I BOB. TABAQALASHTIRILGAN DARAJADAGI TEXNOLOGIYA: INDIVIDUAL O‘ZIGA HOSLIKLARI, YOSHI, QIZIQISHLARI, AQLIY RIVOJLANISH DARAJASI, SOG‘LOMLIK DARAJASI VA BOSHQALAR




Download 214 Kb.
bet2/13
Sana20.12.2023
Hajmi214 Kb.
#124459
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
O‘quv jarayonini tashkil etish va samarali boshqarish asosidagi

I BOB. TABAQALASHTIRILGAN DARAJADAGI TEXNOLOGIYA: INDIVIDUAL O‘ZIGA HOSLIKLARI, YOSHI, QIZIQISHLARI, AQLIY RIVOJLANISH DARAJASI, SOG‘LOMLIK DARAJASI VA BOSHQALAR.

    1. Individual ta’lim texnologiyasi: ta’lim har bir o‘quvchining qobilyatlari bilan bo‘liqlikda olib boriladi

Inson faoliyatining mumkin bo‘lgan barcha tuzilmasini turli masalalarni echish qobiliyati sifatida quyidagi to‘rtta izchil o‘zlashtirish darajalari shaklida taqdim etishh mumkin: a-1-1U-to‘rt darajasi, ular ta’lim jarayonida shu predmetdan o‘quvchi bilim tajribasining o‘sish (yuksalish dajalarini aks ettiradi.
1-daraja (a-1). Agar masalada uni echishning maqsadi, vaziyati va xarakati ko‘rsatilgan bo‘lsa, o‘quvchidan bu uchala komponent masalaning tuzilishidagi barcha komponentlarga mos kelishi xaqida xulosa chiqarishgina talab etiladi, bu bilish faoilyati hisoblanadi. O‘quvchi uni ob‘ektlar, jarayonlar yoki xarakatlar xaqidagi ilgari o‘zlashtirilgan axborotni qayta idrok qilgandagina bajara oladi. Bu tashqaridan algoritmik ko‘rinishda berilgan algoritmik faoliyatdir.
2-daraja (a-11). Agar masala (vazifa)da maqsad va vaziyat berilgan bo‘lsa, o‘quvchidan uni echish uchun oldin o‘zlashtirilgan (o‘rganilgan ) xarakatni qo‘llash talab etiladi, bu –reproduktiv algoritmik xarakat. O‘quvchi uni bu xarakatni bajarishning oldin o‘zlashtirilgan mo‘ljali xaqidagi axborotni mustaqil qayta tiklab va qo‘llab bajaradi. Buni tipik masala deyiladi.
4-daraja (a-1U). Agar vazifa (masala)da faoliyatning maqsadi umumiy tarzdagina ma’lum bo‘lsa, maqsadga erishish uchun vaziyatni ham, xarakatni ham izlab topish talab etilsa, bu ijodiy tipdagi maxsuldor faoliyatdir, buning natijasida faoliyatning ob‘ektiv yangi mo‘ljal asosi yaratiladi. Faoliyatni bajarish jarayonida ob‘ektiv yangi axborot olinadi. Bunda kishi o‘ziga ilgaridan ma’lum bo‘lgan soxada “qoidasiz” xarakat qiladi, xarakatning yangi qoidasini yaratadi, ya’ni ijodiy (tadqiqotchilik) faoliyatini bajaradi. Ilmiy-ishlab chiqarish muammosi singari izlanishni, tadqiqotchilik va yaratuvchilikni takazo qiladigan faoliyatlar bunga misol bo‘la oladi.
Faoliyatni o‘zlashtirishning bu to‘rt darajasi-kishi maxorati shakllanishining izchil fazalari, bilim tajribani o‘zlashtirishning darajalaridir.
Shunday qilib, bilim va malakalar (faoliyat)ni o‘zlashtirish sifati bo‘yicha ta’lim maqsadini diagnostik belgilash- o‘zlashtirishning zaruriy darajalarini aniqlashdan iborat. Masalan, o‘quvchidan o‘quv predmetlarining ko‘pini ikkinchi (a-11) darajada o‘zlashtirish talab etiladi. Ta’limning bu maqsadi dasturda ko‘rsatilgan o‘quv elementlarini o‘qituvchilar tipik masalalarni (vazifalarni) XMA ni o‘z xotirasida qayta tiklab, faoliyat algoritmi ko‘rinishida mustaqil bajarishidan iboart.
O‘quv vazifalarini aniqroq ifodalash uchun quyidagilarga amal qilishh lozim:
-har bir muhim masala-vazifalar guruhini ifodalashni: “mashg‘ulot oxirigacha talabalarni bilishi kerak” iborasi bilan boshlash;
-xar bir vazifani tartib raami bilan belgilan;
-xar bir vazifani «sanab ko‘rsating, ayting,eslang, namoyish eting, bajarib ko‘rsating, tanlang, xisoblab chiqing” fe‘llari vositasida ifodalash;
-har bir vazifani o‘quvchining faoliyati atamasi bilan qo‘yish;
-xar bir vazifa ta’limning aynan bir natijasini ko‘zda tutsin (bir savolga ikki-uchta javob berish mumkin bo‘lmasin);
-xar bir vazifani o‘zlashtirish natijasini, maqsadga erishilganini o‘lchash mumkin bo‘lsin;
o‘quv vazifalari biror o‘quv masalasini: mavzu ,bo‘lim yoki predmetni o‘rganib chiqilgach, talabaning bilim va ko‘nikmalarini ob‘ektiv baxolash (og‘zaki, yozma yoki test usulida)ga imkon yaratish lozim.
O‘quv vazifalarini aniqlab ifolagach, ta’lim natijasini tekshirish uchun nazorat vazifalari tuziladi. Nazorat vazifalari og‘zaki so‘rash, yozma ish olish yoki test o‘tkazish uchun savollar, topshiriqlardan iborat bo‘lishi mumkin.
O‘quv vazifalarini ifodalash uchun fe‘l shaklini to‘g‘ri tanlash muxim, chunki u, talaba shu o‘quv vazifasini o‘zlashtirgach bajara oladigan xarakatni bildirishi zarur. Masalan, og‘zaki va yozma nutq soxasida o‘quv vazifalarini ifodalash uchun: gapirib bering, yozing, xulosa qiling, ayting, o‘qing, bo‘g‘inlarga ajrating kabi.
Agar ta’limdan kutiladigan natija o‘quv vazifasi shaklida ifodalangan bo‘lsa, so‘ngra u nazorat vazifasiga oson aylantiriladi va ta’lim natijasiga erishilganini tekrishga xizmat qiladi. Nazorat vazifalari og‘zaki , yozma yoki test shaklida bo‘lishi mumkin.
Bunday test vazifasining uch etapi quyidagi tablitsada keltirilgan:
-xarakatni tasvirlaydigan fe‘l ko‘rsatilgan;
-shu xarakatning to‘liq tasviri berilgan;
-tegishli test vazifasinining sharti ifodalangan.
O‘quv jarayonining samaradorligini oshirishni takomillashtirish texnologiyalari. Pedagogika Kengashlari «GEJ» uslubiy rivojlanish sharoitida zamonaviy ta’lim texnologiyalarini joriy etish orqali o‘quv jarayonining sifati va samaradorligini oshirish
Nutq sanasi:15.01.2021
O‘qish vaqti:28 daqiqa
Javoblarni qidiradi «Nimadan dars berish kerak?», «Nega nima deyish mumkin?», - deb savol tug‘diradi, ammo «qanday qilib samarali o‘rganish kerak?» Olimlar va amaliyotchilarni o‘quv jarayoni «texnologik tahlil qilishga» olib borishga olib keldi, I.E. Imkoniyat va texnologik jarayonda treningni kafolatlangan natija bilan aylantirish va pedagogika pedagogika pedagogika - pedagogik texnologiyalar paydo bo‘ldi.

Download 214 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Download 214 Kb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



I BOB. TABAQALASHTIRILGAN DARAJADAGI TEXNOLOGIYA: INDIVIDUAL O‘ZIGA HOSLIKLARI, YOSHI, QIZIQISHLARI, AQLIY RIVOJLANISH DARAJASI, SOG‘LOMLIK DARAJASI VA BOSHQALAR

Download 214 Kb.