• Axborot manbaalari
  • Fan/modul uchun mas’ul: U.Turdaliyev - Namangan davlat universiteti Fizika kafedrasi o’qituvchisi. Taqrizchi
  • O’quv – uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalari o’qituvchilari va talabalari, umumiy fizika, nazariy fizika, astronomiya fanlarini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarini qo’llash jarayonlariga qiziquvchilar uchun mo’ljallangan




    Download 3,61 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet123/127
    Sana20.05.2024
    Hajmi3,61 Mb.
    #245676
    1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   127
    Bog'liq
    Majmua Optika ZAXIDOV I

     
    Fizika kafedrasi 
    60530900
     – “Fizika” bakalavr yo’nalishi 2 – kurs talabalari uchun “Optika” 
    fanidan test savollari 
    T/R
    Test topshirig’i 
    To’g’ri 
    javob 
    Muqobil 
    javob 
    Muqobil 
    javob 
    Muqobil 
    javob 

    Qaytish va sinish qonunlari 
    qaysi xolda kuzatiladi? 
    *Ikki muxit 
    chegarasid
    a
    Tekis 
    sirtda 
    Notekis 
    sirtlarda 
    Qaytaruvchi 
    sirtlarda 

    Yorug’likning 
    muxitda 
    tarkalish tezligi 2.10
    10
    sm/sek 
    ga teng. Muxitning sindirish 
    ko’rsatkichini toping.
    *1.5 
    0.6 
    2.5 


    Frenel va Fraungofer 
    *To’lqin
    Ikkalasi 
    Butunlay 
    Umuman 
    20.
    Saxarov D.M. «Sbornik zadach po fizike» M.1973. 
    21.
    Irodov I.E. «Zadachi po obshey fizike» M. 2003. 
    22.
    TSedrik M.S. «Sbornik zadach po kursu obshey fiziki» M. 1989. 
    23.
    Otajonov SH. «Molekulyar optika» T.1994. 
    Axborot manbaalari
    1. 
    http://www.ziyonet.uz
      
    2. 
    www.nuu.uz
     
    3. www.infomag.ru 
    4. http://journals.aip.org/ 
    5. http://www.e-library.ru/defaultx.asp 
    6. http://www.iop.org/EJ/main/-list=current/ 
    7. www.jstor.org 
    8. http://www.opticsinfobase.org/ 
    9. http://spiedigitallibrary.org/ 
    10. http://onlinelibrary.wiley.com/

    Fanning ishchi O’quv dasturi O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim 
    vazirining 2020 yil 29-avgustdagi №-4 sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan namunaviy 
    fan dasturi asosida tuzilgan. 
    Fan/modul uchun mas’ul:
    U.Turdaliyev - Namangan davlat universiteti Fizika kafedrasi
    o’qituvchisi.
    Taqrizchi:
    Xalmirzayev A.
    NamDU, 
    «Fizika» 
    kafedrasi 
    dotsenti, f.-m.f.n. 


    180 
    difraksiyalari nimada farq 
    qiladi. 
    frontida 
    bir 
    narsa 
    bir-biriga 
    yaqin emas 
    farqlanmaydi 

    Ikki kogerent yorug’lik to’lkini 
    uchrashganda ekranda xosil 
    bo’ladigan 
    ikki 
    kuchli 
    interferentsion 
    maksimumlar 
    orasidagi 
    masofa 
    qaysi
    formula bilan aniklanadi. 
    *
    ( )
    d
    P
    P
    X

    1
    2

    =

    ( )

    dl
    P
    P
    X
    1
    2

    =

    ( )
    l
    d
    P
    P
    X
    1
    2

    =

    (
    )
    d
    l
    P
    P
    X

    1
    2

    =


    Sferik 
    ko’zgu formulasini 
    ko’rsating? 
    *
    R
    a
    a
    2
    1
    1
    2
    1
    =
    +
    2
    1
    1
    1
    2
    a
    a
    F
    +
    =
    R
    F
    2
    1
    =
    2
    1
    R
    F
    =

    4 marta kattalashtiriladigan 
    lupaning optik kuchini toping? 
    *0,16 diop. 
    0,15diop

    0,20diop. 
    0,17diop 

    Yorug’lik qanday xolda to’la 
    ichki qaytadi. 
    *Sindirish 
    ko’rsatkich

    katta 
    bo’lgan 
    muxitdan 
    sindirish 
    ko’rsatkich

    kichik 
    muxitga 
    utganda. 
    Sindiris

    ko’rsatk
    ichi 
    kichik 
    muxitda

    sindirish 
    ko’rsatk
    ichi 
    kattaga 
    utganda. 
    Sindirish 
    kursatkichlar

    xar 
    xil 
    muxitdan 
    utganda. 
    Optik zichligi 
    kichik 
    muxitdan 
    optik zichligi 
    katta muxitga 
    utganda. 

    Vul’f- 
    Bregg 
    formulasini 
    ko’rsating? 
    *


    k
    d
    =
    sin


    k

    =
    sin

    dk
    X
    =


    2
    0
    cos
    I
    I
    =

    Yorug’lik difraktsiyasi deb 
    nimaga aytiladi? 
    *Yorug’lik 
    to’lqinlarin
    ing 
    tirkishdan 
    utib 
    yoyilishi. 
    Yorug’li

    to’lqinla
    rining 
    to’g’ri 
    chizik 
    boylab 
    tarkalish
    i. 
    Yorug’lik 
    to’lqinlarinin

    to’g’ri 
    chizik 
    boylab 
    tarkalish 
    qonunidan 
    chetga 
    chikishi. 
    Yorug’likning 
    bir-biriga 
    kushilishi. 
    10 
    Yassi to’lqin uchun 4-Frenel’ 
    zonasining radiusi 3mm. 6-
    Frenel’ zonasining radiusini 
    toping. 
    *3.69mm 
    1.33mm 
    2.5mm 
    1.5mm 


    181 
    11 
    Monoxromatik 
    yorug’likdan 
    xosil 
    bo’ladigan 
    interferentsion 
    manzara 
    qanday bo’ladi? 
    *Berilgan 
    yorug’likka 
    mos xolda 
    ketma-ket 
    max 
    va 
    min lardan 
    iborat 
    bo’ladi
    Kizil va 
    xira 
    polasala
    rdan 
    iborat 
    bo’ladi. 
    Rangli 
    polasalardan 
    iborat 
    bo’ladi. 
    Kora va yorug 
    polasalardan 
    iborat bo’ladi. 
    12 
    Quvvati 100 Vt bo’lgan 
    yorug’lik manbai 1s ichida 
    5·10
    20
    ta foton chiqaradi. 
    Nurlanishning o’rtacha to’lqin 
    uzunligini toping.(nm). 
    h=6.62·10
    -34
    J·s 
    *993 
    99 
    400
    200
    13 
    Asosiy fotometrik kattaliklarni 
    ko’rsating? 
    *Yorug’lik 
    okimi, 
    Yorug’lik 
    kuchi, 
    yoritilganli
    k, yorkinlik 
    Yorug’li
    k kuchi
    Yoritilg
    anlak. 
    Yorug’li

    dispersi
    yasi 
    Yoritilganlik

    yorkinlik, 
    Yorug’lik 
    difraktsiyasi 
    Yorug’lik 
    dispersiyasi.
    Yorug’lik 
    interferentsiya
    si 
    14 
    Kogerent yorug’lik to’lqinlari 
    deb nimaga aytiladi? 
    *Chastota-
    lari bir xil, 
    fazalar 
    farki 
    o’zgarmas 
    to’lqinlarga 
    Fazalar 
    farki 
    uzgarma

    to’lqinla
    rga. 
    Yorug’lik 
    xamda 
    to’lqin 
    xususiyatiga 
    ega bo’lgan 
    to’lqinlarga. 
    Chastotalari 
    bir 
    xil 
    to’lqinlarga
    15 
    Yorug’lik to’g’ri chiziq boylab 
    tarkalish qonunidan chetga 
    chikish qanday xodisa deb 
    ataladi? 
    *Difraktsiy
    a
    Interfere
    ntsiY. 
    DispersiY. 
    AbberatsiY. 
    16 
    Quyidagi ifodalardan qaysi
    biri 
    difraktsion 
    panjaradan 
    o’tgan 
    monoxromatik 
    Yorug’likni 
    min 
    shartini 
    ifodalaydi? 
    *
    ( )
    2
    1
    2
    sin


    +
    =
    m
    d


    m
    d

    =
    sin
    ( )


    m
    b
    a
    =

    sin
    ( )


    m
    b
    a
    =
    +
    sin
    17 
    Optik 
    sistemalarning 
    kamchiliklarini ko’rsating? 
    *Xromatik 
    abberatsiya

    distortsiya, 
    astigmatiz
    m, 
    sferik 
    abberatsiya
    Astigma
    tizm, 
    sferik 
    abberats
    iya 
    Distortsiya, 
    astigmatizm 
    Sferik 
    abberatsiya 
    18 
    Shisha 
    prizmalarning 
    vazifalarini ko’rsating. 
    *Nurlar 
    yo’lini 
    o’zgartirish
    Nurlarni 
    chastota
    sini 
    Nurlarni 
    360
    0
    ga 
    burish. 
    Nurlarni 
    90
    0
    ga 
    va 
    180
    0
    ga burish 


    182 
    o’zgartir
    ish 
    19 
    Quyidagi 
    optik 
    jismlardan 
    qaysi birlari optik asboblarga 
    kiradi? 
    *Linza
    Ko’zgu
    Lupa
    Ko’zgu 
    Telesko

    Fotoapp
    arat 
    Linza 
    Lupa 
    Mikroskop 
    Teleskop 
    Fotoapparat 
    Mikroskop 
    Fotoapparat 
    Ko’zgu. 
    20 
    Uzunligi 
    1.2mm 
    bo’lgan 
    yo’lga tebranish chastotasi 
    5*10
    14
    Gts 
    bo’lgan 
    monoxromatik yorug’likning 
    nechta 
    to’lqin 
    uzunligi 
    joylashadi. 
    *
    3
    10
    2

    3
    10
    3

    2
    10
    2

    3
    10
    4

    21 
    Dispersiya xodisasi qanday
    qonuniyatlarga asoslangan? 
    *Sindirish 
    ko’rsatkich
    ining 
    yorug’lik 
    to’lqin 
    uzunligiga 
    mos xolda 
    o’zgarishi 
    Prizmag

    tushayot
    gan nur 
    tushish 
    burchagi
    ni 
    o’zgaris
    hi 
    Yorug’liknin

    rangiga 
    mos 
    xolda 
    o’zgarishi 
    Prizma 
    materiali 
    sindirish 
    ko’rsatkichini
    ng o’zgarishi 
    22 
    Linza va ko’zgu formulalari 
    qanday 
    nurlar 
    uchun 
    chikarilgan? 
    *Paraksial 
    va 
    optik 
    o’kdan 
    juda 
    kam 
    chetlangan 
    nurlar 
    Ixtiyoriy 
    nurlar 
    Murakkab 
    nurlar 
    Monoxromati
    k nurlar 
    23 
    Yorug’lik 
    dastasi suyuqlik 
    sirtiga 54
    0
    burchak ostida 
    tushadi. 
    Agar 
    qaytgan 
    yorug’lik 
    to’la qutblangan 
    bo’lsa, 
    sinish 
    burchagi 
    aniqlansin 
    *
    0
    36
    0
    30
    0
    60
    0
    90
    24 
    Jamen interferometri qanday
    qo’llanishlarga ega? 
    *gazsimon 
    moddalarni
    ng sindirish 
    ko’rsatkich
    ini 
    aniklashda
    Burchak
    larni 
    anik 
    ulchash
    da 
    Sirtlarga 
    berish 
    sifatini 
    tekshirishda 
    Anik 
    tasvir 
    xosil kilishda 
    25 
    Yorug’lik qaysi xolatdan 
    utganda 
    Fraungoffer 
    difraktsiyasi kuzatiladi? 
    *Tor 
    tirkishdan
    Teshikla
    rdan 
    Dumalok 
    teshikdan 
    Tirkishlar 
    to’plamidan 
    26 
    Fraungoffer 
    difraktsiyasida 
    tirkish kengligiga tok sondagi 
    zonalar to’g’ri kelsa nima 
    uchun ekranda max bo’ladi? 
    *Uchrashu
    vchi 
    Yorug’lik 
    to’lqinlari 
    karama-
    karshi 
    fazada 
    juft 
    sondagi 
    zonalar 
    bir-
    birini 
    susaytiri
    b, fakat 
    Xar 
    bir 
    qo’shni 
    zonadan 
    keluvchi 
    yorug’lik 
    to’lqinlari 
    bir-birini 
    Ular kogorent 
    bo’lganliklari 
    uchun 


    183 
    kelgani 
    uchun
    bitta 
    zonanin
    g ta’siri 
    kolgani 
    uchun 
    kuchaytirgan
    i uchun 
    27 
    Mikroskop va teleskopning 
    bir-biridan farqlovchi asosiy 
    xossasini ko’rsating? 
    *Mikrosko

    juda 
    yakindagi 
    buyumlarni
    , teleskop 
    uzokdagi 
    buyumlarni 
    kattalashtir
    adi
    Mikrosk
    op 
    va 
    teleskop
    buyumla
    rni 
    kattalas
    htiradi 
    Mikroskop 
    va teleskop 
    kichik 
    buyumlarni 
    kattalashtira
    di 
    Mikroskop
    teleskopda 
    F
    ob

    F
    ok
    28 
    Bryuster qonunini ko’rsating. 
    *
    n
    tgi
    =
    0
    2
    1
    sin
    sin
    n
    n
    =


    d


    =
    4
    1


    I
    29 
    Qutblangan 
    yorug’lik 
    intensivligi qaysi qonundan 
    aniqlanadi? 
    *Malyus 
    qonuni
    Buger-
    Lambert 
    qonuni 
    Bryuster 
    qonuni 
    Ikkilanib 
    sinish qonuni 
    30 
    Yorug’lik to’lqinining ikki 
    muxit 
    chegarasiga 
    tushish 
    burchagi 45 
    0
    bo’lganda sinish 
    burchagi 30
    0
    bo’ldi. Agar 
    to’lqinning birinchi muxitdagi 
    uzunligi 560 nm bo’lsa 2 
    muxitda 
    to’lqin 
    uzunligi 
    qancha bo’ladi.
    *400
    450 
    654
    300 
    31 
    Yorulikning sochilishi qaysi
    qonunga buysunadi? 
    *Reley 
    qonuniga
    Malyus 
    qonunig

    Buger 
    qonuniga 
    Dispersiya
    32 
    To’la qutblanish burchagi deb, 
    qanday burchakka aytiladi? 
    *qaytgan 
    nur 
    to’la 
    qutblanadi
    gan 
    burchak
    Singan 
    nur to’la 
    qutblana
    digan 
    burchak 
    kaytgan nur 
    kisman 
    qutblanadiga
    n burchak 

    va 

    maydonlari 
    orasidagi 
    burchak 
    33 
    Agar 
    natriy 
    uchun 
    fotoeffektntng qizil chegarasi 
    500 nm bo’lsa elektronlarning 
    natriydan 
    chiqish 
    ishi 

    aniqlansin. 
    *2.49 eV 
    5.2 eV 
    3.8 eV 
    1.49 eV 
    34 
    Island shpati kristali qanday
    xususiyatga ega?
    *Nurni 
    ikkilanib 
    sindirish
    Nurni 
    sindirish 
    Nurni 
    kaytarish 
    Nurni 90
    0
    ga 
    burish 
    35 
    Eritmalarda 
    qutblanish 
    buralish burchagini ko’rsating? 
    *
    d


    =

    cos
    0
    I
    I
    =
    2
    1
    sin
    sin
    n
    n
    =


    n
    tgi
    =
    0
    36 
    Qaysi xodisa kristallardagi 
    optik 
    anizatropiyaga 
    misol 
    bo’ladi? 
    *Nurning 
    ikkilanib 
    sinishi
    Qutblan
    gan 
    tekisligi
    ning 
    Uzaro 
    tik 
    qutblangan 
    nurlar 
    tezliklarinin
    Uzaro paralell 
    tekislikda 
    qutblangan 
    Yorug’lik 


    184 
    buralishi 

    uzgarmasligi 
    to’lqinlarining 
    xar 
    xil 
    chastotada 
    tarkalishi 
    37 
    Tabiiy yorug’lik xira muxitdan 
    o’tganda qaysi nurlar Reley 
    buyicha ko’proq sochiladi? 
    *binafsha, 
    ko’k
    Kizil 
    Kizil kuk 
    sarik 
    38 
    Reley 
    qonuni 
    qanday
    muxitlarda bajariladi? 
    *Optik bir 
    jinslimas 
    muxitda, 
    optik xira 
    muxitlarda, 
    zichlik 
    fluktuatsiy
    alari 
    bor 
    muxitda
    Optik 
    bir jinsli 
    muxitda 
    Zichlik 
    fluktuatsiyal
    ari 
    bor 
    muxitda 
    Optik 
    xira 
    muxitlarda, 
    optik bir jinsli 
    muxitda, optik 
    tinik muxitda 
    39 
    Yorug’lik kuchining o’lchov 
    birligini ko’rsating. 
    *sham 
    lyuks 
    lyumen 
    fot 
    40 
    Yorug’likning yutilishi qaysi
    qonuniyat asosida bo’ladi? 
    *Buger 
    qonuni
    Bryuster 
    qonuni 
    Malyus 
    qonuni 
    Reley qonuni 
    41 
    Nima uchun osmon xavorang 
    bo’lib kurinadi? 
    *Qisqa 
    to’lqinli 
    nurlar 
    kuprok 
    sochilgani 
    uchun
    Ok 
    Yorug’li

    sochilga
    ni uchun 
    Nurlar 
    kuprok 
    sochilgani 
    uchun 
    Uzun to’lqinli 
    nurlar kuprok 
    sochilgani 
    uchun 
    42 
    Yorug’lik to’lqinining ikki 
    muxit 
    chegarasiga 
    tushish 
    burchagi 45 
    0
    bo’lganda sinish 
    burchagi 30
    0
    bo’ldi. Agar 
    to’lqinning birinchi muxitdagi 
    uzunligi 560 nm bo’lsa 2 
    muxitda 
    to’lqin 
    uzunligi 
    qancha bo’ladi. 
    *400 
    450 
    654
    300 
    43 
    Faza 
    tezligi 
    deb 
    nimaga 
    aytiladi? 
    *Yorug’lik 
    monoxro-
    matik 
    to’lqin 
    sirtlarining 
    ko’chish 
    tezligiga
    Yorug’li

    to’lqinla
    rining 
    fazodagi 
    tezligiga 
    Yorug’lik 
    to’lqin 
    sirtlarining 
    kuchish 
    tezligiga 
    Yorug’lik 
    to’lqinlarining 
    muxitdagi 
    tezligiga 
    44 
    Keltirilgan xodisalarning qaysi
    biri 
    yorug’likning 
    to’lqin 
    xossalari 
    asosida 
    tushuntiriladi? 
    *Difraktsiy
    a, 
    interferents
    iya 
    Dispersi
    ya, 
    fotoeffe
    kt 
    Yorug’liknin
    g kaytishi 
    Yorug’likning 
    sinishi 
    45 
    Yupqa 
    pardalardagi 
    interferensiyani qaysi xolatda 
    kuzatish mumkin. 
    *Suv 
    ustidagi 
    yog’ 
    qatlamida 
    Bir jinsli 
    bo’l-
    magan 
    muxitlar
    da 
    Bir 
    jinsli 
    muxit-larda 
    interferometrl
    arda 
    46 
    Yoritilganlikni vizual o’lchov 
    *lyuks
    sham 
    lyumen 
    fot 


    185 
    birligini ko’rsating 
    47 
    Yorug’lik 
    nuri 
    absolyut 
    sindirish 
    kursatkichlari 
    n
    1
    bo’lgan muxitdan n

    bo’lgan 
    muxitga utganda to’la ichki 
    kaytishning 
    chegaraviy 
    burchagi qaysi ifodadan 
    topiladi? 
    *
    1
    2
    0
    n
    i
    sin 
    n
    =
    n
    i
    1
    sin
    0
    =
    2
    1
    0
    sin
    n
    n
    i
    =
    2
    0
    1
    sin
    n
    i
    =
    48 
    Keltirilgan 
    nurlanishlardan 
    qaysi birlarida difraktsiya 
    kuzatiladi? 
    *Ko’zga
    kurinadiga
    n, Rentgen 
    nurlari 
    Radio 
    to’lqinla
    r, 
    Ul’trabi
    nafsha 
    Rentgen 
    nurlari, 
    Infraqizil 
    Infraqizil, 
    Ul’trabinafsha 
    49 
    Buyum bilan ekran orasidagi 
    masofa 2m ga teng. Agar 
    linzaning
    kattalashtirishi 2 ga teng bo’lsa 
    uning optik kuchini aniqlang.
    *+2.25 
    +3.12 
    -3.12
    +1.26 
    50 
    Monoxroma 
    tik 
    yorug’lik 
    to’lqini deb nimaga aytiladi? 
    *Bir 
    xil 
    to’lqin 
    uzunlikka 
    ega bo’lgan 
    yorug’lik 
    to’lqiniga
    Ok 
    Yorug’li

    to’lqinig

    Rangli 
    Yorug’lik 
    to’lqiniga 
    Xar 
    xail 
    to’lqin 
    uzunlikka ega 
    bo’lgan 
    Yorug’lik 
    to’lqiniga 
    51 
    Yorug’lik interferentsiyasi deb 
    nimaga aytiladi? 
    *Kogorent 
    yorug’lik 
    to’lqinlari 
    uchrashgan
    da 
    bir-
    birini 
    kuchaytiri-
    shi 
    yoki 
    susaytirishi 
    Yorug’li

    to’lqinla
    rining 
    bir-
    birini 
    kuchayti
    rishi 
    Yorug’lik 
    to’lqinlarinin

    bir-birini 
    susaytirishi 
    Yorug’lik 
    to’lqinlari 
    kushilishi 
    52 
    Yorug’lik 
    ikki 
    muxit 
    chegarasidan o’tganda qaysi
    qonunlar qo’llaniladi? 
    *Qaytish 
    qonuni 
    Sinish 
    qonuni 
    to’g’ri 
    chizik 
    boylab 
    tarkalish 
    qonuni
    Yorug’liknin
    g mustakillik 
    qonuni 
    Sinish qonuni 
    to’g’ri chizik 
    boylab 
    tarkalish 
    qonuni 
    53 
    Interferometrlar nima uchun 
    qo’llaniladi? 
    *Sirtlarga 
    ishlov 
    berishning 
    sifatini 
    tekshirishd
    a, 
    Interferents
    iyani 
    o’lchash 
    uchun
    Sindiris

    ko’rsatk
    ichini 
    xamda 
    uzunlik 
    va 
    burchakl
    arni anik 
    ulchash
    da 
    Uzunlik va 
    burchaklarni 
    anik 
    ulchashda, 
    Yorug’lik 
    tezligini 
    ulchashda 
    Interferentsiya
    ni 
    ulchash 
    uchun 
    54 
    Difraktsion 
    panjara 
    deb 
    *Tinikmas 
    Tor 
    Etti 
    xil 
    Tirkishlari 


    186 
    nimaga aytiladi? 
    tusiklar 
    bilan 
    ajratilgan 
    tirkishlar 
    to’plamiga
    tirkishla

    to’plami
    ga 
    rangli polosa 
    xosil 
    kiluvchi 
    tirkishlar 
    to’plamiga 
    kup bo’lgan 
    kurilmaga 
    55 
    Rentgen 
    nurlarining 
    difraktsiyasi 
    qanday
    kullanishlarga ega? 
    *Kattik 
    jismlardagi 
    panjaralara
    ro 
    masofani 
    ulchash
    Kattik, 
    suyuk, 
    amorf 
    moddala

    ichki 
    va 
    tashqi 
    tuzilishi
    ni 
    urganish 
    Tirik 
    organizmlar
    ni urganish 
    Kristallar 
    ichki 
    tuzilishini 
    urganish 
    56 
    Yorug’lik 
    dispersiyasi deb 
    nimaga aytiladi? 
    *Modda 
    sindirish 
    ko’rsatkich
    ini 
    Yorug’lik 
    to’lqin 
    uzunligiga 
    bog’liq 
    xolda 
    o’zgarishi
    Ok 
    Yorug’li
    kni 
    shisha 
    prizmad
    a rangli 
    nurlarga 
    ajralishi 
    Ok 
    Yorug’likni 
    shisha 
    prizmada 
    sinishi 
    Modda 
    sindirish 
    ko’rsatkichini 
    Yorug’lik 
    to’lqini 
    davriga 
    bog’liq 
    bo’lishi 
    57 
    Agar moddaga tushayotgan 
    yorug’lik chastotasi 5·10
    14
    Gs 
    va 
    urib 
    chiqarilayotgan 
    fotoelektronlarning makcimal 
    kinetik energiyasi 1.7·10
    19

    bo’lsa fotoelektronlarning shu 
    moddadan 
    chiqish 
    ishini 
    toping (J). h=6.62·10
    -34
    J·s 
    *
    15
    10
    6
    .
    1


    16
    10
    2
    .
    3


    16
    10
    62
    .
    6


    18
    10
    4
    .
    3


    58 
    Lupaning kattalashishi qaysi
    formuladan aniqlanadi? 
    *
    f
    K
    25
    =
    AB
    B
    A
    K
    1
    1
    =
    L
    F
    K
    25
    ,
    0
    =
    l
    F
    K
    =
    59 
    Prizma materialining sindirish 
    ko’rsatkichini ortishi qanday
    qonuniyat asosida bo’ladi? 
    *

    ni 
    kamayishi 

    ni 
    ortishi 

    ni 
    kamayishi 

    va 

    ni 
    ortishiga 
    60 
    Linza va ko’zgularda asosiy 
    kattaliklarni xisoblanishi optik 
    markaziga 
    nisbatan 
    qaysi
    xolda to’g’ri bo’ladi? 
    *Chap 
    tomonda 
    manfiy, 
    o’ng 
    tomonda 
    musbat
    Chap 
    tomonda 
    musbat, 
    o’ngda 
    musbat 
    O’ng 
    tomonda 
    manfiy, 
    chapda 
    manfiy 
    O’ng tomonda 
    musbat, 
    chapda 
    musbat 
    61 
    Interferometrlarning asosiy ish 
    printsipi qaysi qonuniyat 
    asosida bo’ladi? 
    *Uchrashu
    vchi 
    kogorent 
    to’lqinlarda 
    yo’llar 
    farki xosil 
    Gazsim
    on 
    modda 
    sindirish 
    ko’rsatk
    ichiga 
    Ko’zgularni 
    joylashishiga 
    Interferentsion 
    manzarani 
    o’zgarishida 


    187 
    bo’lishida
    62 
    Nima 
    uchun 
    rentgen 
    nurlarining 
    difraktsiyasini 
    kuzatish 
    uchun 
    oddiy 
    difraktsion panjarani qo’llab
    bo’lmaydi? 
    *Rentgen 
    nurlarining 
    to’lqin 
    uzunligi 
    yorug’lik 
    to’lqini 
    uzunligida

    katta 
    bo’lganligi 
    uchun
    Rentgen 
    nurlari 
    o’tuvcha

    bo’lganl
    igi 
    uchun 
    Rentgen 
    nurlarining 
    to’lqin 
    uzunligi 
    yorug’lik 
    to’lqini 
    uzunligidan 
    ming marta 
    kichik 
    bo’lganligi 
    uchun 
    Rentgen 
    nurini 
    kuz 
    bilan 
    kurish 
    mumkin 
    bo’lmaganligi 
    uchun 
    63 
    Stefan –Boltsman qonunini 
    ko’rsating/ 
    *E=σT

    E=cυT 
    b=T χ 
    E=σT
    3
    64 
    Optik 
    sistemalardagi 
    kamchiliklarni 
    qanday
    kamaytiriladi? 
    *Botiq 
    linzalar 
    siste-
    masidan 
    foydalanish
    Linza 
    sirtiga 
    sindirish 
    kursat-
    kichi 
    boshkac
    harok 
    bo’lgan 
    tinik 
    qat-lam 
    surtish 
    Kavarik 
    linzalar-ni 
    kushib 
    ishlatish 
    Ko’zgular 
    sistemasidan 
    foydalanish 
    65 
    Moddada 
    sochilgan 
    yorug’likning 
    intensivligini 
    to’lqin uzunligiga bog’liqligini 
    ifodalovchi 
    formulani 
    ko’rsating? 
    *
    4
    1


    I
    2
    1


    =
    I

    2
    0
    cos
    I
    I
    =
    Acd
    e
    I
    I

    =
    0
    66 
    Yorug’likning 
    qandaydir 
    shaffof 
    muhitdagi 
    tezligi 
    1.5·10
    6
    m/s ga teng bo’lsa, shu 
    muxitning 
    dielektrik 
    singdiruvchanligini aniqlang ?
    *4 


    3
    67 
    Optik 
    xira 
    muxitlardan 
    yorug’lik 
    o’tganda 
    qaysi
    xodisalar ruy beradi? 
    *Yorug’lik
    ning 
    sochilishi
    Yorug’li

    yutilishi 
    Yorug’liknin

    qutblanishi, 
    nurni 
    ikkilanib 
    sinishi, 
    qutblanish 
    teksli-gining 
    buralishi 
    nurning 
    to’g’ri chiziq 
    boylab 
    tarqalishi 
    68 
    Yorug’likning yutilishi qaysi
    qonuniyat asosida bo’ladi? 
    *Buger 
    qonuni
    Bryuster 
    qonuni 
    Malyus 
    qonuni 
    Qutblanish 
    tekisligining 
    buralishi 
    69 
    Yorug’lik 
    dielektrik 
    moddalardan qaytganda to’la 
    qutblanishi 
    qaysi
    qonuniyatdan aniklanadi? 
    *
    n
    tgi
    =
    0
    Acd
    e
    I
    I

    =
    0
    4
    1


    I

    2
    0
    cos
    I
    I
    =


    188 
    70 
    Yorug’lik dispersiyasi qaysi
    funktsiya 
    orqali 
    xarakterlanadi? 
    *
    ( )

    f
    n
    =






    =

    с
    f
    n
    ( )
    c
    f
    n
    =
    ( )

    f
    n
    =
    71 
    Qutblangan yorug’lik nurlarini 
    ko’rsating 
    *lazer 
    nuri,magnit 
    maydoniga 
    kiritilgan 
    gaz 
    va 
    bug’lardan 
    sochilayotg
    an nurlar 
    tabiiy 
    nur, 
    monoxr
    omatik 
    nur 
    magnit 
    maydoniga 
    kiritilgan gaz 
    va buglardan 
    sochilayotga

    nurlar, 
    ultrabinafsha 
    nur 
    monoxromatik 
    nur,
    ul’trabinafsha 
    nur 
    72 
    Izotrop muxit qaysi xollarda 
    deformatsiyalanib 
    sun’iy 
    anizatrop bo’ladi? 
    *Elektr va 
    magnit 
    maydoniga 
    kiritilganda
    Eritilgan
    da 
    Notekis 
    isitilganda 
    Mexanik 
    deformatsiyal
    anganda 
    73 
    Optik bir jinsli bo’lmagan 
    muxit deb nimaga aytiladi? 
    *Sindirish 
    ko’rsatkich

    xajmi 
    boylab 
    uzgaruvcha
    n muxitga
    Sindiris

    ko’rsatk
    ichi 
    xajmi 
    buyicha 
    uzgarma

    muxitga 
    Sindirish 
    ko’rsatkichi 
    kichik 
    bo’lgan 
    muxitga 
    Sindirish 
    ko’rsatkichi 
    koordinata 
    ukiga bog’liq 
    bo’lgan 
    muxitga 
    74 
    Yorug’lik qanday muxitda 
    sochiladi? 
    *Optik bir 
    jinsli 
    bo’lmagan 
    muxitda
    Optik 
    bir jinsli 
    muxitda 
    Suyukliklard

    Gazlarda 
    75 
    Nima 
    uchun 
    quyosh 
    botayotganda 
    ufq 
    qizgish 
    bo’lib ko’rinadi? 
    *Uzun 
    to’lqinli 
    nurlar juda 
    ko’prok 
    sochilgani 
    uchun
    Uzun 
    to’lqinli 
    nurlar 
    juda 
    kam 
    sochilga
    ni uchun 
    Qisqa
    to’lqinli 
    nurlar 
    kam 
    sochilgani 
    uchun 
    Kizil 
    nurlar 
    kuprok 
    sochilgani 
    uchun 
    76 
    Buger qonunini ifodalovchi 
    formulani ko’rsating? 
    *
    cd
    e
    I
    I


    =
    0

    2
    0
    cos
    I
    I
    =
    Acd
    e
    I
    I

    =
    0
    4
    1


    I
    77 
    Yorug’lik 
    oqimini o’lchov 
    birligini ko’rsating. 
    *Lyumen
    Sham
    Fot 
    Lyuks
    78 
    Suvdan oq yorug’lik o’tganda 
    qanday yorug’lik to’lqinlari 
    intensiv sochiladi? 
    *Ko’k.
    Binafsh
    a. 
    Kizil. 
    Xavorang. 
    79 
    Yoritilganlikni 
    vizual 
    o’lchaydigan 
    asbobni 
    ko’rsating. 
    *Lyummer
    -Brodxun 
    fotometri
    Buzin 
    fotometr

    Lyuksmetr 
    Soxorometr 
    80 
    Optik aktiv moddalar deb 
    nimaga aytiladi 
    *Qutblanis

    tekisligini 
    burovchi 
    moddalarg
    a
    Nurni 
    ikkilanti
    rib 
    sindiruv
    chi 
    moddala
    Yorug’likni 
    qutblovchi 
    moddalarga 
    Turmalin 
    kristaliga 


    189 
    rga 
    81 
    Jumlani 
    ma’nosiga 
    karab 
    to’g’ri tuldiring. Yorug’lik 
    to’lqinlarining to’g’ri chizik 
    boylab tarkalish qonunidan 
    chetga chikishi ......deb ataladi. 
    *Difraktsiy
    a
    Interfere
    ntsiya 
    Dispersiya 
    Qutblanish 
    82 
    Vul’f-Breglar formulasi qaysi
    xodisani tushuntiradi. 
    *Difraktsiy
    a-ni
    Kogeren

    nurlarni
    ng 
    interfere
    ntsiyasi
    ni.
    Dispersiyani 
    Rentgen 
    nurlarining 
    difraktsiyasini 
    83 
    Yorug’lik qanday xolda to’la 
    ichki qaytadi. 
    *Optik 
    zichligi 
    katta 
    bo’lgan 
    muxitdan 
    optik 
    zichligi 
    kichik 
    muxitga 
    utganda
    Sindiris

    kursatki
    chlari 
    xar 
    xil 
    muxitda

    utganda. 
    Sindirish 
    ko’rsatkichi 
    kichik 
    muxitdan 
    sindirish 
    ko’rsatkichi 
    kattaga 
    utganda 
    Optik zichligi 
    kichik 
    muxitdan 
    optik zichligi 
    katta muxitga 
    utganda 
    84 
    Ko’zoynakli bola ko’zoynagini 
    olib kitobni 16 sm masofadan 
    o’qiydi. Bola ko’zaynagini 
    optik kuchini aniqlang.
    *-2.25
    -3.5
    -4.25
    +2.25 
    85 
    Fotonning impulsi 6.62·10
    -28
    N·s bo’lagan nurlanishning 
    chastotasi nimaga teng (Gs) 
    h=6.62·10
    -34 
    J/s
    *
    14
    10
    3

    12
    10
    4
    .
    6

    12
    10
    4
    .
    0


    14
    10
    4
    .
    6

    86 
    Quyidagi ifodalardan qaysi
    biri 
    difraktsion 
    panjaradan 
    o’tgan 
    monoxromatik 
    *


    m

    =
    +
    b)sin
    (a



    =
    dsin


    m

    =
    dsin


    190 
    yorug’likni maksimum shartini 
    ifodalaydi. 
    2
    2
    dsin


    m
    =
    87 
    Qutblangan 
    yorug’lik 
    chiqaruvchi 
    manbalarni 
    ko’rsating. 
    *Sovuq 
    yorug’lik 
    manbalari
    Kunduz
    gi 
    yorug’li

    lampasi 
    Lazerlar 
    Elektr lampasi 
    88 
    Linzani optik kuchi qanday
    birlikda ulchanadi? 
    *dioptr
    sham 
    lyuks 
    lyumen 
    89 
    Oq yorug’likdan xosil bo’lgan 
    interferentsion 
    manzara 
    qanday ko’rinishda bo’ladi? 
    *7xil rangli 
    polasalarda

    iborat 
    bo’ladi
    xira va 
    yorug 
    polasala
    rdan 
    iborat 
    bo’ladi 
    Ketma-ket 
    max va min 
    lardan iborat 
    bo’ladi 
    Kora va yorug 
    polasalardan 
    iborat bo’ladi 
    90 
    Murakkab yorug’lik to’lqini 
    deb nimaga aytiladi? 
    *Oq 
    yorug’lik 
    to’lqiniga
    Rangli 
    yorug’li

    to’lqinig

    monoxromat
    ik yorug’lik 
    to’lqiniga 
    7xil 
    to’lqindan 
    iborat 
    yorug’likka 
    91 
    Yupqa pardalardan yorug’lik 
    qaytganda qanday xodisa yuz 
    beradi? 
    *Interferen
    tsiya
    Difrakts
    iya 
    Dispersiya 
    Qutblanish 
    92 
    Qaysi kattaliklar difraktsion 
    panjaraga tegishli? 
    *
    N
    1
    d
    =

    b
    a
    d
    +
    =
    )
    (

    f
    n
    =
    4
    1
    ~

    =
    I
    F
    D
    1
    =
    93 
    Interferometrlar qaysi xodisa 
    asosida ishlaydi? 
    *Interferen
    tsiya 
    xodisasi
    Difrakts
    iya 
    xodisasi 
    Dispersiya 
    xodisasi 
    Yorug’likning 
    sochilishi 
    94 
    Difraktsion 
    panjarani 
    xarakterlovchi 
    kattaliklarni 
    ko’rsating. 
    *Tirkishlar 
    soni, 
    panjara 
    doimiysi 
    Max 
    soni
    Fokus 
    masofasi 
    Panjara 
    qalinligi 
    95 
    Qaytgan 
    yorug’lik 
    uchun 
    Nyutonning yorug’ xalqalari 
    radiuslari qaysi formuladan 
    topiladi. 
    *
    (
    )
    2
    1
    2

    R
    k
    r
    k

    =

    kR
    r
    k
    =
    ( )
    2
    1
    2

    R
    k
    r
    k
    +
    =
    ( )
    2
    2
    2

    R
    k
    r
    k

    =


    191 
    96 
    Projektorlarda qanday ko’zgu 
    qo’llaniladi? 
    *Botik 
    ko’zgu
    Kavarik 
    ko’zgu 
    Yassi ko’zgu 
    Sferik ko’zgu 
    97 
    Shisha prizmadan oq yorug’lik 
    utganda qanday xodisa ruy 
    beradi? 
    *Dispersiy

    Difrakts
    iya 
    Distorsiya 
    Interferentsiya 
    98 
    Sovuq yorug’lik manbalarini 
    ko’rsating 
    *Neon 
    lampa
    Suyak 
    chirindil
    ari 
    Cho’g’lanma 
    lampa 
    Oy 
    99 
    Fraungoffer 
    difraktsiyasida 
    tirkish kengligiga juft zonalar 
    to’g’ri kelganda nimauchun 
    ekranda min kuzatiladi? 
    *Xar 
    bir 
    qo’shni 
    zonadan 
    keluvchi 
    yorug’lik 
    to’lqinlari 
    karama-
    karshi 
    fazada 
    kelgani 
    uchun
    Xar bir 
    qo’shni 
    zonadan 
    keluvchi 
    Yorug’li

    to’lqinla
    ri 
    bir-
    birin 
    susaytir
    gani 
    uchun 
    Tirkish 
    kengligiga 
    juft sondagi 
    zona sikkani 
    uchun 
    Ular kogorent 
    bo’lmagani 
    uchun 
    100 
    Rentgen 
    nurlarining 
    difraktsiyasini 
    qaysi 
    xolda 
    kuzatish mumkin? 
    *Kristall 
    panjarasida
    Difrakts
    ion 
    panjarad

    Tor tirkishda 
    Kichik 
    teshikdan 
    utganda 

    Download 3,61 Mb.
    1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   127




    Download 3,61 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O’quv – uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalari o’qituvchilari va talabalari, umumiy fizika, nazariy fizika, astronomiya fanlarini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarini qo’llash jarayonlariga qiziquvchilar uchun mo’ljallangan

    Download 3,61 Mb.
    Pdf ko'rish