8
-P.N.Lebedev (1866-1912) yorug‘likning bosimini,
-G.Gers (1857-1894) - fotosamara hodisasini, M.Plank (1858-1947) -
yorug‘likning kvant nazariyasini yaratdi.
Yorug‘lik tabiati tо‘g‘risidagi keyingi tadqiqotlar A.Eynshteyn, N.Bor,
Zommerfeld, A.Kompton, L.D.Broyl, Raman, P.Cherenkov, I.Tamm, N.Basov,
A.Proxorov, CH.Tauns va boshqa olimlarning nomlari bilan bog‘liqdir.
О‘rta Osiyolik olimlar va mutafakkirlardan Forobiy , Xorazmiy, Beruniy,
Ulug‘bek, Ali Qushchi asarlarida optikaga doir ilmiy maqolalr uchraydi. Hozirgi
davrda Respublikamizda optika va spektroskopiya sohasida akademiklar P.
Habibullayev, R.B.Bekjonov, Otaxо‘jayev, K.M.Muqimovlar yaratgan ilmiy
maktablarda samarali ishlar amalga oshirilmoqda.
Optika fanining rivojlanish jarayonida uning quyidagi asosiy qonunlari yaratildi:
a) Yorug‘likning tо‘g‘ri chiziq buyicha tarqalish qonuni.
b) Yorug‘lik dastalarining mustaqillik qonuni.
s) Yorug‘likning kо‘zgusimon sirtlardan qaytish qonuni.
d) Yorug‘likning shaffof muhitlar chegarasida sinish qonuni.
Yorug‘lik nurlari bir jinsli muhitda tо‘g‘ri chiziq bо‘ylab tarqaladi. Buni
jismlarning kichik о‘lchamli yorug‘lik manbalari bilan yoritilganda xosil bо‘ladigan
aniq soyalari misolida tushuntirish mumkin.