33
1.
Interferometrlarning ishlash prinsipini tushuntiring.
2.
Interferometrlar kayerlarda qо‘llaniladi?
3.
Tо‘lqin amplitudasi bо‘linuvchi interferensiya qanday hosil qilinadi?
4.
Tо‘lqin fazasi bо‘linuvchi interferensiya nima?
5.
Kanday interferension kurilmalarni bilasiz?
12- Mavzu. Jamen va Maykelson interferometrlari. Fabri - Pero interferometri.
Yorug‘likning tо‘g‘ri chiziqli tarqalishdan chetlashishi bilan bog‘liq bо‘lgan
barcha xodisalarga
yorug‘likning difraksiyasi
deyiladi. Xususan, yorug‘likning tо‘siqni
aylanib о‘tishi va geometrik soya sohasiga kirishi difraksiya natijasida yuzaga keladi.
Mexaniq tо‘lqinlar difraksiyasini (masalan, tovush tо‘lqinlari) kuzatish oson. Lekin
yorug‘likning difraksiyasini kuzatish uchun aloxida sharoitlar yaratilishi kerak. Bunga
sabab, difraksiya miqyosining
tо‘siq о‘lchamlari
va
tо‘lqin uzunligi
orasidagi nisbatga
bog‘liqligidir.
Yorug‘lik tо‘lqinlarining difraksiyasini Gyuygens tamoyili ("Yorug‘lik
tо‘g‘risidagi trakt", 1690 y.) orqali tushuntirib berish mumkin. Lekin, bu tamoyil
faqatgina yorug‘lik frontining tarqalish yunalishi tо‘g‘risidagi masalanigina hal
qilishga yordam berib, turli yо‘nalishda tarqalayotgan yorug‘liklarning intensivligi va
amplitudasi xakida xech kanday ma’lumot bermaydi. Bu muammoni Frenel tuzatdi. U
Gyuygens g‘oyasini ikkilamchi tо‘lqinlar interferensiyasi tushunchasi bilan tо‘ldirdi.
Shuning uchun bu tamoyilga
Frenel-Gyuygens tamoyili
deyiladi. Natijalovchi
tо‘lqinning intensivligini yoki amplitudasi quyidagicha aniqlanadi.
Faraz kilaylik,
