov haqida” va “Ipoteka haqida”gi qonunlariga 
    to‘g‘ri keladigan mulk, buyum va mulk huquqi (talabnomalar) shaklida bo‘lishi 
    mumkin;
    2) tijorat banklari yoki sug‘urta kompaniyalarining kafolati; 
    3) uchinchi shaxs kafilligi; 
    4) olingan kreditning qaytmasligi riskini bank foydasiga sug‘urtalash haqida 
    sug‘urta polisi;
    5) zargarlik buyumlari;
    6) qonunda ko‘zda tutilgan boshqa ta’minotlar.
    Mijozning kredit olish layoqatini baholash. Siz kredit olish maqsadida 
    tegishli hujjatlarni bankka taqdim etganingizdan so‘ng bank kredit olish 
    layoqatingizni baholab ko‘radi. Chunki mijozga kredit berish mumkinligi va uning 
    miqdorini to‘g‘ri aniqlash bank kreditining qaytarilishiga imkon yaratadi. 
    Mijozning kredit olish layoqatini baholash har bir bank tomonidan mustaqil 
    ravishda ishlab chiqilgan mezonlar va usullar asosida amalga oshiriladi. Qarzga 
    mablag‘ (kredit) beruvchi tomon kreditor (davlat, korxona, bank, xususiy shaxs va 
    b.), ssuda (qarz) oluvchi tomon esa debitor (qarzdor) deyiladi. Kredit kelishuvi 
    qarzdan foydalanish shartlari qayd etilgan shartnoma bilan rasmiylashtiriladi.

    Download 13,3 Mb.
    1   ...   133   134   135   136   137   138   139   140   ...   195




    Download 13,3 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘qitish materiallari to‘plami mutaxassislikka kirish o‘qitish materiallari to‘plami

    Download 13,3 Mb.
    Pdf ko'rish