O’quv – uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalari o’qituvchilari va talabalari, umumiy fizika, nazariy fizika, astronomiya fanlarini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarini qo’llash jarayonlariga qiziquvchilar uchun mo’ljallangan




Download 3,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/127
Sana20.05.2024
Hajmi3,61 Mb.
#245676
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   127
Bog'liq
Majmua Optika ZAXIDOV I

h
, sindirish kо‘rsatkichi 
n
. Yorug‘lik dastasi birinchi plastinkaga tushib, rasmdagidek ikkita nurga ajraladi va 
bu nurlar ikkinchi plastinkada xam yana ikkita nurga ajraladi. Bu nurlarning yо‘l 
yurish farqi quyidagiga teng: 
(1) 


32 
Agar plastinkalar bir-biriga parallel joylashtirilgan bulsa, 
buladi va ∆ = 0 . Bu 
yerda 
r
1
va 
r
2
nurlarning birinchi va ikkinchi plastinkalarda sinish burchaklari. 
Agar plastinkalar orasidagi burchak ε ga teng bо‘lsa,
(2) 
Jamen interferometri gaz temperaturasi о‘zgarganda yoki begona aralashma bо‘lganda 
sindirish kо‘rsatkichida bо‘ladigan juda kichik о‘zgarishlarni aniqlashga yordam 
beradi. 
Maykelson interferometri

Yorug‘lik manbaidan chiqayotgan nur yо‘liga 
qо‘yilgan yarim shaffof plastinkadan qisman о‘tadi va qisman qaytadi. Bu nurlar bir-
biriga tik joylashtirilgan kо‘zgulardan qaytib yana plastinkaga tushadi va undan 
qaytgan va sinib о‘tgan nurlar bir yо‘nalishda ketadi. Bu nurlar kо‘rish trubasiga 
tushib, u yerda interferensiyani yuzaga keltiradi. Plastinkadan bir nur bir marta, 
ikkinchi nur esa uch marta о‘tadi. Nurlarning bu yо‘l yurish farqlarini yо‘qotish uchun 
qalinligi xuddi shunday boshqa plastinka birinchi nur yо‘liga qо‘yiladi. Hosil bо‘lgan 
interferension manzara cheksizlikda lokallangan (joylashgan) teng og‘malik tasmalari 
bilan tasvirlanadi.
Agar sirtlarning qaytarish koeffitsiyentlari katta bо‘lsa bir necha marta qaytgan 
nurlar qо‘shilishi natijasida kо‘p nurli interferensiya kuzatiladi. Bu vaqtda natijalovchi 
dastaning intensivligi qо‘shni dastalar orasidagi fazalar farqiga 
(3) 
bog‘lik bо‘ladi. Agar qaytish koeffitsiyenti 

Download 3,61 Mb.
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   127




Download 3,61 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O’quv – uslubiy majmua oliy ta’lim muassasalari o’qituvchilari va talabalari, umumiy fizika, nazariy fizika, astronomiya fanlarini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiyalarini qo’llash jarayonlariga qiziquvchilar uchun mo’ljallangan

Download 3,61 Mb.
Pdf ko'rish