• SaaS muammolari.
  • Ma‟lumot xavfsizligi.
  • O‟quv qo‟llanma




    Download 3,82 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet73/76
    Sana18.11.2023
    Hajmi3,82 Mb.
    #101076
    1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   76
    Bog'liq
    risklarni baholash

    PaaS muammolari. Cloud tiziminingushbu modelida cloud provayderi 
    tomonidan istemolchiga platforma ustida ilova yaratish imkonini berib, quyi 
    qism sanalgan host va tarmoq tuzilmasidagi xavfsizlik provayder zimmasida 
    bo‘ladi.
    Ushbu model istemolchilarga tanlangan platformada o‘zlarining 
    ilovalarini yaratish imkonini beradi. Ushbu modelda asosan WebService(WS) 
    Security protokolidan foylalanilib, shuning uchun aksariyat xavfsizlik 
    muammolari ushbu ilovalar bilan bog‘liq bo‘ladi. Bundan tashqari ushbu model 
    Service-Oriented Architecture(SOA) asoslanganligi sababli, ko‘plab ushbu 
    arxitekturada DOS hujumi, o‘rtaga turgan odam hujumi, XML-bog‘liq bo‘lgan 
    hujumlar, takrorlash hujumi, lug‘atga asoslangan hujum, ineksiya hujumlari va 
    kiruvchi ma‘lumotga asoslangan hujumlar mavjud.Ushbu modelda ikki 
    tomonlama autentifikatsiyalash, avtorizasiyalash va WSSecuritystandarti muhim 
    sanaladi. 
    Bundan tashqari ushbu modelda ilova xavfsizligi muhim masalalardan biri 
    sanalib, modelda foydalanilgan funksional boshqaruv ilovalaridagi xavfsizlik 


    143 
    sanalib, ushbu ilovalarni xavfsizligi cloud provayderlari zimmasiga bo‘ladi. 
    SaaS muammolari. Ushbu model arxitekturasi yuqoridagi ikki model 
    ustida qurilgan bo‘lib, yuqoridagi ikki modelda tegishli bo‘lgan xavfsizlik 
    muammolari ushbu modelga ham tegishlidir (20.6-rasm).
    Umumiy holda ushbu modelda quyidagi xavfsizlik elementlariga etibor 
    berish shart. 
    Ma‟lumot xavfsizligi. Ananaviy tizimlarda saqlash tizimlari tashkilot 
    ichida joylashgani sababli xavfsizlikni ta‘minlash fizik himoya, injiner-texnik 
    himoya, ishchi-xodimlarni boshqarish va kirishni boshqarish siyosati orqali 
    amalga oshiriladi. SaaS modelida esa tashkilot ma‘lumotlari SaaS provayderi 
    saqlash tizimlarida saqlanishi natijasida foydalanuvchiga qo‘shimcha xavfsizlik 
    choralarini qo‘llashni talab etadi. Bu talab kuchli shifrlash algoritmlari, kuchli 
    avtorizasiyalash tizimlari yordamida amalga oshiriladi. 
    Buzg‘unchi foydalanuvchi ma‘lumotlarini qo‘lga kiritishida ruxsat 
    etilmagan foydalanishga asoslanib, quyidagi usullardan foydalanadi: 
    - Cross-site scripting[XSS]; 
    - Ruxsatlarni nazoratlashdagi zaifliklar; 
    - OS va SQL ineksiya; 
    - Cross-site requestforgery[CSRF]; 
    - Cookieni nazoratlash
    - Yashirin maydonni nazoratlash; 
    - Xavfsiz bo‘lmagan saqlash; 
    - Xavfsiz bo‘lmagan sozlanish. 

    Download 3,82 Mb.
    1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   76




    Download 3,82 Mb.
    Pdf ko'rish